Trên đồi Pom Dụng...
Ngồi co ro trong căn nhà ọp ẹp nhìn qua vách nứa lưa thưa, khu tái định cư đã hiển hiện hình hài nền móng, chị Vi Thị Tấc đã ánh lên niềm vui. Rằng sẽ không bao lâu nữa, vợ chồng và hai đứa nhỏ nhà chị sẽ có nơi ở mới an toàn, chẳng còn canh cánh lo âu trong đêm hôm mưa gió bão bùng.
Dọc Quốc lộ 217 qua địa bàn xã Mường Mìn (Quan Sơn) là những căn nhà nằm sát chân núi có nguy cơ cao sạt lở.
Chị Vi Thị Tấc năm nay mới 23 tuổi, nhưng đã có 2 mụn con. Con gái 4 tuổi, đang học mầm non và con trai 2 tuổi. Sinh ra ở bản Chanh, xã Sơn Thủy vốn đã thuộc hộ nghèo, khi chị theo chồng về bản Mìn, xã Mường Mìn cùng huyện Quan Sơn làm dâu, đời sống cũng chẳng khác. Vẫn là hộ nghèo, đắp đổi mưu sinh nơi xó rừng góc núi.
Căn nhà sàn hai vợ chồng chị vỏn vẹn chừng 20m2, ọp ẹp chênh vênh bên Quốc lộ 217, được quây bởi lưa thưa vách nứa và những tấm pro xi-măng che chắn phía trên. Cuộc sống đắp đổi hôm chặt nứa, ngày cưa vầu, rồi làm thuê, lại bên nách hai đứa con nhỏ, nên trong căn nhà chị chẳng có gì đáng giá, ngoài tấm đệm cũ nằm phía dưới chiếc màn rách, ít quần áo cũ rách bùng nhùng phía trên... Trải qua bao mưa gào, gió hắt, những tấm pro xi-măng kia cũng chẳng còn ngay ngắn nữa, xộc xệch đầy những bạt, túi bóng che chắn, nhưng vẫn thông thống thấy trời.
Hôm tôi đến, giữa mịt mùng mưa, chị Tấc ngồi lại trong căn nhà ấy chuẩn bị bữa cơm trưa. Trên sàn nhà bập bềnh được lát bởi những thân luồng đập dập ấy, không nhiều chỗ khô ráo. Phía bên ngoài, gió lạnh vẫn lùa về từng đợt, luồn qua vách nứa lạnh căm.
Công trình “Sắp xếp, ổn định dân cư các hộ dân bản Mìn và bản Luốc Lầu, xã Mường Mìn (Quan Sơn)” đang hoàn thiện hạ tầng trên đồi Pom Dụng.
Chị Tấc kể: Mùa mưa năm trước, cả 4 người trong gia đình chị đã phải thường xuyên đi ở nhờ nhà hàng xóm, anh em. Bởi lẽ, chẳng ai cả gan ở lại căn nhà dưới những đợt mưa to gió bão.
“Khổ đủ đường. Vợ chồng em quần quật làm đủ thứ việc, hết mùa chặt nứa, vầu thì đi làm thuê, dành dụm được chút ít, nhưng không đủ tiền mua đất làm nhà. Chúng em nghèo khó quen rồi, chỉ thương 2 đứa nhỏ”. Nói rồi chị Tấc nhìn vào đứa con lem luốc đang co ro vì gió rét.
Khu dân cư nơi chị Tấc ở có gần 15 mái nhà chênh vênh, bám víu vào hai bên Quốc lộ 217 dẫn lên Cửa khẩu Quốc tế Na Mèo. Phía sau hai dãy nhà ấy, bên là núi cao, bên ruộng thấp, không khó để bắt gặp những đống sạt lở còn lại sau đợt mưa bão hồi tháng 9 năm trước.
Nhìn vào đó, ông Lương Văn Ngợi (57 tuổi) ở bản Mìn, xã Mường Mìn vẫn chưa hết vẻ bàng hoàng khi kể về cơn thịnh nộ của thiên tai năm trước. “Chiều hôm đó, vợ chồng tôi và hai đứa cháu vừa ngồi bên mâm cơm chiều, còn chưa kịp ăn thì nghe tiếng cành cây gãy đổ phát ra từ ngọn núi sau nhà. Tôi vội hô hoán vợ, rồi vội vàng cắp nách hai đứa cháu nhỏ chạy ra khỏi căn bếp kịp lúc đất đá đổ sụt xuống”.
Ngọn núi phía sau nhà ông Lương Văn Ngợi ở bản Mìn, xã Mường Mìn (Quan Sơn) có nguy cơ cao tiếp tục sạt lở.
