Tranh cãi chuyện sinh viên làm thêm bị đuổi vì không giúp dọn quán sau lụt: Hỗ trợ hay nghĩa vụ?

Những ngày vừa qua, nhiều khu vực trên cả nước chịu ảnh hưởng của mưa lớn và . Sau khi nước rút, nhiều hàng quán, đặc biệt là quán ăn và , phải dành nhiều ngày để dọn dẹp, ổn định hoạt động trở lại.

Trong bối cảnh đó, bài viết của một xuất hiện trên mạng xã hội, chia sẻ việc mình bị cho nghỉ việc vì không đến dọn quán sau lũ trong khi nơi trọ cũng đang ngập nước. Bài đăng nêu quan điểm: "Nếu chủ quán nhờ hỗ trợ và có thưởng thêm thì em đồng ý, còn bắt buộc đi dọn là không hợp lý".

Nội dung chia sẻ của bạn nhân viên "chạm" đến nhiều khía cạnh cảm xúc thời điểm mùa bão lũ.

Sự việc này thu hút nhiều ý kiến tranh luận. Nhiều ý kiến cho rằng việc dọn dẹp sau mưa lũ nên được xem là hành động hỗ trợ, không phải nhiệm vụ bắt buộc của , nhất là khi họ cũng đang gặp khó khăn cá nhân. Ngược lại, có ý kiến nhìn nhận việc cùng chủ quán dọn dẹp là biểu hiện của tinh thần và gắn bó với nơi làm việc.

Cuộc tranh luận cũng mở ra góc nhìn thực tế về ranh giới mong manh giữa "đồng hành" và "bị lợi dụng". Nhiều ý kiến bày tỏ sự lo ngại, rằng tinh thần "hỗ trợ" rất dễ bị lạm dụng, khiến nhân viên làm thêm (vốn chủ yếu là sinh viên) phải gánh thêm nhiều công việc "không tên".

Ảnh minh họa. (Nguồn: Báo Tiền Phong)

Dù cách nhìn khác nhau, phần lớn bình luận đều cho rằng vấn đề nằm ở cách ứng xử. Khi chủ quán biết ghi nhận công sức, nhân viên sẽ sẵn lòng giúp đỡ. Một ý kiến nhận định rằng, người tận tâm trong công việc sẽ luôn được trân trọng, còn người chủ có tâm sẽ biết cách giữ chân nhân viên bằng sự công bằng và chia sẻ.

Trong ngành F&B, những tình huống như vậy không hiếm gặp. Việc dọn dẹp sau những sự cố thường được xem là hoạt động chung của tập thể, nhưng cách giao tiếp và phối hợp giữa chủ và nhân viên quyết định cảm xúc của đôi bên. Anh Vũ Trần, chủ nhiều quán cà phê, cho biết: "Nếu tôi cần các bạn hỗ trợ, tôi sẽ nói rõ lý do và sau đó cùng cả nhóm đi ăn. Sự tôn trọng giúp mọi người vui vẻ và tự nguyện hơn trong công việc".

Anh Vũ Trần cho rằng nhân viên chỉ có trách nhiệm làm việc trong ca làm củamình, ngoài giờ không thể yêu cầu bắt buộc.

Từ góc nhìn quản lý, anh Mason Ma, người có nhiều năm kinh nghiệm vận hành hoạt động F&B, cho rằng mỗi bên đều có hoàn cảnh riêng: "Nhà nhân viên cũng "thất thủ", họ lo dọn nhà trước là điều dễ hiểu. Chủ quán không thể ép buộc. Nhưng nếu có phụ cấp hoặc lời cảm ơn hay sự ghi nhận, nhiều nhân viên sẽ sẵn sàng giúp đỡ. Điều quan trọng là hai bên hiểu nhau".

Anh cũng chia sẻ trong nhiều hợp đồng làm việc, thường có điều khoản "thực hiện công việc khác theo sắp xếp của quản lý". Tuy vậy, quy định này không có nghĩa là người lao động phải nhận mọi yêu cầu, đặc biệt trong tình huống bất khả kháng. "Cách ứng xử và sự tôn trọng lẫn nhau mới là yếu tố giữ cho mối quan hệ công việc bền vững", anh Mason nêu quan điểm.

Ảnh minh họa. (Nguồn: Thu Ngân)

Nhìn rộng hơn, câu chuyện phản ánh một vấn đề quen thuộc trong môi trường làm việc: ranh giới giữa "trách nhiệm" và "thiện chí". Khi cả chủ và nhân viên cùng thấu hiểu, mọi chuyện sẽ trở nên nhẹ nhàng hơn. Sau trận mưa lũ, không chỉ quán xá cần được dọn dẹp, mà cả lòng người cũng cần được hong khô bằng sự cảm thông.

Trong lúc khó khăn, điều giữ người ta lại với nhau không phải hợp đồng, mà là tinh thần cảm thông, chia sẻ. Mà điều đó cần nuôi dưỡng từ những ngày đẹp trời khô ráo chứ không đợi đến khi ta cần tới sự giúp đỡ.