TPHCM tăng tốc đón 'bình minh của nền kinh tế thông minh'

Chuyển đổi xanh trong xu hướng số hóa

Sáng ngày 26-11, phát biểu tại phiên chính của Diễn đàn Kinh tế mùa thu năm 2025, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh xu hướng chuyển đổi xanh trong kỷ nguyên số là tất yếu, là lựa chọn chiến lược và ưu tiên hàng đầu đối với sự phát triển nhanh và bền vững của mỗi quốc gia, doanh nghiệp và toàn thế giới.

Hiện bối cảnh thế giới đang gặp phải nhiều vấn đề mang tính toàn cầu, từ phân cực chính trị, phân tách kinh tế, phân mảnh về thể chế và phân hóa về phát triển. Tăng trưởng kinh tế thế giới chậm lại, nợ chính phủ toàn cầu tăng cao, sản xuất và thương mại trì trệ, dẫn đến suy giảm công ăn việc làm.

Ông Stephan Mergenthaler, Giám đốc Điều hành Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF), nói thế giới đang đứng trước ngưỡng cửa của một sự chuyển đổi khác là “bình minh của nền kinh tế thông minh”. Trong nền kinh tế này, năng suất không còn đến từ lao động và vốn, mà đến từ dữ liệu, trí tuệ nhân tạo (AI) và hợp tác số. Cuộc cách mạng này đang diễn ra với tốc độ nhanh chóng hơn, sâu sắc hơn và kết nối hơn so với các cuộc cách mạng công nghiệp trước đây.

Theo Thủ tướng, bối cảnh hiện nay là “không lúc nào thiếu khó khăn, nhưng cũng không lúc nào thiếu cơ hội”. Vấn đề là có nhìn ra, dám làm, dám dấn thân, cống hiến và đổi mới hay không.

Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh sự hợp tác giữa các bên nhằm giải quyết các vấn đề chung. Ảnh: V.D.

Nói thêm về việc chuyển đổi, Thủ tướng chia sẻ với các đại biểu trong Diễn đàn rằng quan điểm của Việt Nam trong quá trình chuyển đổi xanh trong kỷ nguyên số là lấy con người làm trung tâm, không đánh đổi tiến bộ công bằng, môi trường và an sinh xã hội để chạy theo tăng trưởng. Thứ hai là quan điểm trở thành đối tác tin cậy và có trách nhiệm và tăng cường nguồn lực.

Tinh thần cam kết hợp tác chặt chẽ với tất cả đối tác cũng là thông điệp mà Thủ tướng nhấn mạnh nhiều lần trong phiên chính và các phiên khác trong chuỗi sự kiện thuộc Diễn đàn Kinh tế Mùa thu. “Chúng tôi sẵn sàng cam kết hợp tác chặt chẽ với các đối tác, các nước và doanh nghiệp trên toàn cầu trên tinh thần lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ”, Thủ tướng nói.

Phiên chính trong khuôn khổ Diễn đàn Kinh tế Mùa thu 2025 diễn ra sáng ngày 26-11. Ảnh: V.D.

Chia sẻ tại diễn đàn, nhiều ý kiến của các chuyên gia cũng nhấn mạnh tầm quan trọng và ý nghĩa của việc chuyển đổi xanh, chuyển đổi số, đặc biệt là nhiều quốc gia đang tăng tốc thúc đẩy chuyển đổi với nhiều cải cách quan trọng.

Trong bài trình bày, ông Long Quốc Cường, Phó Chủ nhiệm Trung tâm Nghiên cứu Phát triển Quốc vụ viện Trung Quốc, nhấn mạnh quá trình chuyển đổi xanh đại diện cho sự biến đổi của phát triển kinh tế và xã hội.

Việc giảm phát thải không nên được thực hiện đánh đổi bằng kinh tế, mà quan trọng là phải kết hợp đổi mới công nghệ với các thể chế hỗ trợ.Diễn giả Trung Quốc cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc hợp tác quốc tế trong bài toán biến đổi khí hậu không giới hạn ở quốc gia nào.

Các công nghệ xanh ở giai đoạn đầu có thể đối mặt với rủi ro chi phí cao, nhưng các công nghệ như năng lượng mặt trời và sản xuất thông minh sẽ đóng vai trò là động lực thúc đẩy quá trình chuyển đổi xanh. Khi phát triển xanh và carbon thấp có bước tiến, các công nghệ sẽ trở nên hiệu quả hơn.

Trung Quốc cũng đã đạt được những tiến bộ đáng kể trong quá trình chuyển đổi xanh và hướng đến carbon thấp. Chẳng hạn, sáng kiến chống ô nhiễm được phát động năm 2014 đã mang lại sự cải thiện về môi trường sinh thái. Ngành công nghiệp năng lượng được mở rộng và giảm chi phí đáng kể.

