Tránh tình trạng thạc sĩ hay nghiên cứu sinh cứ 'vào được là ra được'
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh, mọi vấn đề đại biểu Quốc hội (ĐB) nêu ra đều phải được tiếp thu hoặc giải trình thấu đáo.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho ý kiến tại phiên họp
Sáng 4-12, Ủy ban Thường vụ Quốc hội họp, nghe báo cáo về việc tiếp thu, giải trình, chỉnh lý đối với các dự thảo: Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục; Luật Giáo dục đại học (sửa đổi); Luật Giáo dục nghề nghiệp (sửa đổi); Nghị quyết của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội để thực hiện đột phá phát triển giáo dục và đào tạo; Nghị quyết của Quốc hội phê duyệt chủ trương đầu tư chương trình mục tiêu quốc gia hiện đại hóa, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo giai đoạn 2026 - 2035.
Phát biểu về nội dung này, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh, mọi vấn đề được đại biểu Quốc hội (ĐB) nêu ra đều phải được tiếp thu hoặc giải trình thấu đáo.
Theo Chủ tịch Quốc hội, xung quanh 3 dự thảo luật về giáo dục nêu trên, có 4 vấn đề cần tập trung giải quyết. Đó là tự chủ đại học và tài chính giáo dục, cải thiện cơ sở vật chất; chất lượng sách giáo khoa; ứng dụng chuyển đổi số và trí tuệ nhân tạo; hoàn thiện cơ chế tổ chức đặc thù.
“Cần xem xét liệu lần này có khắc phục được vấn đề sách giáo khoa hay không, vì đây là vấn đề khiến nhiều phụ huynh, cử tri quan tâm và đã có những người bị xử lý kỷ luật hoặc hình sự liên quan”, Chủ tịch Trần Thanh Mẫn lưu ý.
Quang cảnh phiên họp
Về đề xuất cho phép quốc tế mở trường ở Việt Nam để các em không phải ra nước ngoài học với chi phí tốn kém, Chủ tịch Quốc hội gợi mở: “Nếu bây giờ điều kiện chưa cho phép thì tương lai như thế nào, nên có định hướng”. Hệ thống thi cử cũng là nội dung được Chủ tịch Quốc hội quan tâm cho ý kiến.
Đồng chí Trần Thanh Mẫn phát biểu: “Đối với thi cử, đặc biệt là thi vào lớp 10 đang nặng nề, cần tính toán quản lý chặt ở đầu vào hay quản lý ở đầu ra. Lấy kinh nghiệm quốc tế, ví dụ như việc vào học thạc sĩ hay nghiên cứu sinh thì dễ nhưng ra thì khó, trong khi ở ta thì "có vào ắt có ra".
Về các dự thảo nghị quyết, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh nguyên tắc “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”, Trung ương chỉ đóng vai trò kiến tạo và giám sát. Theo đó, đối với chương trình mục tiêu quốc gia, vốn nên được giao thẳng về xã. Ngành giáo dục cấp tỉnh sẽ giám sát, kiểm tra để cấp xã triển khai thực hiện nhanh chóng, kịp thời.
“Các chương trình và nghị quyết thường thất bại ở khâu tổ chức phân công giao nhiệm vụ thiếu cụ thể, thiếu rõ ràng và thiếu kiểm tra”, đồng chí Trần Thanh Mẫn nhắc nhở.
Phát biểu tiếp thu, giải trình, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nhấn mạnh, vấn đề đại học vùng đã được đề cập 18 lần trong báo cáo tiếp thu giải trình gửi ĐB. “Việc quyết định thành lập, công nhận hay giải thể đại học vùng thuộc thẩm quyền của Chính phủ và đang có xu hướng giao thêm thẩm quyền cho Bộ. Trong quá trình khảo sát, nếu phát hiện điểm bất cập cần điều chỉnh, thì không cần điều chỉnh luật vẫn có thể xử lý được để đại học hoạt động tốt hơn”, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn giải thích.
Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Kim Sơn phát biểu giải trình, tiếp thu
Về mô hình trung tâm tập trung các đại học quốc tế (tương tự như mô hình tài chính quốc tế), Bộ trưởng cho rằng đây là một mô hình rất mới. Hiện tại, các đại học quốc tế vẫn đang vận hành bình thường và Việt Nam khuyến khích các phân hiệu của các trường đại học quốc tế đến Việt Nam, song việc đưa một mô hình giáo dục mới vào luật cần phải có quá trình nghiên cứu đánh giá những gì "thật là yên tâm, đã chín, đã rõ". Do vậy, có thể nghiên cứu và thậm chí thí điểm nhưng chưa vội luật hóa.
Tổng kết nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương một lần nữa đề cập đến kiến nghị phát triển các đại học quốc tế, hướng đến một nền giáo dục chất lượng cao cho thế hệ trẻ Việt Nam. Ông đề nghị Chính phủ tiếp tục nghiên cứu vấn đề này để triển khai vào thời điểm thích hợp.