Trận sạt lở chiều hôm ấy chỉ khiến tường xây phía sau căn bếp bị nứt há, xiêu vẹo, cùng vài tấm pro xi-măng vỡ dập. Nhưng vợ chồng ông Ngợi và 2 cháu nhỏ đã phải đi ở nhờ lánh nạn cho đến ngày trời hửng nắng.
Đống sạt vẫn nằm lại đó, ngay phía sau căn bếp, sát hàng cột nhà sàn của ông Ngợi. Trên vách núi còn trơ ra những đá tảng, gò đất cheo leo. Thành ra, vợ chồng ông chẳng đêm mưa nào dám yên giấc. Phía sau nhà, “tử thần” vẫn lơ lửng trên cao, có thể “gọi tên” cả gia đình ông bất kể lúc nào.
Ông Phạm Văn Tình, Chủ tịch UBND xã Mường Mìn phân trần: "Chẳng phải chỉ sau cơn bão số 3, và số 4 năm ngoái, tình trạng sạt lở đất trên địa bàn diễn ra đã mấy năm ròng, đe dọa trực tiếp đến an toàn sức khỏe, tính mạng và tài sản của cả trăm hộ gia đình. Nhiều hộ dân đã phải di chuyển đến nơi ở mới bằng nguồn kinh phí tự có. Số còn lại gồm 81 hộ với trên 180 nhân khẩu vẫn đang ở các vị trí có nguy cơ cao thiên tai bị lũ quét, sạt lở đất. Trong đó, 21 hộ dân ở bản Mìn có nguy cơ cao nhất và hầu hết là hộ nghèo.
Căn nhà của gia đình chị Vi Thị Tấc ở bản Mìn, xã Mường Mìn (Quan Sơn) bên Quốc lộ 217.
Như một quy luật bất thành văn, mỗi mùa mưa bão về, xã Mường Mìn lại bận rộn với những phương án, kế hoạch, chuẩn bị nhân lực, phương tiện, hậu cần sẵn sàng ứng phó nguy cơ thiên tai. Mà phía sau những việc làm ấy, mục đích trên hết, trước hết là đảm bảo an toàn tuyệt đối tính mạng, sức khỏe người dân. Và nơi 81 hộ dân này sinh sống, đang được đánh giá là những vị trí xung yếu, phải ưu tiên cao nhất mọi công tác chuẩn bị... Chỉ là trong khi còn phải dựa vào nguồn hỗ trợ từ ngân sách cho một xã nghèo, qua đi mỗi mùa mưa, công tác ứng cứu, khắc phục sự cố thiên tai đã khiến cho điều kiện của địa phương đã khó lại càng thêm khó. Họ đã kiến nghị đến các cấp ngành, tiếp tục chăm lo, hỗ trợ người dân.
Công trình “Sắp xếp, ổn định dân cư các hộ dân bản Mìn và bản Luốc Lầu, xã Mường Mìn (Quan Sơn)” ra đời từ đó, chủ yếu bằng nguồn vốn Chương trình Mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, giai đoạn 2021-2030, trong đó giai đoạn I từ năm 2021 đến năm 2025. Được khởi công từ tháng 3/2024, đến nay công trình đã lộ dần nền móng, nằm trên đồi Pom Dụng, hướng ra cánh đồng bản Mìn sát Quốc lộ 217. Nhìn vào đó, tôi hình dung mai này, khi những ngôi nhà sàn khang trang được dựng lên ngay ngắn dọc theo đường hoa muôn sắc thắm, chắc sẽ là khu dân cư đẹp ở miền tây xứ Thanh.
Cuộc sống khó khăn, chị Vi Thị Tấc mong muốn sớm được về khu tái định cư Pom Dụng để ổn định cuộc sống.
Ông Phạm Phú Đạt, Phó Giám đốc Ban Quản lý dự án đầu tư và xây dựng huyện Quan Sơn khẳng định: "Nhà thầu đã khẩn trương huy động nhân lực, phương tiện, máy móc khẩn trương thi công công trình. Khối lượng công việc còn lại là không nhiều, đến tháng 5 năm nay, khu tái định cư Pom Dụng sẽ hoàn thành, sẵn sàng đón người dân về xây dựng nhà ở, ổn định cuộc sống”.
Giờ thì mỗi ngày trôi qua một khác, khu tái định cư dần hoàn thiện hơn. Trong đôi mắt của chị Vi Thị Tấc và những người dân lam lũ nơi chân đồi ven suối xã Mường Mìn đã ánh lên niềm vui. Họ sẽ được đến nơi ở mới trong hân hoan hy vọng về tương lai sáng tươi cho những đứa trẻ bản nghèo...
Nguồn Thanh Hóa: http://baothanhhoa.vn/tren-doi-pom-dung-242703.htm
