Trở lại Hang Kia - Pà Cò: Ký ức người lính vây bắt Vàng A Khua

Sự kiện ngày 5/2/2010

Ngỏ ý muốn quay trở lại Hang Kia - Pà Cò, nơi vốn là chảo lửa ma túy nổi tiếng của cả vùng Tây Bắc, Trung tá Hà Công Thiếm, Đội trưởng Đội Tổng hợp (Công an huyện Mai Châu) dứt khoát: “Để chúng tôi trực tiếp đưa các anh vào!”. Nói rồi, anh điện thoại báo cáo lãnh đạo và kéo theo một người nữa (mặc thường phục) lên xe cùng chúng tôi. Di chuyển được mươi phút, Trung tá Thiếm giới thiệu, người đi cùng là Thiếu tá Lường Văn Sơn, Phó đội trưởng Đội kinh tế - ma túy Công an huyện Mai Châu, phụ trách Tổ Công an cắm bản đóng ở Hang Kia - Pà Cò. Sự có mặt của các chiến sỹ công an, đặc biệt là Trung tá Thiếm trong chuyến đi này không hề tình cờ vì sẽ giúp chúng tôi dựng lại được sự kiện động trời mà chúng tôi sẽ đề cập ngay sau đây.

Hang Kia - Pà Cò là hai xã cạnh nhau, cách trung tâm huyện 50 km, cách thành phố Hòa Bình khoảng 100km về phía Tây Bắc, giáp ranh với xã Lóng Luông (huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La). Quãng đường từ huyện lị Mai Châu vào tới hai xã này hiện vẫn là đường độc đạo và đèo dốc cao, sương mù dày đặc nên xe không thể chạy nhanh.

Con đường độc đạo men theo triền núi vào xã Hang Kia

Trên xe, Trung tá Thiếm cho biết, 10 năm trước, cây rừng còn rậm rạp, sương mù còn kéo dài xuống chân dốc, gần trung tâm huyện. Đường giao thông đến trung tâm hai xã là con đường độc đạo, hạn chế giao lưu với các xã lân cận nên địa bàn này càng cách biệt, khó quản lý.

Khu vực này vốn là nơi người Thái sinh sống. Hang Kia, theo tiếng Thái là “Hang Dơi”, còn Pà Cò có nghĩa là “Rừng Dê”. Sau đó, do không phù hợp địa hình phức tạp, núi cao, người Thái dời đi và nơi đây dần trở thành một trong những “đại bản doanh” của đồng bào dân tộc Mông từ những năm 50 của thế kỷ trước...

Vào ngày 5/2/2010, khi những cánh đào phai e ấp trên sườn núi, người dân hân hoan chuẩn bị đón Tết, cái tên Hang Kia, Pà Cò dân dã kia bỗng chốc nổi tiếng khắp cả nước vì một vụ chống người thi hành công vụ. Khi đó, Công an tỉnh Hòa Bình tổ chức vây bắt Vàng A Khua (trú tại bản Hang Kia 1, xã Hang Kia), đối tượng bị truy nã 4 năm trước vì buôn bán trái phép chất ma túy. Cuộc truy bắt đó, ba chiến sĩ công an đã hy sinh.

Trung tá Thiếm cho biết, lúc vây bắt Vàng A Khua, anh đang là chiến sĩ Cảnh sát hình sự và một trong 50 chiến sĩ trong chuyên án vây bắt đối tượng này. “Sau khi được tin của trinh sát báo về, Vàng A Khua sau một thời gian lẩn trốn đã về ẩn tích tại gia đình mình. Phương án vây bắt Vàng A Khua được Ban chuyên án lên kế hoạch chi tiết và kỹ lưỡng. Chúng tôi được lệnh lên đường trong đêm 4/2”, Trung tá Thiếm kể.

“Đó là ngày sát Tết (ngày 23 tháng Chạp). Trên đường đi bắt Khua chúng tôi còn vui vẻ hẹn người quen xin cành đào rừng trên đó về chơi Tết. 5 giờ, ban chuyên án đã có mặt tại xã Hang Kia, các tổ di chuyển bao vây nhà Vàng A Khua. 6 giờ cán bộ ban chuyên án dùng loa gọi Vàng A Khua ra mở cửa.

