Trách nhiệm thuộc về ai khi học sinh đi xe máy trái quy định đến trường?

Học sinh sử dụng xe gắn máy khi chưa đủ tuổi được pháp luật cho phép là vấn đề được dư luận xã hội đặc biệt quan tâm. Bởi, thực tế đã có không ít vụ tai nạn giao thông xảy ra trong đó người gây tai nạn và nạn nhân thuộc nhóm đối tượng này.

Theo Ủy ban ATGT quốc gia, gần 80% số người bị xử lý khi tham gia giao thông có độ tuổi từ 16 - 35. Trong đó, khoảng 80% là học sinh, sinh viên khi đi xe máy không có giấy phép lái xe; 95% điều khiển xe sai kỹ thuật. Đặc biệt, nhiều học sinh THPT không có giấy phép lái xe vẫn sử dụng xe máy phân khối lớn đến trường.

Nhiều học sinh vi phạm bị xử lý

Theo thống kê của Bộ Công an, trong năm 2023, tai nạn giao thông liên quan đến học sinh (độ tuổi từ 16-18 tuổi) xảy ra 881 vụ, làm chết 90 người, bị thương 827 người. Trong đó có 737 vụ do thiếu niên, học sinh dưới 18 tuổi đi bộ, trực tiếp điều khiển phương tiện liên quan trong vụ tai nạn giao thông, làm chết 378 người, bị thương 658 người. Từ những con số thực tế đó giải pháp để giảm thiểu tai nạn giao thông đối với học sinh ngày càng trở nên cấp thiết. Đây là việc làm không hề đơn giản, bởi một phần bộ phận không nhỏ này chưa nhận thức được mối nguy hiểm cũng như hậu quả của việc vi phạm quy tắc an toàn giao thông khi điều khiển phương tiện ra đường.

Theo lãnh đạo Phòng CSGT Hà Nội, tất cả những trường hợp vi phạm, theo quy chế phối hợp với ngành giáo dục đều được đơn vị gửi thông báo về trường nơi các em đang học tập để giáo dục: "Để giảm thiểu tình trạng này, Phòng CSGT Hà Nội luôn phối hợp cùng ngành giáo dục trên địa bàn lên kế hoạch và tổ chức tuyên truyền về an toàn giao thông, xây dựng văn hóa giao thông hướng đến học sinh, sinh viên. Ngoài việc xử lý, Công an thành phố Hà Nội đã tổ chức tuyên truyền nhiều lượt, buổi tại các trường học với 17.208 học sinh, 2.687 giáo viên tham gia; đồng thời, tổ chức cho 5.127 lượt học sinh, giáo viên ký cam kết chấp hành quy định an toàn giao thông, hướng tới xây dựng văn hóa giao thông”.

Các địa phương trên cả nước đồng loạt ra quân xử lý các trường hợp học sinh vi phạm quy định giao thông đường bộ

Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng, mấu chốt của vấn đề nằm ở phụ huynh học sinh, nếu như gia đình không tạo điều kiện mua xe cho học sinh hoặc mua xe đúng quy định thì sẽ không xảy ra tình trạng này.

Đại tá Phạm Quang Huy, Phó Cục trưởng Cục CSGT (Bộ Công an) đánh giá: “Các cháu học sinh do chưa được học luật và kỹ năng điều kiển xe, kỹ năng tránh điểm mù, ý thức tham gia giao thông chưa cao nên bị tai nạn giao thông nhiều. Việc quy hoạch chưa chuẩn dẫn đến vị trí các trường học cứ bám sát và đấu nối thẳng vào đường quốc lộ nơi các phương tiện lưu thông tốc độ cao cũng gây nguy cơ va chạm giao thông cao hơn. Trước mắt chỉ cần nâng cao ý thức các con đã sau đó điều chỉnh các tổ chức giao thông bất cập, các điểm đấu nối bất hợp lý. Việc các phụ huynh nêu gương khi tham gia giao thông là hành động rất cần thiết. Tuyệt đối không chở con em mình khi tham gia giao thông mà vi phạm pháp luật như không đội mũ, sử dụng rượu bia, nghe điện thoại… Đặc biệt không giao xe máy phân khối lớn cho con để các cháu đến trường. Lực lượng chức năng sẽ xử lý nghiêm cả hành vi giao xe cho người chưa đủ điều kiện”.

Đại tá Phạm Quang Huy

Thầy Mai Văn Hùng - Bí thư Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh trường THPT Kim Sơn B (Ninh Bình) cho biết: "Để đảm bảo an toàn cho học sinh khi tham gia giao thông, các cán bộ nhân viên nhà trường được quán triệt thực hiện đúng theo quy định của Bộ Giáo dục - Đào tạo, Bộ Công an. Hầu hết học sinh thực hiện nghiêm chỉnh việc đội mũ bảo hiểm khi ngồi sau xe máy, khi đi xe đạp điện tới trường. Cá biệt có học sinh sử dụng xe máy trên 50 phân khối khi chưa đủ tuổi, phóng nhanh vượt ẩu, không đội mũ…Những học sinh này thường trốn tránh giáo viên, bảo vệ nhà trường bằng cách gửi xe ở nhà dân gần cổng trường”.