Theo ông Chang Lih Kang, Bộ trưởng Bộ Khoa học, Công nghệ và Đổi mới Sáng tạo, Malaysia, cách tiếp cận của quốc gia này là bắt đầu từ khuôn khổ toàn diện với 10 ưu tiên quốc gia, phát triển các lĩnh vực chiến lược, bao gồm 10 động lực kinh tế xã hội và 10 yếu tố hỗ trợ khoa học và công nghệ. “Quan trọng là đặt con người vào trung tâm, đảm bảo rằng tiến bộ công nghệ dẫn đến sinh kế tốt hơn, cơ hội công bằng hơn và tăng trưởng bền vững”, vị này chia sẻ.

Malaysia cũng có khuôn khổ về trí tuệ nhân tạo quốc gia và hướng dẫn về quản trị và đạo đức AI, cung cấp các nguyên tắc thực tế về tính minh bạch, công bằng, trách nhiệm giải trình và thiết kế lấy con người làm trung tâm. Nền kinh tế số cũng được đặt cùng với kế hoạch tổng thể công nghiệp mới vào năm 2030 thúc đẩy nâng cấp công nghệ trong sản xuất, khuyến khích các ngành công nghiệp số giá trị cao, tự động hóa và công nghệ xanh.

TPHCM tăng tốc chuyển đổi với tham vọng lớn

Ông Trần Lưu Quang, Bí thư Thành ủy TPHCM chia sẻ trong khi các mô hình tăng trưởng đang thay đổi mạnh mẽ và chuỗi cung ứng toàn cầu được tái định hình theo hướng xanh, số và bền vững, các thách thức về khí hậu, năng lượng và môi trường ngày càng trở nên cấp bách hơn bao giờ hết.

Mặt khác, sự bùng nổ của trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, công nghệ sinh học và vật liệu mới đang mở ra kỷ nguyên phát triển hoàn toàn khác biệt. Khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo tiếp tục phát triển đột phá, tác động sâu rộng và căn bản đến mọi mặt của đời sống kinh tế xã hội.

Chính vì thế, chìa khóa đảm bảo năng lực cạnh tranh, an ninh năng lượng, an ninh môi trường cũng như chất lượng sống tốt nhất cho người dân được nhấn mạnh vào quá trình chuyển đổi xanh và chuyển đổi số.

TPHCM sau sáp nhập có tầm nhìn trở thành “siêu đô thị”, kỳ vọng đi đầu về chuyển đổi xanh, phát triển đô thị thông minh, thu hút đầu tư công nghệ cao và hình thành trung tâm tài chính quốc tế, tạo nên nền tảng vững chắc để đạt được mục tiêu trở thành trung tâm kinh tế, tài chính, công nghệ, dịch vụ hàng đầu của khu vực.

Bí thư Thành ủy TPHCM Trần Lưu Quang chia sẻ những điểm quan trọng trong tham vọng chuyển đổi xanh và số của TPHCM.

Thành phố xác định “3 đột phá” gồm thể chế, hạ tầng và nguồn nhân lực để theo đuổi mục tiêu này. “TPHCM sẵn sàng là trung tâm tiên phong, nơi bàn bạc thí điểm những chiến lược, nơi bắt đầu những ý tưởng mới và lan tỏa các mô hình thành công cho cả nước và khu vực”, ông Quang nói.

Trong bài trình bày về “Hành trình chuyển đổi xanh trong kỷ nguyên số: Điển hình của Việt Nam và TPHCM, ông Phạm Bình An, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển TPHCM, nói có ba nguy cơ lớn là bẫy thu nhập trung bình, già hóa dân số và biến đổi khí hậu.

Hiện TPHCM cũng đã thực hiện nhiều chương trình, thể chế hóa cụ thể các mục tiêu. Để đảm bảo đồng bộ và xác định ưu tiên, TPHCM đang xây dựng đề án chuyển đổi xanh với 10 trụ cột chính, hướng đến tích hợp “xanh và số” với ba trục, đảm bảo quản trị đô thị bền vững và hiệu quả.

Ngoài ra, TPHCM đã triển khai một số mô hình gồm mô hình vùng phát thải thấp đô thị xanh, như Côn Đảo Xanh, Cần Giờ Xanh…Về khu công nghiệp, TPHCM cũng xây dựng mô hình sinh thái mẫu theo triết lý cộng sinh, đáp ứng 21 tiêu chí khu công nghiệp sinh thái.

D.Nguyễn