Trải nghiệm thú vị ở những bản nhà sàn vùng cao

Những căn nhà sàn giữa mênh mông rừng thẳm có sức cuốn hút du khách đến với những bản làng vùng cao. Ảnh: Thế Lượng

Mùa này, tiết trời Tây Bắc ấm áp, sắc nắng vàng như mật ong, muôn hoa đua nở là lúc có thể bắt đầu chuyến du lịch bản làng. Cả một khung trời Tây Bắc đang chào đón bạn, chào đón những chuyến đi tìm về những miền đất mới.

Bấy lâu nay, những ai ưa thích du lịch vùng núi thường gọi đó là những chuyến "phượt" bản làng. Thay cho việc đi đến những địa điểm du lịch nổi tiếng trong và ngoài nước thì họ lại "khăn gói" cho những chuyến vượt đèo, lội suối đến với những bản làng thấp thoáng trong sương mờ.

Hẳn là sẽ có nhiều điều thú vị chờ đón những tâm hồn ưa thích khám phá những cảm giác mới với những chuyến du lịch bản làng. Những năm gần đây, tuy không định sẵn là những địa điểm du lịch, nhưng những bản nhà sàn xinh xắn, chênh vênh bên sườn núi, nơi định cư của đồng bào các dân tộc thiểu số vùng cao từ bao đời nay đã trở thành những điểm du lịch hấp dẫn du khách. Người dân vùng cao vừa sinh sống, vừa kết hợp làm du lịch ngay tại bản làng mình.

Có khá nhiều điểm du lịch làng bản để bạn đến và trải nghiệm, phải kể đến Sa Pa (Lào Cai), Mù Cang Chải, Tú Lệ (Yên Bái), Bản Lác - Mai Châu (Hòa Bình), Bắc Hà, Bảo Yên (Lào Cai), Định Hóa (Thái Nguyên)... Đó là nơi quần tụ những bản nhà sàn truyền thống của đồng bào vùng cao. Nơi đây có bao điều vừa hoang sơ, vừa bí ẩn và thú vị chờ đón du khách.

Rong ruổi đi bộ hay "cưỡi" trên chiếc Minsk, du khách có cơ hội trải nghiệm những cảm giác hoàn toàn mới. Bản nhà sàn thường ở trong những thung lũng bạt ngàn màu xanh của cây trái, màu vàng của lúa. Xung quanh là cảnh quan vừa kỳ vĩ, vừa thơ mộng với núi cao, suối ngàn và âm thanh của muôn loài chim. Dạo chơi trên con đường nhỏ xinh dẫn vào các bản, bạn sẽ cảm thấy như mình đang được sống trong một không gian thanh tĩnh đến lạ kỳ. Không ồn ã, không bụi bặm và cũng không bị ai làm phiền khi đi vãn cảnh.

Ở bản nhà sàn, du khách có thể đi theo nhóm và tự mình khám phá cảnh sắc, con người và văn hóa nơi đây chứ không cần hướng dẫn viên chuyên nghiệp. Nếu có thì chính người dân bản địa sẽ là người giới thiệu và hướng dẫn đường đi lối lại.

Thật tuyệt khi giữa tiết trời mùa thu, thả hồn mình giữa hương đồng gió nội để lắng nghe nhịp sống nơi núi rừng. Lặng ngắm những căn nhà sàn chênh vênh bên sườn núi, khám phá những cọn nước khổng lồ bên suối, những cối giã gạo bằng sức nước vùng cao, ngả lưng trên những thảm cỏ xanh rì bên bờ suối, chiêm ngưỡng những điệu múa xòe, những câu hát của người vùng cao, rồi cao hứng nhảy xuống suối trong vắt để tắm mình trong làn nước mát. Đến đây, chỉ sau vài giờ đồng hồ, mọi mệt mỏi bị xua tan, mọi ưu phiền biến mất và thay vào đó là cảm giác khỏe khoắn, phấn chấn như trong cuộc phiêu du.

Buổi tối ở bản nhà sàn, du khách không lo chỗ ngủ bởi chính những căn nhà sàn xinh xắn kia sẽ là nơi mang đến cho bạn giấc ngủ sâu sau một ngày lãng du. Mùa này, khi màn đêm buông xuống cũng là lúc sương mờ như tấm màn mỏng giăng mắc những bản nhà sàn. Bạn không lo buồn, bởi trên những căn nhà sàn, chủ nhà đã đón đợi ngay dưới chân cầu thang, tay cầm chén rượu ngô nóng hổi mời khách để thể hiện lòng mến khách của mình. Bước qua cầu thang "chín bậc tình yêu" là bạn được đến với một không gian ấm áp và gần gũi. Giữa nhà là bếp lửa cháy bập bùng, bốn góc nhà sẽ là những căn buồng nhỏ được thưng bằng gỗ, là nơi dành cho khách du lịch ngủ qua đêm.

Trong không gian nhà sàn, bạn sẽ như người được sống trong thời khắc cổ xưa vậy; được nghe những điệu hát then, hát lượn, được nghe kể sử thi, truyền thuyết của những tộc người. Đặc biệt, bạn sẽ được đồng bào chế biến và thết đãi những món ăn vùng cao mà có lẽ nếu không cất công lên đây thì chẳng bao giờ có cơ hội được thưởng thức. Ở đây, đồng bào vùng cao có gì thì mời khách món đó chứ không cầu kỳ. Món xôi ngũ sắc nhìn đã thấy ngon mắt, món vịt om mẻ khá lạ miệng, món cơm lam dẻo thơm, gà nướng than hồng, cá suối lam, ếch om gừng, thịt trâu lùi tro bếp, rượu ngô, rượu thóc say nồng... Toàn ẩm thực vùng cao chỉ nghe thôi đã thấy hấp dẫn rồi.

Ai chưa ngủ nhà sàn có lẽ khó tưởng tượng cảm giác khi được ngon giấc trong không gian tuyệt vời này. Còn gì thú vị hơn khi được ngả mình trên những tấm đệm bông lau vừa êm ái vừa ấm áp, gối đầu trên chiếc gối bọc thổ cẩm, bên trong lõi là phoi bào gỗ quế thơm lừng, đắp lên mình những tấm chăn thổ cẩm. Nhà sàn thoáng tứ phía, cả trên và phía dưới đều thoáng nhẹ nên dễ dàng đưa bạn vào giấc ngủ sâu. Nằm trên căn nhà sàn, lắng nghe tiếng suối chảy róc rách, tiếng chim gọi bạn, thi thoảng, tiếng con nai, con hoẵng cất lên ở phía rừng xa. Nghe sao mà hoang sơ, thanh vắng.

Du lịch ở bản nhà sàn, bạn chớ lo bị chặt chém hay bị chèo kéo. Đồng bào các dân tộc vùng cao làm du lịch không mang tính thương mại mà chỉ mong du khách đến và thêm yêu mảnh đất nơi đây. Vì thế, họ đón khách với tấm lòng chân thật và giản dị như cuộc sống thường ngày của họ vậy. Nếu bạn yêu bản làng của họ, thích ngắm cảnh và trải nghiệm nơi núi rừng xa xôi thì hãy đến bằng tình yêu và tấm lòng của mình.

Một chuyến phiêu du giữa bản nhà sàn sẽ là những trải nghiệm khó quên, là hành trình khám phá những miền đất còn bao điều bí ẩn đang chờ đón lòng người.

Nguyễn Thế Lượng