Trời trở lạnh, cần biết những cách đơn giản này để tránh những cơn ho rát cổ
Chuyên gia hướng dẫn cách phòng, trị ho hữu ích để cả nhà không mất ngủ, nhất là người già, trẻ em.
Chứng ho khi thời tiết giao mùa
Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, từ 21-22/9, các tỉnh khu vực Bắc Bộ sẽ đón đợt không khí lạnh yếu, thời tiết mưa gió, se lạnh, ảnh hưởng khoảng 10 ngày. Tuy trời mát mẻ, dễ chịu nhưng nhiệt độ giảm về đêm và sáng sớm, dễ gây ra nhiễu loạn cho cơ thể, ốm vặt và nhất là chứng ho gây khó khăn cho người bệnh trong sinh hoạt, còn làm cả nhà mất ngủ.
Theo Ths. BS Hoàng Khánh Toàn (Bệnh viện Trung ương Quân đội 108), giao mùa thu sang đông thời tiết thay đổi thất thường, điều kiện nhiệt độ và độ ẩm phù hợp nên vi rút và vi khuẩn gây bệnh phát triển mạnh, ảnh hưởng tới sức khỏe, đặc biệt là mũi họng với chứng hay gặp là ho.
Chứng ho nếu không xử trí sớm có thể tiến triển nặng, nhất là với trẻ em sức đề kháng yếu rất dễ tăng nặng thành viêm phế quản, viêm phổi phải điểu trị lâu dài. Trong gia đình có thể phòng ngừa, chặn đứng những cơn ho ngay từ khi chớm mắc để giúp trẻ em, người già tránh những cơn ho làm cả nhà mất ngủ.
Lá hẹ giúp phòng ngừa, trị ho
Theo Ths. Bs Hoàng Khánh Toàn, trong đông y cây hẹ là rau nhưng cũng là vị thuốc thảo dược rất tốt. Cây hẹ vị cay tính ấm, ôn trung, hành khí, tán huyết giải độc, trị chứng viêm, đặc biệt có tính kháng khuẩn tốt (kể cả liên cầu khuẩn, amip…). Cách dùng lá hẹ khá đơn giản:
Cách 1: Mua hẹ về rửa sạch, giã nát lấy nước uống.
Cách 2: Nấu canh ăn hàng ngày, hoặc ăn mì vằn thằn, sủi cảo cho lá hẹ vào rất hợp vị và rất tốt để phòng ngừa ho.
Với trẻ em có thể dùng cách sau:
- Dùng 20-30g hẹ, cho thêm mật ong, đường phèn, hấp vào nồi cơm, lấy nước cho trẻ em uống.
- Hoặc 15g lá hẹ, 15g hoa đu đủ đực, 10g hạt chanh, chút đường phèn, 20ml nước ấm. Sau khi rửa sạch các nguyên liệu và để ráo nước thì nghiền nát lá hẹ, hoa đu đủ đực, và hạt chanh.
Sau đó đổ 20ml nước ấm và đường phèn vào hòa đều, uống 3 lần/ngày. Dùng 3-5 ngày liền sẽ hết ho (hết cả khan tiếng, mất tiếng, và có thể chữa cả chứng viêm phế quản nhẹ). Cách này trẻ em người già dễ uống, không phải dùng kháng sinh.
Trong dân gian còn điều trị ho bằng các thảo dược (như gừng, chanh đào, quất, phật thủ…) an toàn, hiệu quả cho tất cả mọi lứa tuổi. Cách thông thường được dùng là hấp thảo dược với mật ong, hoặc có thể sử dụng các chế phẩm có chứa các thảo dược này.
Nhưng với phụ nữ có thai và đang cho con bú khi dùng các loại thảo dược cũng phải thận trọng, tốt nhất là hỏi ý kiến bác sĩ trước khi dùng.
Một số cách đơn giản khác
Ngoài ra có thể tìm và kích hoạt huyệt Dũng tuyền ở bàn chân để trị ho do nhiễm lạnh mùa đông, mùa xuân, hoặc do dùng điều hòa bằng cách:
- Thoa dầu gió, hoặc dán một miếng nhỏ Salonpas vào huyệt Dũng tuyền trước khi đi ngủ sẽ hết cơn ho (hoặc thoa dầu nóng ngay dưới gan bàn chân cũng làm hết cơn ho).
- Hoặc đổ vài giọt dầu (sả, tinh dầu tràm, dầu hạnh nhân, tinh dầu bạc hà...) vào lòng bàn tay, xoa đều rồi xát nhẹ nhàng lòng bàn chân cho trẻ.
Chú ý là tuyệt đối không dùng dầu nóng với trẻ dưới 1 tuổi. Nếu bắt buộc phải dùng để giúp trẻ bớt ho thì nên thay thế bằng rượu gừng xoa bóp bàn chân là được.
Phòng ngừa chứng ho
Chứng ho tiến triển rất nhanh (nhất là ở trẻ em), nên thấy thời tiết trở lạnh mọi người phòng ngừa bằng cách giữ cho đường mũi, đường hô hấp, vùng ngực, cổ ấm áp khi đi ra đường và nhớ đeo khẩu trang. Khi ngủ ban đêm giữ nhiệt độ trong phòng hợp lý (khoảng 26-27 độ C là vừa).
Hàng ngày năng luyện tập thể dục thể thao, rèn luyện cơ thể nhanh thích nghi với thời tiết, khí hậu, tạo môi trường sống trong sạch bảo vệ sức khỏe lâu dài.
Ăn uống dinh dưỡng hợp lý để nâng cao thể trạng, vệ sinh răng miệng sạch.
Súc họng nước muối, hoặc dùng mật ong ngâm chanh đào vào buổi sáng để phòng ho.
Thường xuyên nhỏ mũi bằng nước muối sinh lý.
Khi cảm thấy khó chịu, vương vướng ở cổ họng, bật ra những tiếng ho cần chú ý phòng ngừa tiến triển bằng cách chữa trị và điều trị đúng cách, tránh để ho nặng hơn.
Trẻ nhỏ khi bị ho, kèm sốt cha mẹ cần đưa ngay đi gặp bác sĩ để được tư vấn, khám và điều trị đúng và sớm, tránh diễn tiến thành bệnh khác. Không tùy tiện mua thuốc cho trẻ uống vì có thể dẫn đến những biến chứng nguy hiểm.
Lưu ý mọi người không nên dùng thuốc trị ho tùy tiện, vì thuốc chữa không đúng bệnh sẽ làm bệnh nặng thêm.
Khi nào đi viện?
Trẻ em và người cao tuổi nếu có kèm theo sốt, khó thở, tím tái, ho kéo dài, suy kiệt... có thể do bệnh lý, cần đưa tới bệnh viện khám xét cẩn thận.
Nếu ho trên 5 ngày thì phải đi khám, vì đó có thể là bệnh lý, nhất là với trẻ em và người cao tuổi.
Nếu ho kéo dài hơn 3 tuần, uống thuốc không giảm, lại có sốt, ho có đờm (hoặc ra máu), thở nông hoặc đau ngực... thì có thể là dấu hiệu của một số bệnh lý nguy hiểm...
Nếu bị ho, chảy mũi tức là đã bị viêm đường hô hấp trên, trẻ em cần điều trị sớm kẻo sẽ xuống viêm phế quản và phải điều trị kháng sinh.
Nếu bị ho, kèm theo họng khó chịu, đau rát, nuốt cũng đau, kèm ngạt mũi, chảy mũi, ho khan, sốt, mệt mỏi, soi gương thấy vòm họng amidan đỏ thì nên đi khám bác sĩ để biết bệnh chính xác và điều trị.