Trẻ em Australia bị cắt mạng xã hội: Các nền tảng phải làm gì và liệu có hiệu quả?

Hàng triệu trẻ em Australia đã không thể truy cập tài khoản mạng xã hội kể từ ngày 10/12/2025. Ảnh: NPR

Trẻ em trên khắp Australia đã thức dậy vào sáng 10/12 mà không thể truy cập vào tài khoản mạng xã hội của mình, sau lệnh cấm đầu tiên trên thế giới được thiết kế để bảo vệ trẻ em dưới 16 tuổi khỏi các thuật toán gây nghiện, những kẻ lừa đảo, dụ dỗ trên mạng và nạn bắt nạt trực tuyến.

Theo CNN, chưa có quốc gia nào áp dụng các biện pháp toàn diện như vậy, và việc triển khai luật mới nghiêm ngặt này đang được các nhà lập pháp trên toàn cầu theo dõi sát sao.

Hầu hết các nền tảng bị cấm – Instagram, Facebook, Threads, Snapchat, YouTube, TikTok, Kick, Reddit, Twitch và X – đều tuyên bố sẽ tuân thủ lệnh trên, sử dụng công nghệ xác minh độ tuổi để xác định người dưới 16 tuổi và khóa tài khoản của các em. Tuy nhiên, chính họ không tin rằng điều này sẽ giúp trẻ em an toàn hơn.

Thủ tướng Anthony Albanese cho biết đây là một "ngày đáng tự hào" đối với Australia. "Đây là ngày các gia đình Australia giành lại quyền lực từ những công ty công nghệ lớn này. Họ đang khẳng định quyền được làm trẻ em của trẻ em và để cha mẹ có sự an tâm hơn", ông Albanese phát biểu với đài truyền hình ABC ngày 10/12. Tuy nhiên, ông thừa nhận "sẽ không đơn giản".

Theo luật, các nền tảng cần chứng minh họ đã thực hiện "các bước hợp lý" để vô hiệu hóa tài khoản do người dưới 16 tuổi sử dụng và ngăn chặn việc mở tài khoản mới, nhằm tránh khoản tiền phạt lên tới 49,5 triệu đô la Úc (32 triệu USD).

Một số trẻ em, và cả cha mẹ của các em, được cho là sẽ phớt lờ lệnh cấm, nhưng họ sẽ không bị trừng phạt.

Các nền tảng đang làm gì?

Người dùng Snapchat sẽ bị đình chỉ tài khoản trong ba năm hoặc cho đến khi đủ 16 tuổi.

Chủ tài khoản YouTube sẽ tự động bị đăng xuất vào ngày 10/12. Kênh của họ sẽ không còn hiển thị nữa; tuy nhiên, dữ liệu của họ sẽ được lưu lại để họ có thể kích hoạt lại tài khoản khi đủ 16 tuổi. Trẻ em vẫn có thể xem YouTube mà không cần đăng nhập.

TikTok cho biết tất cả tài khoản do người dùng dưới 16 tuổi sử dụng sẽ bị vô hiệu hóa vào ngày 10/12. Theo công ty, không quan trọng email nào được sử dụng hoặc tên của ai trên tài khoản - công nghệ xác minh độ tuổi của họ sẽ xác định ai đang sử dụng nó. Nội dung trước đây do người dùng trẻ đăng tải sẽ không còn được xem nữa. Nền tảng này cũng khuyến khích các bậc cha mẹ nếu nghi ngờ con cái họ có thể đã khai man tuổi khi mở tài khoản thì hãy báo cáo.

Twitch cho biết người dùng dưới 16 tuổi tại Australia sẽ không được phép tạo tài khoản mới trên nền tảng phát trực tiếp phổ biến với game thủ này kể từ ngày 10/12, nhưng các tài khoản hiện tại do người dùng dưới 16 tuổi nắm giữ sẽ không bị vô hiệu hóa cho đến ngày 9/1/2026. Công ty đã không trả lời yêu cầu giải thích về sự chậm trễ này.

Meta đã bắt đầu xóa tài khoản của thanh thiếu niên dưới 16 tuổi trên Instagram, Facebook và Threads vào ngày 4/12. Người dùng được mời tải xuống nội dung của họ và nội dung đó sẽ có sẵn nếu họ muốn kích hoạt lại tài khoản khi đủ 16 tuổi.

Chính phủ Australia tuyên bố lệnh cấm có hiệu lực với tất cả các nền tảng mạng xã hội chính. Ảnh: Shutterstock

Reddit cho biết họ sẽ đình chỉ tài khoản của người dùng dưới 16 tuổi và ngăn chặn việc mở tài khoản mới.

X chưa trả lời các câu hỏi về cách họ sẽ tuân thủ lệnh cấm nhưng kịch liệt phản đối luật này vì cho rằng nó vi phạm quyền tự do ngôn luận.

Kick, một dịch vụ phát trực tiếp tương tự như Twitch, chưa phản hồi yêu cầu bình luận.