Đến hơn 7 giờ 30, nhóm trinh sát vẫn thấy con dâu Khua lấy nước, vo gạo nấu cơm”, Trung tá Thiếm nhớ lại, và kể tiếp, lúc đó, ban chuyên án đã quyết định phá khóa. Khi chiếc khóa được phá, cánh cổng sắt chưa mở thì đối tượng Khua ở trong bếp bắn ra 3 phát súng chỉ thiên. Thấy tình hình “nóng”, anh em chiến sỹ lùi ra. Ban chuyên án lại họp. 11 giờ anh em chiến sĩ nghỉ ăn bánh mỳ.

Cánh đào phai thấm máu các anh

“Đến 3 giờ chiều 5/2, có lệnh vào nhà bắt Khua. Lúc đó, lựu đạn cay được ném vào, khói bay mù mịt. Tấn công vào nhà Khua thì đối tượng trốn lên nhà con trai. Đại tá Hà Thái Yềm (khi đó là Phó trưởng Công an huyện Mai Châu, chỉ huy chuyên án), Trung úy Sùng A Trư và Thượng úy Bùi Quốc Đại tiến đến sát ngôi nhà của Khua. Sau khi vận động, người nhà Khua ra ngoài hết, trong nhà chỉ còn Vàng A Của, con trai lớn của Khua, chưa ra.

Anh Của là thầy giáo ở trường tiểu học xã Hang Kia. Nghe tiếng loa, Của từ trong nhà chạy về phía lực lượng công an. Nhưng khi anh Trư và anh Đại vừa chạy lên để đón Của đưa ra ngoài, Khua từ trong nhà xả đạn xối xả vào chính con trai mình. Anh Yềm đứng gần đống củi nên cũng trúng đạn. Cả bốn người gần đó cùng đổ gục. Lúc đó là 3 giờ 30 chiều”, Trung tá Thiếm kể. Phút chốc, giọng anh chùng xuống: “Tình huống Khua chống đối được chúng tôi lường trước nhưng không nghĩ hắn quyết liệt như thế”.

Hôm đó, ngày cuối tháng Chạp nhưng trời nắng chang chang, khoảng sân nhà Vàng A Khua đẫm máu. Chỉ một lúc sau khi các chiến sĩ ngã xuống, Khua cũng bị tiêu diệt ở ngay trên miệng căn hầm được xây trong ngôi nhà Khua lẩn trốn. “Chúng tôi đưa anh Yềm lên cáng, khiêng anh ra xe cứu thương rồi đưa anh cùng Đại về Bệnh viện Mai Châu. Giây phút trên xe cứu thương về trung tâm, thời gian như ngưng lại. Lúc đó, anh em chiến sỹ mới được làm thẻ ngành mới, nên tôi biết anh Yềm nhóm máu O. Nhìn bộ cảnh phục thủng lỗ chỗ vết đạn, tôi nắn bên hông còn vài vết khác rồi chỉ cho bác sĩ sơ cứu.

Tình hình căng, anh Yềm mất máu nhiều, nhưng sóng điện thoại phập phù. Tay tôi run bần bật liên tục tháo máy, thay sim để gọi điện về bệnh viện chuẩn bị máu. Lúc này, mới hơn 4 giờ, trời bất ngờ tối sập, sương mù đổ xuống dày đặc, đường mù mịt… xe cứu thương cứ hú còi và chạy. Sau hơn 30 phút, cả anh Yềm và anh Đại đều hi sinh mà chưa kịp nhắn nhủ gì”, Trung Tá Thiếm kể và cho biết, anh Yềm vừa là thủ trưởng, vừa là cậu ruột của mình. Tết năm đó là một cái tết rất xót xa cho thân nhân và đồng đội của ba liệt sĩ.

Sau vụ nổ súng, rất nhiều người Mông ở Hang Kia là họ hàng, người thân của Vàng A Khua bị kích động. Họ tập trung đông người ở đó, không cho xe cộ đi qua, hô bằng tiếng dân tộc Mông “đánh, ném đá”. Đến ngày hôm sau những người này đã tập trung đập phá ôtô của công an có mặt tại xã Hang Kia. Tình hình ở đây căng thẳng tột độ…

Đ.A