TPHCM: Khó khăn bủa vây chung cư cũ

Sở Xây dựng có công văn gửi Văn phòng UBND TPHCM về nội dung trả lời chất vấn tại kỳ họp thứ 6 HĐND TPHCM khóa X, nhiệm kỳ 2021-2026.

"Thuận mua, vừa bán" bao giờ mới xong?

Theo đó, đại biểu Đoàn Ngọc Như Tâm phản ánh chung cư cũ nguy hiểm đang chờ sập, nhưng vẫn đang áp dụng quy trình thương lượng "thuận mua vừa bán" giữa doanh nghiệp và cư dân. Một bên cần lãi, một bên cần đền bù cao, dẫn đến bế tắc nhiều năm.

Chung cư Vĩnh Hội là chung cư cấp D gần 10 năm nay nhưng người dân vẫn bám trụ.

Vì vậy, đại biểu đặt vấn đề đến Giám đốc Sở Xây dựng TPHCM: "Với những công trình cấp D (nguy hiểm), tại sao chúng ta không coi đây là tình huống "cứu hộ khẩn cấp" để Nhà nước trực tiếp đứng ra giải tỏa, tái định cư, thay vì phó mặc cho cơ chế thị trường?".

Đại biểu cho rằng việc chờ đợi đạt được 100% sự đồng thuận trong khi tính mạng người dân bị đe dọa từng ngày, liệu có phải là sự thận trọng quá mức cần thiết của cơ quan quản lý?

Trả lời đại biểu, Sở Xây dựng cho biết, trong trường hợp lựa chọn chủ đầu tư dự án thông qua thỏa thuận giữa chủ sở hữu nhà chung cư với doanh nghiệp kinh doanh bất động sản tại hội nghị nhà chung cư thì có tỉ lệ đồng ý tối thiểu phải đạt trên 51% tổng số đại diện chủ sở hữu nhà chung cư, khu chung cư đó.

Trong trường hợp hội nghị nhà chung cư không chọn được chủ đầu tư, Nhà nước sẽ tổ chức đấu thầu để mời gọi nhà đầu tư và trong trường hợp Nhà nước đã tổ chức đấu thầu nhưng không có nhà đầu tư tham gia thì Nhà nước sẽ trực tiếp thực hiện dự án theo quy định pháp luật đầu tư công.

Hàng loạt khó khăn

Theo Sở Xây dựng, mặc dù thành phố đã chuẩn bị đủ quỹ nhà thuộc sở hữu Nhà nước để phục vụ công tác di dời, tạm cư, tái định cư cho các cư dân đang cư ngụ tại các chung cư cấp D, thực tế trong quá trình thực hiện gặp nhiều khó khăn.

Khó khăn trong lựa chọn nhà đầu tư khiến người dân ở chung cư cấp D chưa thể "đổi đời" (ẢNH: CHÍ NGUYÊN).

Cụ thể, người dân yêu cầu phải cho biết về giá trị bồi thường, giá thuê căn hộ, chi phí hỗ trợ di dời trong phương án bồi thường, tái định cư mới đồng ý di dời, thậm chí có trường hợp yêu cầu bồi thường căn hộ cũ với giá trị rất cao so với mặt bằng giá chung tại khu vực. Việc này dẫn đến dự án không thể triển khai xây dựng được do chưa có mặt bằng, ảnh hưởng đến các hộ dân đã di dời, phải tạm cư kéo dài.

Chủ trương của thành phố khi triển khai thực hiện các dự án cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư chủ yếu là huy động từ nguồn vốn của doanh nghiệp.

Chính phủ đề ra cơ chế thu hút nhà đầu tư tham gia thông qua việc tăng chỉ tiêu quy hoạch - kiến trúc và miễn tiền sử dụng đất.

Tuy nhiên, do các chung cư cũ nằm trong khu vực nội thành nên việc tăng chỉ tiêu quy hoạch - kiến trúc phải được tính toán trên cơ sở bảo đảm hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội và quy mô dân số hiện hữu của khu vực.

Đồng thời, việc trình và phê duyệt điều chỉnh quy hoạch tỷ lệ 1/2.000, 1/500 gặp vướng mắc, khó khăn kéo dài nên chưa bảo đảm tính khả thi cho dự án, khó mời gọi được nhà đầu tư tham gia.

Thực tế có một số chung cư cấp D có diện tích khuôn viên quá nhỏ (<1.000 m2), khi xây dựng mới lại nhà chung cư không đảm bảo cân đối việc tái định cư cho người dân và lợi nhuận cho nhà đầu tư nên không mời gọi được nhà đầu tư tham gia.

Trong khi đó, chỉ một bộ phận người dân đang cư ngụ tại chung cư cấp D chưa đồng thuận với chính sách di dời, tạm cư, tái định cư sẽ ảnh hưởng đến toàn bộ công tác di dời, tháo dỡ, an toàn khu vực.

Thậm chí, việc bồi thường đối với phần diện tích nhà, đất thuộc sở hữu Nhà nước chưa bán cũng phát sinh vướng mắc do các quy định liên quan chưa rõ ràng, thậm chí mâu thuẫn nhau giữa các pháp luật chuyên ngành (nhà ở, quản lý tài sản công, đất đai).

QUỐC ANH