Những nền tảng nào không nằm trong danh sách?

Cùng với danh sách các trang web bị cấm là danh sách các nền tảng chưa được coi là nằm trong lệnh cấm. Đó là Discord, GitHub, Google Classroom, LEGO Play, Messenger, Pinterest, Roblox, Steam và Steam Chat, WhatsApp và YouTube Kids.

Quyết định không đưa Roblox vào danh sách bị cấm được nhiều người Australia coi là khó hiểu, xét đến các báo cáo gần đây cáo buộc trẻ em đã bị nhắm mục tiêu bởi những “kẻ săn mồi người lớn” trong các trò chơi của nền tảng này.

Ủy viên An toàn mạng Julie Inman Grant cho biết các cuộc đàm phán với Roblox bắt đầu vào tháng 6 và họ đã đồng ý đưa ra các biện pháp kiểm soát mới đang được triển khai trong tháng này tại Australia, New Zealand và Hà Lan.

Các nền tảng xác định tài khoản dưới 16 tuổi như thế nào?

Các nền tảng bị cấm trước đây đã có thể biết được ai đang sử dụng dịch vụ của họ dựa trên ngày sinh mà người dùng nhập khi mở tài khoản, nhưng luật mới yêu cầu họ phải chủ động xác minh tuổi của người dùng.

Điều này đã gây ra sự phản đối từ một số người dùng trưởng thành, những người lo ngại rằng họ sẽ bị yêu cầu xác minh tuổi của mình. Cuộc Thử nghiệm Công nghệ Đảm bảo Độ tuổi được thực hiện vào đầu năm nay đã thuyết phục chính phủ Australia rằng việc kiểm tra độ tuổi có thể được thực hiện mà không ảnh hưởng đến quyền riêng tư.

Các nền tảng đang kiểm tra độ tuổi thông qua video selfie trực tiếp, địa chỉ email hoặc các tài liệu chính thức. Theo Yoti, một công ty xác minh độ tuổi có khách hàng bao gồm Meta, hầu hết người dùng chọn video selfie sử dụng dữ liệu khuôn mặt để ước tính tuổi.

Trẻ em phản ứng như thế nào?

Một số em ở Australia đang tìm kiếm các nền tảng thay thế cung cấp các dịch vụ tương tự mà không bị cấm.

Yope, một nền tảng chia sẻ ảnh, cho biết họ đã thu hút được 100.000 người dùng mới tại Australia khi lệnh cấm sắp có hiệu lực. Lemon8, một nền tảng tương tự TikTok cũng thuộc sở hữu của ByteDance, cũng được giới trẻ quảng bá như một lựa chọn thay thế.

Danh sách các trang web bị cấm đang được cập nhật và các trang web mới có thể được thêm vào khi chúng trở nên phổ biến hơn hoặc cung cấp các dịch vụ mới.

Tính chất thay đổi liên tục của danh sách và động lực thúc đẩy các nhà điều hành khác phục vụ hàng triệu thanh thiếu niên đang tìm kiếm các lựa chọn thay thế đã gây ra những lời chỉ trích rằng chính phủ Australia đã tạo ra một trò chơi "đập chuột" mà họ có thể sẽ không bao giờ thắng.

Các nhà tư vấn thanh thiếu niên và các nhóm hỗ trợ lo ngại rằng trẻ em dựa vào mạng xã hội để hòa nhập sẽ rơi vào những không gian kỹ thuật số không được kiểm soát, nơi thậm chí còn ít biện pháp bảo vệ hơn.

Điều gì sẽ xảy ra tiếp theo?

Một phần động lực của lệnh cấm là để trẻ em rời xa mạng internet và tham gia nhiều hơn vào thế giới thực.

“Chúng tôi sẽ xem xét mọi thứ, từ việc trẻ em có ngủ nhiều hơn không, chúng có tương tác nhiều hơn không? Chúng có dùng ít thuốc chống trầm cảm hơn không? Chúng có đọc nhiều sách hơn không? Chúng có ra ngoài chơi thể thao không?” - Ủy viên An toàn mạng Inman Grant phát biểu hồi tuần trước.

Nhưng bà cho biết họ cũng sẽ theo dõi những hậu quả không mong muốn. “Liệu chúng có đi đến những khu vực đen tối hơn của mạng internet, và hậu quả là gì?”.

Sáu chuyên gia từ Phòng thí nghiệm Truyền thông Xã hội của Đại học Stanford sẽ làm việc với Ủy viên An toàn mạng Australia để thu thập dữ liệu, và toàn bộ quá trình sẽ được xem xét bởi một Nhóm Cố vấn Học thuật độc lập gồm 11 học giả đến từ Mỹ, Anh và Australia.

Đại học Stanford cho biết phương pháp, cách tiếp cận và kết quả nghiên cứu của họ sẽ được công bố để các nhà nghiên cứu, công chúng và các nhà hoạch định chính sách trên toàn thế giới xem xét.

Thu Hằng/Báo Tin tức (Theo CNN)