Trải qua một năm sóng gió, Thủ tướng Israel lấy lại hình ảnh 'Ngài An ninh'

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu xuất hiện tại phòng xử án ở Tel Aviv vào ngày 10/12 để tự bào chữa trước cáo buộc tham nhũng. Ảnh: Reuters.

“Ông ấy bắt đầu từ vị trí rất thấp”, ông Nadav Shtrauchler, một chiến lược gia chính trị từng làm việc sát sao với ông Netanyahu, nhận xét. “Đó là thời điểm tồi tệ nhất trong sự nghiệp của ông ấy”.

Nhiều người Israel cáo buộc Thủ tướng Benjamin Netanyahu đã lơ là trong cuộc tấn công ngày 7/10/2023 – vụ tấn công đẫm máu nhất nhằm vào người Do Thái kể từ sau thảm họa Holocaust. Một số người thậm chí cho rằng ông đã tiếp tay cho Hamas khi tài trợ tổ chức này.

Sự ủng hộ chính trị dành cho ông tụt dốc thê thảm, mặc dù cuộc chiến ở Gaza đã giúp ông trì hoãn lời kêu gọi tổ chức bầu cử. Các cuộc thăm dò cho thấy sự ủng hộ đối với đảng Likud của ông đã giảm 25% chỉ trong vòng 3 tháng.

Năm 2024 chứng kiến hàng chục nghìn người thiệt mạng, xung đột khu vực bùng nổ, các cáo buộc thanh trừng sắc tộc và diệt chủng. Thế nhưng, ông Netanyahu lại kết thúc năm với vị thế được cải thiện đáng kể ở bên trong Israel.

“Tôi đang chạy marathon”, ông nói trước một phiên tòa ở Tel Aviv đầu tháng này, nơi ông đối mặt với các cáo buộc hối lộ, gian lận và lạm dụng lòng tin – điều mà ông phủ nhận. “Tôi có thể chạy với 20 kg trên lưng, hoặc chỉ 10 kg”.

“Ngài An ninh” trở lại

Trong suốt năm qua, ông Netanyahu đã đứng ra điều hành các cuộc xung đột trong khu vực, đồng thời củng cố vị thế chính trị trong nước.

“Năm 2024 là năm ông ấy bắt đầu phục hồi từ những tổn thất nghiêm trọng về hình ảnh trước công chúng”, bà Dahlia Scheindlin, một nhà phân tích chính trị, nhận xét.

Netanyahu phát biểu tại Đại hội đồng Liên Hợp Quốc ở New York vào tháng 9. Ảnh: Reuters.

Nếu bầu cử diễn ra hôm nay, đảng Likud có thể mất một vài ghế, nhưng tỷ lệ ủng hộ của họ đã phục hồi trở lại mức trước ngày 7/10/2023. Sự phản đối đến từ những đối thủ như cựu tướng Benny Gantz đã dịu đi. Ông Netanyahu đã loại bỏ sự bất đồng trong nội bộ bằng cách sa thải Bộ trưởng Quốc phòng Yoav Gallant và đưa vào nội các những chính trị gia trung thành, có khả năng duy trì quan hệ ổn định trong Quốc hội.

Cuộc xung đột khu vực tuy vẫn còn nghiêm trọng nhưng lại trở thành chìa khóa giúp ông Netanyahu xây dựng hình ảnh. Một lần nữa, ông tự định vị mình là nhà lãnh đạo duy nhất có thể bảo vệ người Do Thái và ngăn chặn việc thành lập một nhà nước Palestine.

Một cuộc biểu tình được tổ chức ở Tel Aviv vào tháng 4 để ủng hộ các con tin Israel bị bắt giữ ở Gaza. Ảnh: AFP.

Đối với người dân Israel, ông đã lấy lại được hình ảnh “Ngài An ninh”.

“Khi Hezbollah tham gia vào cuộc chiến, nó trở thành minh chứng rằng phần còn lại của thế giới chống lại chúng ta, và không ai hiểu rõ mối đe dọa từ Iran hơn ông Netanyahu. Vì vậy, ông ấy nhận được sự tín nhiệm khi xử lý tình hình”, bà Scheindlin nói.

Hết lần này đến lần khác, ông lặp lại những khẩu hiệu quen thuộc như: “Một nhà nước Palestine là phần thưởng cho chủ nghĩa khủng bố” và Israel sẽ đạt được “chiến thắng toàn diện.”

Iran luôn là mối đe dọa quen thuộc, nhưng ông Nadav Shtrauchler cho rằng chiến dịch quân sự quyết liệt gần đây đã đi ngược lại bản năng “thận trọng” vốn có của ông Netanyahu. Trước ngày 7/10/2023, ông từng được cho là khá dè dặt trong việc sử dụng các biện pháp quân sự mạo hiểm ở nước ngoài.

“Ông ấy biết cách thích nghi với tình huống”, ông Shtrauchler nhận xét. “Về mặt chính trị, không nhiều người tin rằng vào tháng 10 hoặc tháng 11 năm ngoái, ông ấy có thể đạt được vị thế như hiện nay”.

Ông Netanyahu tại thành phố Kiryat Shmona phía bắc Israel, nơi hứng chịu hỏa lực liên tục từ Hezbollah ở Lebanon, trong tháng 6. Ảnh: GPO.

