Tranh cãi tiền bạc ở FIFA Club World Cup 2025

PSG thảm bại trước Chelsea ở chung kết Club World Cup Rạng sáng 14/7, PSG thua Chelsea 0-3 ở trận phân định ngôi vương cúp thế giới các CLB.

FIFA Club World Cup 2025 không chỉ là sân chơi xác định nhà vô địch bóng đá câu lạc bộ thế giới mà còn là một cỗ máy kinh tế khổng lồ, với quỹ tiền thưởng 1 tỷ USD và tác động sâu rộng đến các giải đấu nội địa trên toàn cầu.

Tiền là động lực chính

FIFA Club World Cup 2025 kết thúc với quỹ tiền thưởng kỷ lục 1 tỷ USD, được phân bổ dựa trên thành tích thi đấu và mức độ tham gia. Chelsea, đội vô địch sau chiến thắng 3-0 trước Paris Saint-Germain (PSG) trong trận chung kết tại sân MetLife, nhận tổng cộng 114,6 triệu USD (khoảng 90 triệu bảng).

PSG, đội á quân, mang về 109,6 triệu USD, trong khi các đội như Fluminense (Brazil) nhận 60 triệu USD và Botafogo thu về 26,7 triệu USD. Theo FIFA các câu lạc bộ châu Âu nhận khoản phí tham gia từ 12,81 đến 38,19 triệu USD, trong khi các đội Nam Mỹ được 15,21 triệu USD, và châu Phi, châu Á, Bắc-Trung Mỹ, Caribe nhận 9,55 triệu USD.

Trường hợp của Chelsea minh họa rõ ràng sức hút tài chính của giải đấu. Sau khi bị UEFA phạt tiền do vi phạm Luật công bằng tài chính, thành công của "The Blues" trên đất Mỹ hè này sẽ giúp họ cải thiện đáng kể tình hình.

Với danh hiệu vô địch, Chelsea không chỉ bù đắp chi phí chuyển nhượng cho các cầu thủ, mà còn có lợi nhuận đáng kể, giúp họ tiếp tục đầu tư vào đội hình. Đối với các đội bóng lớn ở châu Âu, như Borussia Dortmund, Bayern Munich, Juventus, và Inter Milan, tiền thưởng từ Club World Cup (khoảng 30 triệu bảng cho Dortmund khi vào tứ kết) mang lại lợi thế tài chính, giúp họ tiếp tục duy trì vị thế.

Theo Giám đốc Tiếp thị Carsten Cramer của Dortmund, số tiền này giúp đội bóng cải thiện đội hình đáng kể so với mùa trước. "Thay vì các chuyến giao hữu mùa hè, giải đấu này mang lại lợi ích đáng kể cho các CLB", Cramer cho biết.

Tại các khu vực ngoài châu Âu, tác động kinh tế của giải đấu lớn hơn nhiều. Ở châu Phi, Mamelodi Sundowns, dù không vượt qua vòng bảng, vẫn nhận 9,2 triệu USD, trong khi đối thủ chính Orlando Pirates chỉ kiếm được 1 triệu USD từ giải nội địa Nam Phi năm ngoái.

FIFA Club World Cup sẽ làm tăng chênh lệch giàu nghèo ở các nền bóng đá?

Số tiền thưởng khổng lồ của Club World Cup, dù mang lại cơ hội cho các đội bóng nhỏ hơn, lại có nguy cơ củng cố sự bất bình đẳng trong các giải đấu nội địa. Tại Brazil, Palmeiras, Fluminense và Botafogo có thể dùng số tiền này để giữ chân các tài năng trẻ, mua sắm thêm cầu thủ, tạo sự chênh lệch lớn với phần còn lại của giải đấu.

Tranh cãi

Tình trạng này càng rõ rệt ở Nam Phi, nơi Mamelodi Sundowns, được tài trợ bởi tỷ phú Patrice Motsepe (chủ tịch CAF), tiếp tục củng cố vị thế thống trị với 8 chức vô địch liên tiếp. Với số tiền khổng lồ từ FIFA Club World Cup, Mamelodi Sundowns dự tính tiếp tục thống trị Nam Phi trong vài năm tới.

Ở New Zealand, Auckland City, đội bán chuyên duy nhất của giải, gây ra những tranh cãi với Liên đoàn Bóng đá châu Đại Dương về việc phân bổ 4,6 triệu USD tiền thưởng từ FIFA Club World Cup.

Câu hỏi được đặt ra ở đây: Số tiền thưởng của FIFA Club World Cup sẽ giúp các CLB như Mamelodi Sundowns hay Auckland City vươn lên đỉnh cao, hay đang gián tiếp tạo ra khoảng cách giàu nghèo ở giải nội địa?

FIFA cam kết dành 185 triệu USD từ doanh thu giải đấu cho quỹ đoàn kết (solidarity fund) để hỗ trợ các câu lạc bộ không tham gia, nhằm thúc đẩy phát triển bóng đá toàn cầu. Tuy nhiên, The Athletic lưu ý rằng FIFA chưa công bố chi tiết cách phân bổ số tiền này, và thậm chí không rõ liệu quyết định đã được đưa ra hay chưa.

Nếu được phân bổ đúng cách, số tiền này có thể giúp các giải đấu nhỏ ở châu Phi, châu Á, và Nam Mỹ phát triển. Ngược lại, nếu không được quản lý tốt, Club World Cup có thể chỉ làm lợi cho một số đội bóng lớn, củng cố “triều đại” của họ, như nhận định của The Observer.

Tường Linh