Đề cập về những giải pháp của nhà trường, thầy Mai Văn Hùng cho rằng, để đảm bảo an toàn cho học sinh, ngay từ đầu năm học nhà trường đã xây dựng tuyên truyền ý thức tham gia giao thông cho các em, để các em nắm được những kiến thức cơ bản như đi đường, tham gia giao thông như thế nào cho an toàn nhất. Nhà trường dành 2 tiết kỹ năng sống/tuần, trong đó có những tiết học về an toàn giao thông, về kỹ năng xử lý tình huống khi các em tham gia giao thông. Đặc biệt, các tiết sinh hoạt chào cờ đầu tuần, nhà trường tăng cường các nội dung này, xây dựng thành chủ đề, tiểu phẩm, những màn trình diễn bằng các biển báo… để học sinh phát huy hơn nữa kiến thức về an toàn giao thông.

“Cứ vào đầu năm học mới, nhà trường lại tổ chức cho học sinh, cha mẹ học sinh và giáo viên ký cam kết thực hiện trật tự ATGT. Đưa việc chấp hành quy định về trật tự ATGT vào tiêu chí đánh giá thi đua, xếp loại thi đua của lớp, của học sinh. Yêu cầu cha mẹ học sinh ký cam kết không giao xe máy cho học sinh khi chưa đủ điều kiện. Các đơn vị công an giao thông cũng phối hợp tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về trật tự ATGT trong nhà trường. Để công tác tuyên truyền thêm sinh động, lực lượng tuyên truyền đã dùng hình ảnh, clip thực tế để học sinh dễ hiểu, dễ nhớ và… biết sợ! Giúp các em học sinh nâng cao nhận thức, kĩ năng khi tham gia giao thông”, thầy Mai Văn Hùng chia sẻ.

Nhiều ý kiến cho rằng, tình trạng mất an toàn giao thông do nhiều nguyên nhân cả chủ quan lẫn khách quan, nhưng nguyên nhân rất cơ bản là chính quyền một số địa phương chưa thực hiện đầy đủ trách nhiệm trong bảo đảm trật tự, an toàn giao thông, trong đó có an toàn giao thông đối với học sinh. Việc tuyên truyền, giáo dục pháp luật về giao thông cũng chưa được quan tâm đúng mức. Trách nhiệm và công tác phối hợp giữa gia đình, nhà trường và xã hội chưa cao, chưa chặt chẽ. Việc xử lý thông tin tiêu cực trên không gian mạng còn bất cập, vẫn còn rất nhiều nội dung đua xe, lạng lách, đánh võng… tác động lớn đến học sinh. Chỉ khi nhà trường thực sự quan tâm phối hợp giáo dục, tuyên truyền thường xuyên tới học sinh pháp luật về giao thông, thậm chí phối hợp xử lý nghiêm vi phạm, bằng tình cảm và trách nhiệm của người thầy đối với các em thì mới có thể góp phần hình thành ý thức và thái độ tự giác thực hiện an toàn giao thông một cách bền vững.

Tuy hàng loạt giải pháp đã được triển khai nhưng tình trạng học sinh vi phạm giao thông vẫn còn diễn biến phức tạp. Vì vậy, việc cảnh sát giao thông ra quân kiểm tra, xử lý nghiêm những học sinh vi phạm Luật Giao thông đường bộ; xử lý nghiêm phụ huynh học sinh, người giám hộ, người giao phương tiện cho học sinh khi chưa đủ điều kiện được xem như biện pháp cương quyết để răn đe, xử lý tận gốc của vấn đề.

Nhiều ý kiến cho rằng, phải xử lý nghiêm những trường hợp phụ huynh giao phương tiện cho con chưa đủ tuổi điều khiển để làm gương. Nhưng suy cho cùng, đây chỉ là một biện pháp có tác dụng răn đe tại thời điểm hiện tại, về lâu dài vẫn phải ưu tiên việc giáo dục ý thức tuân thủ Luật Giao thông đường bộ. Ý thức và thái độ vẫn là những mục tiêu bền vững. Công việc này không chỉ có nhà trường mà còn phải có sự phối hợp từ phía gia đình và xã hội. Mỗi phụ huynh, học sinh, mỗi gia đình đều cần có ý thức tự giác chấp hành pháp luật khi tham gia giao thông để bảo đảm an toàn cho chính mình và người khác.

Văn Ngân/VOV.VN