Trung - Ấn ra tín hiệu mới về tranh chấp biên giới

Theo tin từ tờ SCMP, Trung Quốc và Ấn Độ đã đồng ý thực hiện thêm nhiều biện pháp để kiềm chế căng thẳng tại khu vực biên giới đang tranh chấp. Trước đó, cuộc đàm phán quân sự gần đây nhất về vấn đề này đã thất bại.

Tìm kiếm sự đồng thuận

Trong cuộc họp trực tuyến về Cơ chế tham vấn và phối hợp liên quan tới các vấn đề biên giới Trung - Ấn gần đây, các quan chức cấp cao của hai nước láng giềng đã nhất trí tiếp tục liên lạc thông qua các kênh ngoại giao và quân sự, hướng tới một vòng đàm phán cấp chỉ huy khác nhằm hướng tới một giải pháp cuối, Bộ ngoại giao Trung Quốc cho biết.

Hai bên sẽ "tiếp tục thúc đẩy việc giảm leo thang tình hình biên giới và cố gắng chuyển từ giải quyết tình hình khẩn cấp sang kiểm soát vấn đề thường xuyên và càng sớm càng tốt", tuyên bố của họ cho biết.

Hai bên cũng "trao đổi quan điểm thẳng thắn và sâu sắc" về những tình hình mới nhất dọc khu vực biên giới và nhất trí tuân thủ nghiêm ngặt những đồng thuận đã đạt được trước đó giữa quân đội hai nước để "tránh mọi tình huống tái diễn trên thực địa".

Theo Bộ Ngoại giao Ấn Độ, hai bên nhất trí về sự cần thiết phải tìm ra giải pháp cho những bất ổn tại biên giới càng sớm càng tốt, đồng thời tuân thủ đầy đủ các thỏa thuận và nghị định thư song phương để khôi phục hòa bình. "Hai bên nhất trí rằng trong thời điểm hiện tại, cần tiếp tục đảm bảo tình hình thực địa ổn định và tránh bất kỳ sự cố không đáng có nào", Bộ Ngoại giao Ấn Độ cho hay.

Đây là cuộc họp về cơ chế làm việc lần thứ 23 giữa các quan chức Bộ Ngoại giao và Quốc phòng hai nước. Trong cuộc hội đàm cấp cao cuối cùng vào tháng trước, quân đội hai nước đã đổ lỗi cho nhau sau khi không đạt được thỏa thuận xoa dịu tình trạng bế tắc kéo dài 18 tháng qua. Trong một cuộc giao tranh song phương vào tháng 6/2020, 20 binh sĩ Ấn Độ và 4 binh sĩ Trung Quốc đã thiệt mạng.

Hình ảnh CCTV đăng tải về cuộc diễn tập của Trung Quốc tại khu vực biên giới Karakoram sau khi vòng đàm phán về biên giới lần trước thất bại. Ảnh: SCMP.

Cả hai bên sau đó đều tăng cường hiện diện quân sự ở khu vực biên giới. Quân đội Trung Quốc (PLA) trong những tháng gần đây đã tiến hành một số cuộc tập trận tầm cao gần biên giới. Đài truyền hình nhà nước Trung Quốc CCTV vào tuần trước cho biết ít nhất một máy bay ném bom chiến lược tầm xa H-6K, có trang bị tên lửa tầm ngắn KD-63, đã được triển khai đến khu vực biên giới Trung - Ấn.

Trong khi đó, Ấn Độ cũng có nhiều động thái chuẩn bị cho mùa đông. Ngày 17/11, họ cho biết họ đã thực hiện các cuộc tập trận không vận "để tăng cường nguồn cung cấp hậu cần cho khu vực phía Bắc và tăng cường lượng hàng dự trữ mùa đông tại các khu vực đang triển khai quân đội". Thông báo này được đưa ra hai tuần sau khi New Delhi tiến hành các cuộc tập trận trên không ở phía đông Ladakh. Thời báo Hindustan cho biết 50.000 đến 60.000 quân Ấn Độ, cùng với nhiều vũ khí tiên tiến, đã được triển khai tới khu vực Ladakh để chống lại sự tăng cường quân sự của Trung Quốc.

Tín hiệu sau thượng đỉnh Mỹ - Trung?

Liên quan tới tranh chấp biên giới song phương, hai bên đã rút quân tại Pangong Tso, Thung lũng Galwan và Gogra, nhưng tình trạng bất ổn vẫn tiếp tục diễn ra ở Hot Springs và Depsang. Lực lượng hai bên vẫn tranh cãi về việc quân của họ nên rút lui bao xa: về các vị trí dọc theo Đường kiểm soát thực tế trước khi căng thẳng tháng 4/2020, như Ấn Độ đề xuất, hoặc đến các vị trí sau cuộc chiến biên giới năm 1962, điều được phía Trung Quốc công nhận.

Liu Zongyi, một chuyên gia nghiên cứu tại Viện Nghiên cứu Quốc tế Thượng Hải, cho biết Bắc Kinh không có khả năng chấp nhận đề xuất của Ấn Độ. Họ có thể duy trì một số lượng ít binh sĩ tại đây như một hình thức thể hiện "sự kiểm soát thường xuyên". "Kiểm soát thường xuyên có nghĩa là hai bên rút quân để ổn định tình hình khu vực, nhưng, khi họ vẫn đang tranh cãi về cách rút quân, Trung Quốc có thể chọn duy trì như cũ hoặc ít nhất một phần lực lượng họ đang triển khai ở biên giới."

Tuy nhiên, chuyên gia Liu cho biết Ấn Độ có thể thay đổi chiến lược của mình sau hội nghị thượng đỉnh trực tuyến giữa Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Mỹ Joe Biden gần đây.

Ông nhận định: "Mỹ đã nói rõ rằng họ không muốn tham gia vào bất kỳ cuộc chiến tranh lạnh hoặc nóng nào với Trung Quốc. Giờ đây, Ấn Độ có thể sẽ suy nghĩ lại về việc liệu họ có thực sự muốn dấn thân vào một cuộc xung đột quân sự ở biên giới hay không."

An Bình