Trong suốt một năm qua, Israel đã duy trì một cuộc xung đột mức độ thấp ở Lebanon, khởi nguồn từ việc Hezbollah tấn công Nhà nước Do Thái để thể hiện tình đoàn kết với Hamas. Chính phủ Israel từng bác bỏ các yêu cầu từ phe diều hâu muốn mở một chiến dịch tấn công mạnh mẽ vào mùa Thu năm ngoái. Tuy nhiên, đến cuối tháng 9 năm nay, chiến lược đã thay đổi. Israel phát động một cuộc tấn công dữ dội, khiến hàng nghìn người thiệt mạng, hơn 1 triệu người phải di dời, và phần lớn khu vực biên giới phía nam Lebanon bị san phẳng.

Hậu quả từ cuộc không kích của Israel vào miền nam Beirut, Lebanon khiến thủ lĩnh Hezbollah Hassan Nasrallah thiệt mạng hôm 27/9. Ảnh: Reuters.

Chiến lược này cũng bao gồm việc ám sát thủ lĩnh Hezbollah Hassan Nasrallah. Lãnh đạo Hamas Yahya Sinwar cũng bị tiêu diệt. Sự sụp đổ của chế độ Bashar al-Assad ở Syria đã cắt đứt tuyến đường cung cấp quan trọng nhất của Hezbollah từ Iran. Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) đã kích hoạt các kế hoạch được lên từ trước tại Syria, và chỉ trong vài ngày đã phá hủy sức mạnh không quân, hải quân và tên lửa của nước này. Các lực lượng biệt kích Israel kiểm soát đỉnh núi chiến lược Hermon ở miền Nam Syria.

“Một năm trước, tôi đã nói rằng chúng ta sẽ thay đổi diện mạo Trung Đông, và quả thực chúng ta đang làm điều đó”, ông Netanyahu tuyên bố trong một bài phát biểu gần đây, sau khi điện đàm với Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump.

Ông Netanyahu, phải, và ông Donald Trump tại Mar-a-Lago, Florida, vào tháng 7. Ảnh: CNN.

Dù các cuộc biểu tình ủng hộ Palestine ngày càng phổ biến tại các thủ đô phương Tây và các nhà lãnh đạo phương Tây đã gia tăng những lời chỉ trích, nhưng họ vẫn cung cấp vũ khí cho Israel.

Cuộc chiến đẫm máu, cáo buộc và biểu tình

Sau sự kiện ngày 7/10/2023, khó có ai nghĩ rằng ông Netanyahu có thể lấy lại được hình ảnh của mình chỉ sau một năm. Trong số 96 con tin bị bắt vào ngày hôm đó, nhiều người vẫn đang ở Gaza và được cho là đã thiệt mạng.

Một cuộc khảo sát của Viện Dân chủ Israel cho thấy số người Israel nghĩ rằng đất nước họ đang ở trong tình trạng “rất tồi tệ” đã giảm, nhưng gần một nửa vẫn có quan điểm tiêu cực.

Cuộc chiến ở Gaza đã khiến hàng chục nghìn người thiệt mạng, phần lớn là phụ nữ và trẻ em, theo báo cáo của Liên Hợp Quốc. Trên trường quốc tế, các chính trị gia và người biểu tình giờ đây chỉ trích Israel một cách công khai hơn – điều từng được coi là không tưởng.

Ông Netanyahu có thể sẽ không thể đến châu Âu hoặc bất kỳ quốc gia nào trong số 124 quốc gia phải tuân theo lệnh bắt giữ của ICC. Công tố viên ICC cáo buộc ông đã “cố tình và có chủ đích” ngăn cản nguồn viện trợ nhân đạo đến Gaza nhằm mục đích gây ra nạn đói và phải chịu trách nhiệm cho các cuộc tấn công nhắm vào dân thường. Ông Netanyahu gọi các cáo buộc này là “sự suy đồi đạo đức” và cho rằng chúng nhằm ngăn cản Israel “bảo vệ quyền tự vệ tự nhiên của chúng tôi”.

Ireland, Nam Phi và tổ chức Ân xá Quốc tế đều cáo buộc Israel phạm tội diệt chủng. Các luật sư Israel bác bỏ cáo buộc này là “xuyên tạc nghiêm trọng”.

Netanyahu phát biểu tại nghĩa trang quân sự Mount Herzl ở Jerusalem, vào tháng 8. Ảnh: Reuters.

Ông Netanyahu cũng là Thủ tướng Israel đầu tiên phải đối mặt với các cáo buộc hình sự và khả năng ngồi tù. Tháng 12 vừa qua, ông trở thành Thủ tướng đầu tiên tự biện hộ trước tòa.

Cuộc chiến hiện tại được đánh giá là kéo dài và tốn kém nhất trong lịch sử Israel. Ngành du lịch gần như tê liệt. Nhiều doanh nghiệp đã phải đóng cửa. Mặc dù vậy, ông Netanyahu vẫn kết thúc năm với vị thế chính trị được cải thiện rõ rệt.

Mặt khác, nhiều người cho rằng tương lai của ông vẫn còn nhiều bất ổn. Chính trường Israel vẫn bị chia rẽ sâu sắc, và ông vẫn là nhân vật gây tranh cãi. Liên minh cầm quyền của ông tuy ổn định hơn nhưng vẫn mong manh. Hình ảnh của Israel trên thế giới có thể đã thay đổi mãi mãi.

Một thỏa thuận ngừng bắn và trao đổi con tin tại Gaza dường như đang đến gần, nhưng vẫn chưa đạt được. Iran tuy suy yếu nhưng vẫn là một mối đe dọa nghiêm trọng.

“Nếu đây là một bộ phim, chúng ta vẫn chưa thấy cảnh cuối cùng”, ông Nadav Shtrauchler kết luận.

Theo CNN

Thu Quyên