Tranh cãi phán quyết của Tòa tối cao Ấn Độ về số phận hàng triệu con chó hoang

Tại một khu phố ở thủ đô New Delhi (Ấn Độ), gần như mỗi ngày, cô Himanshi Varma đều tự nguyện thực hiện một “nghi lễ”. Cô xách một cái túi lớn, bên trong đựng món khichdi – một món ăn truyền thống gồm cơm và đậu lăng thơm lừng – tìm đến chỗ các chú chó hoang.

Trong 7 năm qua, cô Varma đã cho những chú chó hoang lang thang trong thành phố ăn. Điều này được cô thực hiện theo giao ước thầm lặng mà cô đã lập ra với những chú chó vô gia cư này, sau khi nhận nuôi một chú chó con sinh ra dưới gầm cầu thang nhà mình.

Dùng tiền tiết kiệm của mình, cô Varma đã chi trả cho việc triệt sản hơn 500 con chó hoang và tìm nhà cho hàng trăm con khác.

Chó hoang nằm trên đường phố Delhi (Ấn Độ). Ảnh: Divyakant Solanki/EPA

Giữa tháng 8, Tòa án Tối cao Ấn Độ ra phán quyết bắt và nhốt các chú chó hoang và điều này đã phủ bóng đen lên hành động nhân ái thường ngày của cô Varma. Sau đó, phán quyết này được sửa đổi nhưng cũng vấp nhiều tranh cãi.

Phán quyết vừa được ủng hộ vừa bị phản đối

Theo phán quyết của Tòa án Tối cao Ấn Độ, trong vòng 8 tuần, tất cả chó hoang trong khu vực thủ đô phải được tập hợp và nhốt vĩnh viễn tại các trại.

Việc tiêm thuốc an tử cho chó hoang khỏe mạnh là bất hợp pháp ở Ấn Độ. Ngoài ra, một luật năm 2001 quy định chó hoang phải được nhận nuôi, triệt sản và tiêm phòng dại trước khi được thả ra, theo đài CNN.

Phán quyết này được đưa ra sau những báo cáo đáng báo động về các vụ chó hoang tấn công, bao gồm trường hợp trẻ em bị chó hoang cắn chết.

Phán quyết dứt khoát này của tòa án đã gây tranh cãi ở một quốc gia có truyền thống tôn trọng động vật như Ấn Độ.

Tờ Press Trust India ước tính có khoảng 62 triệu con chó hoang lang thang trên đường phố, khu dân cư, khu ổ chuột và làng mạc của Ấn Độ. Trong khi đó, số chó hoang ở New Delhi được ước tính khoảng 1 triệu con. Nhiều con này sống hòa thuận với con người. Tuy nhiên, nước này cũng ghi nhận nhiều vụ chó hoang cắn người.

Ngoài ra, bệnh dại có thể lây lan sang người nếu bị động vật nhiễm bệnh cắn hoặc cào. Bệnh này có thể gây tử vong nếu không được chữa trị kịp thời. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), chó là nguồn gây ra hầu hết các ca tử vong do bệnh dại ở người và chiếm tới 99% tổng số ca lây truyền bệnh dại sang người. WHO cho biết Ấn Độ là quốc gia có nhiều ca bệnh dại, chiếm 36% số ca tử vong do bệnh dại trên thế giới.

Sinh viên y khoa Shriya Ramani tại vùng lãnh thổ thủ đô quốc gia Delhi cho rằng chó hoang ở Delhi cần được kiểm soát, nhưng "cần phải được thực hiện một cách nhân đạo".

"Khi tôi đi bộ về nhà vào đêm khuya, tôi phải luôn đi qua một đàn chó. Nếu tôi còn thức ăn thừa trong hộp cơm trưa, chúng sẽ ngửi thấy mùi và nhảy lên người tôi. Điều đó thật đáng sợ" - cô Ramani cho hay.

Ông Arjun Sen là cha của một bé trai 12 tuổi bị chó cắn. Ông cho rằng chó hoang nên được cách ly khỏi đường phố "càng sớm càng tốt".

"Lần này, con trai tôi bị cắn. Ngày mai, nó có thể là con của người khác. Đây là một vấn đề lớn" – ông Sen nói.

Ở chiều ngược lại, không phải người dân Ấn Độ nào cũng có ác cảm với chó hoang.

