Trao truyền di sản

Tiết mục biểu diễn báo cáo của các học viên lớp truyền dạy Múa Sư tử mèo xã Văn Lãng

Đầu tháng 9/2025, phóng viên có dịp tham gia buổi học của lớp truyền dạy múa sư tử mèo tại nhà văn hóa xã Văn Lãng với 37 học viên, chủ yếu là học sinh dân tộc Tày, Nùng trên địa bàn. Điểm đặc biệt của lớp học, đó là không chỉ dành cho các bạn nam mà trong lớp học còn có 5 thành viên nữ. Em Vi Bảo Hân, học sinh lớp 8, Trường Phổ thông dân tộc bán trú THCS Bắc La hào hứng: Tham gia lớp học, thầy giáo và các bạn đã giúp em rất nhiều, không chỉ dạy những động tác mà còn giúp em hiểu thêm về ý nghĩa của từng điệu múa.

Đây chỉ là 1 trong số 30 lớp truyền dạy múa sư tử mèo do Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VHTT&DL) tỉnh chủ trì, phối hợp với UBND các xã, phường tổ chức từ năm 2020 đến nay, với gần 1.000 học viên tham gia.

Ông Lưu Bá Mạc, Phó Giám đốc Sở VHTT&DL cho biết: Thực hiện Đề án “Bảo tồn, phát huy giá trị múa sư tử dân tộc Tày, Nùng trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2021 - 2030”, chúng tôi đã quan tâm triển khai nhiều giải pháp, trong đó, chú trọng khuyến khích, vận động các nghệ nhân quan tâm truyền dạy di sản múa sư tử mèo cho thế hệ trẻ.

Theo đó, hằng năm, Sở VHTT&DL chủ động phối hợp với chính quyền địa phương tổ chức các lớp truyền dạy. Đây được coi là giải pháp cốt lõi, giúp chuyển giao trực tiếp kỹ năng và “ngọn lửa” đam mê từ các nghệ nhân cao tuổi cho thế hệ trẻ. Nghệ nhân ưu tú Nông Văn Hiện, giảng viên được mời tại các lớp truyền dạy cho biết: Không chỉ truyền dạy các động tác múa, võ thuật và kỹ thuật biểu diễn, các lớp học còn lồng ghép giáo dục về lịch sử, ý nghĩa văn hóa của từng chi tiết, từ chiếc mặt nạ đến từng điệu múa. Điều này giúp học viên không chỉ biết múa mà còn hiểu và trân trọng di sản của dân tộc mình.

Sau khi các lớp học kết thúc, việc duy trì và phát triển các CLB múa sư tử mèo tại cơ sở được đặc biệt quan tâm. Các CLB này có thể được hình thành mới từ chính các lớp truyền dạy, các học viên tại các lớp truyền dạy đóng vai trò là hạt nhân nòng cốt, tiếp tục rèn luyện, biểu diễn và lan tỏa điệu múa sư tử mèo đến cộng đồng. Đáng chú ý, sự ra đời của các CLB đã tạo môi trường sinh hoạt thường xuyên, thu hút đông đảo thanh thiếu niên tham gia, tạo nên sự tiếp nối bền vững cho di sản.

Hiện nay, toàn tỉnh có gần 100 đội múa sư tử dân tộc Tày, Nùng với gần 1.000 thành viên (tăng 20% so với năm 2020). Trong đó, tính riêng từ năm 2020 đến nay, toàn tỉnh tăng thêm 10 đội, câu lạc bộ (CLB) múa sư tử mèo với các thành viên chủ yếu trong lứa tuổi thiếu niên, nhi đồng. Nhiều đội múa sư tử Mèo đã được thành lập, với thành viên chủ yếu là thanh thiếu niên. Họ thường xuyên tham gia các chương trình văn nghệ, lễ hội của địa phương, mang điệu múa truyền thống đến gần hơn với công chúng.

Song song với việc phát triển CLB tại cơ sở, ngành VHTT&DL cũng chú trọng đưa điệu múa vào trình diễn, giới thiệu và quảng bá trong các sự kiện văn hóa, du lịch trong và ngoài tỉnh. Từ năm 2016 đến nay đã có trên 1.000 chương trình giao lưu, trình diễn và hội thi múa sư tử được tổ chức, góp phần tích cực trong việc gìn giữ và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể quốc gia này.

Trong thời gian tới, ngành VHTT&DL tiếp tục đa dạng hóa các lớp truyền dạy và mở rộng các hoạt động biểu diễn, quảng bá thông qua các sự kiện văn hóa và du lịch. Đồng thời, chú trọng hỗ trợ các nghệ nhân và đội múa, cùng với việc ứng dụng công nghệ số để lan tỏa di sản này rộng rãi hơn.

Tuyết Mai