Tránh biến tướng công trình trên đất nông nghiệp

Sau khi hoàn thành dồn điền đổi thửa gắn với quy hoạch lại ruộng đất, đầu tư xây dựng hệ thống kênh mương thủy lợi, giao thông nội đồng, nhiều tổ chức, cá nhân trên địa bàn thành phố Hà Nội đã chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi; tiến hành đầu tư xây dựng công trình trên đất nông nghiệp. Các công trình bao gồm: Nhà kho, nhà sơ chế, bảo quản, nhà màng, nhà lưới, nhà trưng bày giới thiệu sản phẩm, chuồng trại chăn nuôi, nhà điều hành, quản lý, nhà bảo vệ.

Tỷ lệ xây dựng từ 2,5 đến hơn 27%, riêng các công trình chuồng trại chăn nuôi, nhà màng, nhà lưới tỷ lệ xây dựng từ 30-100%. Việc xây dựng các công trình trên đất nông nghiệp đã góp phần thúc đẩy sản xuất nông nghiệp của người dân thuận lợi, hiệu quả hơn; góp phần phát triển kinh tế nông thôn, nâng cao thu nhập cho nông dân.

Tuy nhiên, tại nhiều địa phương, do công tác quản lý đất nông nghiệp bị buông lỏng, tình trạng xây dựng công trình nhà ở, nhà xưởng trên đất nông nghiệp, nhất là tại các khu đất nông nghiệp xen kẹt nằm gần khu dân cư diễn biến phức tạp, khiến người dân bức xúc. Anh Nguyễn Huy T. sinh sống tại xã Hưng Đạo, huyện Quốc Oai chia sẻ, việc quản lý đất nông nghiệp xen kẹt, gần khu dân cư rất khó khăn, người dân thường xuyên vi phạm. Ban đầu lấy cớ xây dựng chuồng trại chăn nuôi rồi sau vài năm hoặc vài tháng, tranh thủ thời gian ban đêm, ngày nghỉ, ngày lễ, tiến hành cải tạo thành nhà ở. Nhiều công trình vi phạm bị phá dỡ, nhưng chỉ một thời gian sau lại tái diễn.

Để ngăn chặn xây dựng công trình trái phép trên đất nông nghiệp, thành phố đưa ra quy định: Các công trình xây dựng trên đất nông nghiệp không làm ảnh hưởng đến công trình thủy lợi, công trình đê điều, giao thông nội đồng, diện tích đất liền kề. Công trình chỉ được xây dựng một tầng, không được xây dựng tầng hầm, chỉ được xây dựng bằng loại vật liệu dễ dàng tháo dỡ.

Người sử dụng đất phải có phương án sản xuất nông nghiệp được Ủy ban nhân dân cấp xã chấp thuận trước khi thực hiện xây dựng công trình và phải tự tháo dỡ, di dời công trình, hoàn trả lại nguyên trạng đất đai khi quy mô sản xuất giảm hoặc có yêu cầu của cơ quan nhà nước khi thực hiện giải phóng mặt bằng theo quy định.

Quy định nêu rõ, người sử dụng đất tuyệt đối không sử dụng công trình xây dựng trên đất nông nghiệp vào mục đích để ở, mục đích phi nông nghiệp. Trường hợp cần người bảo vệ khu vực sản xuất, trực sản xuất phải được nêu rõ về số lượng người, nhiệm vụ của từng người và thực hiện đăng ký với chính quyền xã, được sự chấp thuận của chính quyền cấp xã trước khi thực hiện.

Thành phố cũng quy định các loại công trình được xây dựng trên đất nông nghiệp gồm: Công trình phục vụ chứa vật tư nông nghiệp, máy móc, dụng cụ lao động, với chiều cao công trình không quá 6m; nhà ươm, trồng cây nông nghiệp là nhà được xây dựng bởi các kết cấu khung và được bao quanh bằng màng chất dẻo, tấm nhựa phẳng hoặc các loại lưới có chiều cao công trình không quá 12m.

Đáng chú ý, đối với diện tích đất trồng cây hằng năm (để thực hiện phương án sản xuất hoa, cây cảnh), diện tích đất trồng cây lâu năm có quy mô tối thiểu 10.000 m2 trở lên (gồm một thửa hoặc nhiều thửa đất liền kề do một chủ thể sử dụng hoặc do nhiều chủ thể có chung quyền sử dụng) được xây dựng một công trình phục vụ chứa vật tư nông nghiệp, máy móc, dụng cụ lao động; diện tích công trình tối đa không quá 20 m2.

Đối với đất trồng cây hằng năm khác, đất trồng cây lâu năm được sử dụng tối đa 100% diện tích để lắp đặt nhà ươm, nhà trồng cây nông nghiệp. Thành phố giao Ủy ban nhân dân cấp xã tổ chức giám sát, lập hồ sơ theo dõi việc xây dựng công trình trên đất nông nghiệp; đồng thời xử lý công trình vi phạm theo quy định.

Theo đại diện Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội, để tránh việc xây dựng tràn lan, biến tướng, khó kiểm soát, quy định chỉ cho phép những diện tích có quy mô lớn mới được xây dựng nhà kho. Đối với khu đất có diện tích nhỏ hơn và các loại công trình nhà sơ chế, chế biến, trưng bày, giới thiệu sản phẩm phải nằm trong vùng sản xuất nông nghiệp tập trung mới được xây dựng, theo quy định tại điểm b khoản 3 Điều 32 Luật Thủ đô.

MINH VÂN