Trải nghiệm mới cho người yêu sân khấu

Trích đoạn trong vở diễn Trần Nhân Tông. Ảnh: Thương Nguyễn.

Tác phẩm do Nhà hát Sân khấu truyền thống quốc gia Việt Nam phối hợp với Liên đoàn Xiếc Việt Nam thực hiện, nhân kỷ niệm 717 năm Phật hoàng Trần Nhân Tông nhập Niết bàn (1308-2025).

Trên sân khấu, khán giả tiếp cận trọn vẹn và sống động cuộc đời của Đức Vua - Phật hoàng Trần Nhân Tông từ khi sinh ra, trưởng thành, lên ngôi Hoàng đế, lãnh đạo quân dân Đại Việt chiến thắng giặc Nguyên - Mông, đến hành trình nhường ngôi, xuất gia tu hành và trở thành Đệ nhất Tổ sư Thiền phái Trúc Lâm Yên Tử. Các lớp diễn đan xen bằng nghệ thuật cải lương, xiếc, âm nhạc, múa và mỹ thuật khắc họa nhân cách, tư tưởng và di sản tinh thần của Phật hoàng Trần Nhân Tông.

Vở diễn “Trần Nhân Tông” là thành quả nghệ thuật đánh dấu lần thứ ba Liên đoàn Xiếc Việt Nam phối hợp Nhà hát Cải lương Việt Nam, nay là Nhà hát Sân khấu truyền thống quốc gia Việt Nam cùng dàn dựng tác phẩm xiếc kết hợp cải lương. Trước đó, 2 đơn vị đã gây dấu ấn với hai vở diễn “Cây gậy thần” và “Thượng Thiên Thánh Mẫu”. Trên cơ sở rút kinh nghiệm từ các dự án trước, ê-kíp sáng tạo đã lồng ghép hai loại hình một cách nhuần nhuyễn, để các tiết mục xiếc không tách rời mà đóng vai trò minh họa, bổ trợ và làm giàu cảm xúc cho mạch tự sự của cải lương.

NSND Tống Toàn Thắng - Giám đốc Liên đoàn Xiếc Việt Nam, một trong hai đạo diễn của tác phẩm chia sẻ, ê kíp xác định hướng tới đông đảo công chúng, đặc biệt là khán giả trẻ và du khách vốn quen với nhịp tiếp nhận nhanh, trực quan. Vì vậy, vở diễn được dàn dựng cô đọng, chỉ trong 95 phút. Để đạt được điều đó, ê kíp chọn các lát cắt lịch sử tiêu biểu, tập trung vào tinh thần và tư tưởng cốt lõi của nhân vật. Đồng đạo diễn - NSƯT Trần Quang Khải chia sẻ thêm, tiêu chí giải trí và thu hút khán giả được đặt lên hàng đầu. Xiếc được khai thác như ngôn ngữ hình thể, tạo không gian và nhịp điệu; cải lương giữ vai trò tự sự, được chắt lọc kỹ lưỡng để tạo lớp lang rõ ràng.

Thưởng thức tác phẩm “Trần Nhân Tông” với người yêu sân khấu thấy vừa quen thuộc, vừa mới lạ. Sự kết hợp nhuần nhuyễn của ngôn ngữ xiếc và cải lương đã góp phần tăng chiều sâu cho các lớp diễn, đồng thời khắc họa không gian thực cảnh sinh động, giàu tính điện ảnh. Đây được xem là bước khởi đầu cho định hướng phát triển các vở diễn sân khấu tổng hợp quy mô lớn, mở ra khả năng ứng dụng sâu hơn các công nghệ như 3D mapping, hologram, AR/VR… trong tương lai.

Thông qua vở diễn, công chúng hôm nay sẽ hiểu rõ hơn về nhân cách, tư tưởng và di sản tinh thần của Phật hoàng Trần Nhân Tông - những giá trị vẫn còn nguyên ý nghĩa trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Đồng thời từ hướng đi của vở diễn “Trần Nhân Tông”, nhiều kỳ vọng đang mở ra cho sân khấu Việt thời gian tới. Mong rằng sẽ có thêm nhiều sự kết hợp giữa nghệ thuật truyền thống và hiện đại, cùng công nghệ tiên tiến, đáp ứng nhu cầu khán giả hôm nay.

Vở cải lương- xiếc “Trần Nhân Tông” do TS Bùi Hữu Dược viết kịch bản, NSƯT Phan Ngọc Chi chuyển thể cải lương, NSND Tống Toàn Thắng và NSƯT Trần Quang Khải đồng đạo diễn, NSND Lê Tuấn Cường và NSND Tống Toàn Thắng chỉ đạo nghệ thuật, ThS Nguyễn Thị Tuyết Minh biên đạo múa, NSND Nguyễn Huỳnh Tú sáng tác và dàn dựng âm nhạc.
Sau các ngày công diễn vào 20, 21/12, vở xiếc-cải lương “Trần Nhân Tông” sẽ tiếp tục được công diễn tại Rạp Xiếc Trung ương, Hà Nội vào ngày 28/12.

Dung Hòa