Trẻ em thành thị thừa cân, béo phì tăng cao: Ăn uống lành mạnh, vận động hợp lý

Do ăn uống bất hợp lý

Ngày 3/7, Viện Dinh dưỡng Quốc gia tổ chức Hội thảo Công bố kết quả nghiên cứu tình trạng suy dinh dưỡng, khẩu phần, tần suất tiêu thụ và thói quen sử dụng thực phẩm của HS ở một số tỉnh, thành của Việt Nam.

Kết quả nghiên cứu được thực hiện trong năm 2017 - 2018 tại 75 trường thuộc 25 xã, phường của TP Hà Nội, TP Hồ Chí Minh và tỉnh Thái Nguyên, Nghệ An, Sóc Trăng; với đối tượng HS tiểu học, THCS và THPT độ tuổi từ 7 - 17. PGS.TS Trần Thúy Nga - Chuyên gia nghiên cứu Viện Dinh dưỡng quốc gia nhận định có sự tồn tại đồng thời giữa suy dinh dưỡng và thừa cân béo phì ở trẻ em.

Tỷ lệ trẻ béo phì ngày càng tăng cao.

Cụ thể, tình trạng thừa cân béo phì của HS tiểu học thành thị là 41,9% và nông thôn 17,8%. HS THCS thành thị thừa cân chiếm 20,9%, trong khi ở nông thôn 7,9%. Tuy nhiên, HS THCS nông thôn lại có tỷ lệ thấp còi lên tới 20,1%, gầy còm 15,6%; trong khi thành thị lần lượt là 3,8% và 3,4%. Ở bậc THPT, HS nông thôn thấp còi chiếm tỷ lệ cao 14,9% (HS thành thị 8,6%). Tình trạng thừa cân béo phì ở HS THPT thành thị cũng cao hơn học trò vùng nông thôn.

Nghiên cứu cũng chỉ ra, HS tiểu học có khẩu phần ăn uống giàu năng lượng và protein thậm chí cao hơn nhiều so với ngưỡng khuyến nghị nhưng mức độ tham gia các hoạt động thể lực lại thấp. Đây chính là nguyên nhân dẫn đến tỷ lệ thừa cân, béo phì ở HS tiểu học khá cao, nhất là khu vực thành thị.

PGS.TS Trương Tuyến Mai - Phó Viện trưởng Viện Dinh dưỡng Quốc gia nhấn mạnh: HS chiếm 1/4 dân số cả nước, là tương lai của đất nước. Nếu muốn cải thiện tầm vóc, thể lực của người Việt Nam thì việc triển khai các can thiệp về sức khỏe học đường nói chung và đặc biệt là dinh dưỡng học đường nói riêng đóng vai trò vô cùng quan trọng”.

Trong khi đó, khẩu phần ăn của HS lứa tuổi trung học hiện chưa đạt ngưỡng khuyến nghị về năng lượng, sắt, kẽm, canxi và các loại vitamin, dẫn đến tỷ lệ thấp còi còn cao. Điều đáng chú ý, nhóm HS không thừa cân béo phì lại có xu hướng tiêu thụ các loại đồ uống có đường sản xuất công nghiệp và các thực phẩm có đường nhiều hơn so với nhóm thừa cân béo phì.

Ngược lại, nhóm thừa cân béo phì lại có tần suất tiêu thụ các loại đồ uống đường phố cao hơn nhóm không thừa cân béo phì. Theo nghiên cứu, tần suất sử dụng đồ uống có đường trên đường phố là một yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh thừa cân béo phì của HS THPT lên 1,4 lần.

Điều chỉnh lối sống

Theo ông Vũ Ngọc Quỳnh - Tổng Thư ký Hiệp hội Sữa Việt Nam: “Khi HS sử dụng sữa và các sản phẩm từ sữa cao sẽ giảm nguy cơ bị thừa cân béo phì. Nhóm trẻ sử dụng sữa và các sản phẩm từ sữa thấp thì nguy cơ bị suy dinh dưỡng cao hơn. Cho nên, chúng tôi động viên phụ huynh, nhà trường khuyến khích HS sử dụng sữa và các sản phẩm từ sữa”.

Trong khi đó, TS Từ Ngữ - Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hội Dinh dưỡng Việt Nam nêu rõ việc để có cơ thể khỏe mạnh, phát triển tốt về chiều cao thì dinh dưỡng chỉ chiếm 30 - 32%, còn lại là tập luyện, gen. Theo TS Từ Ngữ, một bữa ăn tốt là thuận theo tự nhiên, đa dạng, đủ về số lượng, chất lượng, theo độ tuổi, giới và mùa.

Còn Giám đốc điều hành Hiệp hội Doanh nghiệp Hoa Kỳ tại Hà Nội Adam Sitkoff cho biết, thừa cân béo phì đang là vấn đề hết sức hệ trọng ở Mỹ. Theo ông Adam, mọi người dễ dàng đổ lỗi cho bất kỳ thứ gì, chẳng hạn thừa cân béo phì là do ăn nhiều kẹo, sô cô la, đường, kem, đồ ăn đường phố... Như thế, vô tình chúng ta biến những thứ đồ này thành kẻ thù trong khẩu phần dinh dưỡng đảm bảo cho bữa ăn.

“Thay đổi lối sống, thói quen tiêu dùng thực phẩm một cách lành mạnh hơn. Nạp năng lượng nhiều nhưng cũng phải tiêu hao chúng thông qua các hoạt động thể dục thể thao hàng ngày. Nếu có lịch luyện tập thường xuyên thì có thể thoải mái ăn kem, sô cô la mà không có vấn đề gì cả” - ông Adam đưa ra thông điệp.

Thủy Trúc