Trình 7 cơ chế, chính sách đặc thù làm nhanh đường Vành đai 4 TP.HCM

Thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế, đáp ứng vận tải liên vùng

Sáng 10/6, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về chủ trương đầu tư Dự án đầu tư xây dựng đường Vành đai 4 TP.HCM.

Thay mặt Chính phủ, trình bày tờ trình, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh cho biết, việc đầu tư khép kín đường Vành đai 4 TP.HCM là cần thiết.

Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh trình bày tờ trình. Ảnh: Media Quốc hội.

Theo Bộ trưởng, việc tiếp tục và đẩy mạnh đầu tư hệ thống hạ tầng giao thông đặc biệt là các tuyến vành đai của TP.HCM, trong đó có Vành đai 4 nhằm tạo động lực, sức lan tỏa thúc đẩy tăng trưởng kinh tế của TP.HCM, các tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, Đồng Nai, Bình Dương, Long An, thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế, phát triển kinh tế - xã hội của vùng kinh tế trọng điểm phía Nam nói riêng và của cả nước nói chung.

Dự án này cũng nhằm đáp ứng nhu cầu vận tải liên vùng Đông Nam Bộ, Nam Trung Bộ, Tây Nam Bộ, Tây Nguyên và kết nối với Campuchia.

Đường Vành đai 4 sẽ làm nhiệm vụ tiếp nhận và giải tỏa các luồng xe quá cảnh, giảm tải các tuyến đường nội đô và cải thiện tình trạng giao thông nội thành/nội tỉnh, kết nối vùng miền, rút ngắn thời gian lưu thông, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.

Sau khi hoàn thành, đường Vành đai 4 TP.HCM hình thành vành đai công nghiệp, đô thị, dịch vụ, logistics dọc theo vành đai; phát triển các khu vực đô thị, công nghiệp, các trung tâm dịch vụ trên cơ sở khai thác không gian phát triển mới từ đường Vành đai 4 TP.HCM tạo thành chuỗi liên kết liên ngành, liên địa phương hiệu quả…

Dự án có tổng chiều dài toàn tuyến khoảng 207,26km, trong đó tổng chiều dài đầu tư khoảng 159,31km.

Cụ thể đoạn qua tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu có chiều dài khoảng 18,2km; đoạn qua tỉnh Đồng Nai có chiều dài khoảng 46,08km; đoạn qua TP.HCM có chiều dài khoảng 20,5km và đoạn qua tỉnh Long An có chiều dài khoảng 74,5km.

Riêng đoạn qua tỉnh Bình Dương (chiều dài khoảng 47,95km) đã được Hội đồng nhân dân tỉnh thông qua chủ trương đầu tư, đang triển khai đầu tư độc lập.

Quang cảnh phiên họp. Ảnh: Media Quốc hội.

Dự án được đầu tư theo phương thức PPP, loại hợp đồng BOT, có sự tham gia của vốn Nhà nước (ngân sách Trung ương, ngân sách địa phương) và vốn nhà đầu tư, dự kiến được thực hiện từ năm 2025 - 2029 (phấn đấu hoàn thành cuối năm 2028).

Dự án được phân chia thành 2 nhóm với 10 dự án thành phần. Nhóm dự án thành phần 1 là bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và xây dựng đường gom, đường song hành; thực hiện theo hình thức đầu tư công.

Nhóm dự án thành phần 2 là đầu tư xây dựng phần đường cao tốc; thực hiện theo phương thức PPP, loại hợp đồng BOT.

Quy mô đầu tư đường cao tốc: Giai đoạn 1 (giai đoạn phân kỳ) đầu tư với quy mô 4 làn xe cao tốc, tốc độ thiết kế 100km/h; giai đoạn hoàn chỉnh đầu tư với quy mô 8 làn xe cao tốc.

Thực hiện giải phóng mặt bằng một lần theo quy mô mặt cắt ngang giai đoạn hoàn chỉnh là 74,5m.

Sơ bộ tổng mức đầu tư giai đoạn 1 (giai đoạn phân kỳ) của dự án khoảng 120.400 tỷ đồng.

Chính phủ kiến nghị Quốc hội cho phép áp dụng 7 cơ chế chính sách đặc thù, đặc biệt đẩy nhanh tiến độ triển khai đầu tư dự án, áp dụng cho toàn bộ tuyến đường Vành đai 4 TP.HCM.

Đồng thời, dự án đầu tư xây dựng đường Vành đai 4 TP.HCM đoạn qua địa phận tỉnh Bình Dương được đề xuất áp dụng các cơ chế, chính sách số 1, 4 và 6.