Nhiều con chó hoang được người dân đặt cho những cái tên thân mật. Một số con còn được người dân đeo vòng cổ – đánh dấu chúng là một phần của cộng đồng ngay cả khi người dân không thể nuôi chúng.

"Chó hoang đã tạo nên mối liên kết với con người. Chúng hình thành mối quan hệ rất tích cực với người bán tạp hóa và chủ cửa hàng, với các gia đình và với những người vô gia cư, những người coi chúng như bạn đồng hành. Những chú chó này rất thân thiện và đã hòa nhập vào cuộc sống của con người" – nhà sử học Mayank Austen Soofi nói.

“Chúng thuộc về nơi đây. Đó là lý do tại sao chúng tôi không dùng từ ‘chó hoang’ hay ‘chó đường phố’. Chúng tôi gọi chúng là chó cộng đồng. Chúng cũng hữu ích vì chúng sủa khi có người lạ vào nhà vào đêm khuya” – bà Ashima Sharma nói.

Một con chó hoang sủa vào những người đi xe máy ở Ấn Độ. Ảnh: Divyakant Solanki/EPA

Phán quyết được sửa đổi, vẫn còn tranh cãi

Ngày 22-8, một tòa án đặc biệt gồm 3 thẩm phán đã xem xét lại phán quyết bắt, nhốt chó hoang và quyết định ban hành lệnh hoãn, sửa đổi phán quyết trước đó. Phán quyết mới làm rõ rằng những con chó hoang bị chính quyền bắt phải được triệt sản và tiêm chủng, sau đó được thả trở lại khu vực ban đầu. Chỉ những con chó hoang bị phát hiện mắc bệnh dại hoặc quá hung dữ mới bị nhốt lại.

Tòa án cho biết phán quyết này áp dụng cho toàn bộ Ấn Độ, đồng thời cấm việc phân phối thức ăn công khai cho chó hoang và kêu gọi thiết lập các khu vực cho chó ăn được chỉ định.

"Tôi nghĩ đây là một phán quyết rất kỹ lưỡng. Có vẻ như tòa án đã thực sự quan tâm đến dư luận vì rất nhiều người trên khắp Ấn Độ quan tâm đến các chú chó hoang" – bác sĩ thú y Sarungbam Yaiphabi Devi nói.

Tòa án cũng chỉ đạo chính quyền thiết lập các điểm ăn uống cho chó hoang, nhằm mục đích cho chúng ăn uống an toàn, theo dõi sức khỏe của chúng. Tuy nhiên, nhiều người cho rằng những nơi như vậy rất khó quản lý, có thể gây ra các vụ chó cắn nhau và nhiều thành phố thiếu cơ sở hạ tầng để vận hành biện pháp này một cách hiệu quả.

Đài CNN cũng cho rằng cách tiếp cận này rất khó thực hiện hiệu quả trên phạm vi toàn quốc. Số lượng chó quá lớn vượt quá nguồn tài chính và cơ sở hạ tầng thú y ở nước này, đồng nghĩa với việc tỉ lệ triệt sản không thể theo kịp chu kỳ sinh sản nhanh chóng của các chú chó hoang.

Nhiều trung tâm cứu hộ động vật tại Ấn Độ gần đây cũng bị quá tải.

Bà Meenakshi Bareja là quản lý tại một trung tâm cứu hộ động vật ở thành phố Gurugram, gần Delhi. Bà đang chăm sóc 78 con chó tại đây, trong khi trung tâm luôn trong tình trạng thiếu nhân viên và kinh phí. Gánh nặng tài chính tạo ra trạng thái hoảng loạn gần như liên tục.

Những người yêu động vật biểu tình phản đối phán quyết của Tòa án Tối cao Ấn Độ hôm 17-8. Ảnh: Satish Bate/HINDUSTAN TIMES/SIPA

Dù vậy, đối với nhiều người yêu động vật, việc sửa đổi phán quyết là một tin rất đáng mừng. Cô Varma xem quyết định này là một sự giải thoát cho những chú chó hoang mà cô trìu mến gọi là "những đứa con" của mình.

"Điều quan trọng nhất là dạ dày của 'con' chúng ta được lấp đầy. Chúng nên được điều trị, tiêm phòng và triệt sản" – cô Varma nói.

KHOA ĐIỀM