Trái phiếu doanh nghiệp bớt 'nóng'

CTCP Chứng khoán SSI (SSI) cho biết, năm 2021, cùng với Luật chứng khoán 2019, một loạt văn bản pháp luật liên quan đến thị trường trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) cũng được ban hành và có hiệu lực.

Theo đó, các quy định về điều kiện phát hành TPDN riêng lẻ gây cản trở nhiều nhất tại Nghị định 81 (dư nợ trái phiếu doanh nghiệp không quá 5 lần vốn chủ; các đợt phát hành cách nhau 6 tháng) đã được gỡ bỏ.

Tuy nhiên, điều kiện về nhà đầu tư TPDN phát hành riêng lẻ là nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp với tất cả các loại hình (không chuyển đổi, chuyển đổi, kèm chứng quyền) sẽ làm giảm đáng kể khả năng tiếp cận của nhà đầu tư, đặc biệt là nhà đầu tư cá nhân.

Theo quy định, nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp phải đáp ứng một trong các yêu cầu như: là ngân hàng thương mại, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, công ty tài chính/ bảo hiểm/ chứng khoán/ quản lý quỹ…; công ty có vốn điều lệ đã góp đạt 100 tỉ đồng hoặc tổ chức niêm yết; người có chứng chỉ hành nghề chứng khoán; cá nhân nắm giữ danh mục chứng khoán niêm yết lớn hơn 2 tỉ đồng theo xác nhận của công ty chứng khoán; cá nhân có thu nhập chịu thuế năm gần nhất lớn hơn 1 tỉ đồng.

Việc xác nhận nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp là yêu cầu bắt buộc với các giao dịch mua và có hiệu lực trong vòng 1 năm kể từ thời điểm được xác nhận. Các giao dịch bán TPDN phát hành riêng lẻ không cần xác nhận này.

SSI cho rằng, việc siết chặt điều kiện nhà đầu tư mua TPDN phát hành riêng lẻ sẽ là động lực khiến các doanh nghiệp chuyển sang hình thức phát hành ra công chúng để tiếp cận được nguồn tiền đầu tư từ các cá nhân nhỏ lẻ. Tỷ trọng phát hành ra công chúng có thể tăng so với mức chỉ 5,2% của năm 2020.

Dù vậy, phát hành riêng lẻ sẽ tiếp tục chiếm tỷ trọng lớn do yêu cầu tổ chức phát hành hoặc trái phiếu chào bán phải được xếp hạng tín nhiệm sẽ có hiệu lực sau 2 năm nữa, các điều kiện phát hành ra công chúng khác cũng khắt khe hơn nhiều so với phát hành riêng lẻ. Bởi vậy, những doanh nghiệp không đáp ứng được sẽ vẫn phải tìm đến kênh phát hành riêng lẻ.

Ngoài ra, các yêu cầu về công bố thông tin và niêm yết trái phiếu khi phát hành ra công chúng cũng khiến nhiều doanh nghiệp kể cả các doanh nghiệp lớn ưa thích phát hành riêng lẻ hơn.

Trong năm 2021, tỷ trọng sở hữu TPDN của các ngân hàng thương mại (NHTM) nhiều khả năng sẽ giảm xuống khi Ngân hàng Nhà nước chính thức ban hành dự thảo thông tư quy định việc tổ chức tín dụng mua, bán TPDN.

Theo định hướng, các NHTM sẽ tập trung vào kênh tín dụng ngắn hạn và TPDN sẽ là kênh huy động vốn vay trung và dài hạn của doanh nghiệp; việc các NHTM cấp tín dụng cho doanh nghiệp thông qua đầu tư TPDN cũng sẽ hạn chế hơn.

SSI nhận định, thị trường TPDN năm 2021 vẫn sẽ sôi động nhưng sức nóng sẽ giảm so với 2020 bởi sức mua của các nhà đầu tư, đặc biệt là nhà đầu tư cá nhân, sẽ giảm bớt do không ít nhà đầu tư không đáp ứng yêu cầu là nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp.

Tuy nhiên, mặt bằng lãi suất tiền gửi thấp (chỉ từ 4,5%-5,5%/năm với kỳ hạn 12 tháng) dự kiến vẫn tiếp tục duy trì ít nhất là trong nửa đầu năm 2021 và có thể chỉ nhích nhẹ vào nửa cuối năm. Ở mức lãi suất này, đầu tư TPDN đang mang lại tỷ suất sinh lời cao hơn từ 2-5%/năm so với tiền gửi nên vẫn là kênh đầu tư hấp dẫn./.

Đồng Tiến