Báo cáo bổ sung việc thẩm định nguồn vốn và khả năng cân đối vốn cho dự án

Thẩm tra dự án, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho biết, Ủy ban đánh giá hồ sơ dự án cơ bản đáp ứng yêu cầu theo Luật PPP.

Về sơ bộ phạm vi, quy mô, phương án thiết kế sơ bộ, theo Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi, hướng tuyến của dự án có một số đoạn tuyến được điều chỉnh so với quy hoạch đã được phê duyệt.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi trình bày báo cáo thẩm tra. Ảnh: Media Quốc hội.

Do đó, Ủy ban đề nghị thuyết minh, phân tích rõ hơn các ưu, nhược điểm của từng phương án tuyến để làm cơ sở lựa chọn hướng tuyến tối ưu, bảo đảm phù hợp với điều kiện địa hình và hiệu quả đầu tư.

Đồng thời, rà soát và tính toán kỹ lưỡng việc phân bổ lưu lượng phương tiện trên toàn tuyến, bố trí các nút giao phù hợp với quy định hiện hành, nhằm bảo đảm an toàn trong quá trình vận hành khai thác và tiết giảm, tối ưu hóa tổng mức đầu tư dự án.

Về đề xuất cơ chế không phải thẩm định nguồn vốn và khả năng cân đối vốn theo quy định của Luật Đầu tư công, Luật PPP Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề nghị Chính phủ báo cáo bổ sung việc thẩm định nguồn vốn và khả năng cân đối vốn cho dự án.

Góp ý thêm về việc Chính phủ đề xuất với đoạn 47,95km đi qua địa phận tỉnh Bình Dương đang được triển khai thực hiện theo dự án riêng được áp dụng cơ chế chính sách 1, 4 và 6, có ý kiến cho rằng, đoạn qua tỉnh Bình Dương mặc dù thuộc quy hoạch tuyến đường Vành đai 4 TP.HCM, nhưng không thuộc phạm vi dự án, do đó việc đề xuất cơ chế, chính sách đặc thù cho đoạn tuyến này là chưa hợp lý.

Ý kiến khác cho rằng, để đẩy nhanh tiến độ hoàn thành toàn tuyến đường Vành đai 4 TP.HCM nhằm phát huy hiệu quả đầu tư thì việc cho phép áp dụng các cơ chế, chính sách đặc thù cho đoạn tuyến đi qua tỉnh Bình Dương là phù hợp.

Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho ý kiến vào chủ trương đầu tư dự án. Ảnh: Media Quốc hội.

Cho ý kiến về chủ trương đầu tư dự án, Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định đề nghị nên điều chỉnh dự thảo Nghị quyết phê duyệt chủ trương đầu tư dự án theo hướng quy định các vấn đề lớn thuộc thẩm quyền Quốc hội, không nên quá chi tiết từng đồng, từng mét đất, tránh khi có thay đổi nhỏ lại phải trình Quốc hội điều chỉnh.

Ông cũng đề nghị điều chỉnh dự thảo Nghị quyết phù hợp với chủ trương sáp nhập tỉnh/thành tới đây.

Về phần mình, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh khẳng định, sẽ tiếp thu ý kiến tại phiên họp để điều chỉnh phù hợp.

Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh kết luận phiên họp. Ảnh: Media Quốc hội.

Kết luận phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh thống nhất với việc cần thiết đầu tư dự án, trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 9 xem xét quyết định đầu tư nhằm thực hiện hóa các chủ trương của Đảng, Nhà nước, tạo đột phá về phát triển kết cấu hạ tầng giao thông, kết nối khu công nghiệp, cảng biển và cảng hàng không quốc tế, mở không gian phát triển kinh tế mới…

Cũng theo ông Thanh, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thống nhất việc cần có cơ chế, chính sách đặc biệt, đặc thù để thực hiện dự án nhằm đảm bảo tính khả thi.

Song để tăng tính thuyết phục, Ủy ban đề nghị rà soát, chỉnh lý, chỉ đề xuất các cơ chế, chính sách đặc thù đặc biệt thực sự cần thiết, đảm bảo cơ chế kiểm tra, giám sát, phân công kiểm soát quyền lực, không để xảy ra lãng phí, tiêu cực.

Đồng thời, khẩn trương báo cáo xin ý kiến cấp có thẩm quyền về chủ trương đầu tư dự án theo quy định.

Trang Trần