Trang mới ở ngôi làng bên hồ Núi Một

Hiến đất mở đường

Sáng sớm, mây còn vương trên đỉnh đèo Nha Sam, con đường mới mở dẫn vào làng Canh Tiến như dài hơn, rộng hơn và cũng sáng hơn giữa màu xanh của núi rừng. Canh Tiến với diện tích tự nhiên khoảng 5,25 ha, nằm trong vùng trung du, có địa hình chủ yếu là đồi núi xen kẽ các thung lũng nhỏ, cách trung tâm xã khoảng 10 km. Nơi đây có khoảng hơn 170 hộ dân, chủ yếu là đồng bào Ba Na và Chăm, đời sống người dân chủ yếu làm nương rẫy, chăn nuôi.

Niềm vui của người dân làng Canh Tiến trước những đổi thay. Ảnh: Trương Định

Chỉ cách đây vài năm, Canh Tiến vẫn là ngôi làng “biệt lập”. Ông Đinh Văn Tào, Trưởng làng Canh Tiến kể, trước đây khi chưa có đường việc đi lại rất khó khăn, từ làng xuống xã phải mất một ngày. Cực nhất là lúc mưa gió, bà con phải đi thuyền qua hồ Núi Một đối mặt với nhiều hiểm nguy. Nhưng vì công việc bắt buộc người dân phải đi, vì đây là còn đường huyết mạch.

"Giờ được Nhà nước quan tâm đầu tư tuyến đường mới đến làng, bà con rất vui mừng, phấn khởi", ông Tào nói.

Vui hơn hết, cuối tháng 4 vừa qua, làng Canh Tiến chính thức có điện lưới quốc gia, sự kiện không chỉ có ý nghĩa với riêng làng mà còn mở ra một bước ngoặt lớn trong phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

Tiếp nối niềm vui đó, mới đây, UBND xã Canh Vinh cũng khởi công xây dựng tuyến đường giao thông dài 1,2km ngay trong làng Canh Tiến. Tuyến đường có lộ giới 8m, mặt đường bê tông rộng 6m, tổng mức đầu tư hơn 4 tỷ đồng. Tuyến đường lâu nay được xem là “xương sống” của làng, thế nhưng đường nhỏ, chật hẹp, gây nhiều trở ngại.

Để con đường mới hình được hình thành khang trang hơn, đã có hơn 50 hộ dân đã tự nguyện hiến đất, tháo dỡ tường rào, cổng ngõ, dù nhiều đoạn ăn sâu vào đất nhà từ 2 đến 2,5m.

Tuyến đường mới của làng Canh Tiến mở ra một không gian phát triển mới

Chị Đoàn Thị Bình (29 tuổi) cho biết, nhà chị tự nguyện vào sâu chừng 2m đất, nhưng rất vui khi thấy con đường được mở rộng thêm, nhìn đẹp và đi lại cũng thoải mái hơn. Cạnh đó, chị Đoàn Thị Thủy (25 tuổi), người vừa được hỗ trợ 60 triệu đồng xây nhà mới từ chương trình xóa nhà tạm, cũng tự nguyện góp phần. “Nhà mới, đường cũng mới. Nhìn rộng rãi, khang trang hơn nhiều, người dân ở đây rất phấn khởi”, chị nói.

Theo ông Dương Hiệp Hòa, Chủ tịch UBND xã Canh Vinh, toàn tuyến mở rộng ảnh hưởng đến 90 thửa đất của dân, nhưng đa phần người dân đều chung tay tự nguyện hiến đất làm đường. Đây là điều rất quý nhất. “Mục đích địa phương hướng đến trong việc mở rộng đường là tạo không gian phát triển mới cho làng, trong đó trọng tâm là phát triển du lịch”, ông Hòa nói.

Hôm lễ khởi công tuyến đường, xã Canh Vinh tổ chức lễ biểu dương, trao giấy khen cho các hộ dân tiêu biểu trong việc tự nguyện hiến đất mở đường.

Chị Đoàn Thị Thủy nhận giấy khen của UBND xã Canh Vinh vì thành tích tham gia hiến đất mở đường. Ảnh: Trương Định

Học kể chuyện về làng

Không còn bị cách trở, chính quyền địa phương bắt đầu nghĩ xa hơn ngoài chuyện đi lại. Những ngày qua, tại nhà văn hóa làng, khóa đào tạo trình độ sơ cấp nghề hướng dẫn du lịch được UBND xã phối hợp tổ chức ở làng Canh Tiến.

Tại đây, hàng chục học viên là người dân làng Canh Tiến đang chăm chú ghi chép từng dòng. Họ đang học cách kể chuyện về quê hương mình, học làm hướng dẫn viên du lịch để có thể chung tay trong việc phát triển du lịch tại địa phương.

Anh Mai Thanh Viên, học viên lớp học, chia sẻ Canh Tiến có nhiều cảnh đẹp và nét văn hóa độc đáo đáng để giới thiệu với du khách. Và rồi anh kể say sưa về suối Tre, nơi có rừng tre xanh rì và hoa trang nở rực mỗi độ vào mùa. Dưới suối còn có vực Voi, gắn với câu chuyện cảm động về tình mẫu tử của voi mẹ và voi con.

Ngày trước, bà con lấy nước từ con suối này để sinh hoạt, còn tre thì dùng để dựng nhà, làm đồ dùng. Có thể nói, suối Tre từng là nguồn sống, là một phần ký ức thân thuộc của người dân làng Canh Tiến.

Trước kia muốn vào làng Canh Tiến người dân phải theo thuyền vượt qua hồ Núi Một. Ảnh: Trương Định

"Những ký ức ấy giờ lại có thể trở thành chất liệu quý cho du lịch. Nếu được khôi phục và kể lại bằng những câu chuyện đời sống mộc mạc của người Canh Tiến - từ cách lấy nước, làm nhà, dệt vải đến những truyền thuyết gắn liền với rừng, suối - thì nơi này chắc chắn sẽ là điểm dừng chân thú vị với du khách”, anh Viên chia sẻ.

Tham gia lớp sơ cấp hướng dẫn viên du lịch, anh Viên cũng càng thêm tin tưởng vào tiềm năng quê hương. Anh nói: “Tôi học được nhiều kiến thức, kỹ năng cơ bản, nhất là ý thức bảo vệ tài nguyên và môi trường để tạo ấn tượng đẹp với du khách. Nếu được quan tâm phát triển du lịch, chắc chắn bà con nơi đây sẽ rất vui mừng”.

Trưởng làng Canh Tiến Đinh Văn Tào cho biết: không chỉ sở hữu cảnh sắc thiên nhiên tươi đẹp với suối Tre, thác Đổ và hồ Núi Một thơ mộng, Canh Tiến còn là nơi gìn giữ nhiều giá trị văn hóa truyền thống đặc sắc như nhà sàn, nhà rông, nghề dệt thổ cẩm, lễ hội cồng chiêng, những biểu tượng gắn liền với đời sống tinh thần của đồng bào Ba Na, Chăm nơi đây.

Bên cạnh đó, ẩm thực địa phương cũng là nét riêng đáng tự hào, với cơm lam, thịt heo bản, rau rừng, rượu cần mang đậm hương vị núi rừng. Theo ông Tào, nếu được đầu tư và tổ chức bài bản thì đây chắc chắn sẽ trở thành những sản phẩm du lịch đặc trưng, hấp dẫn của làng.

Trương Định