Trưng bày Bảo vật quốc gia – Sưu tập An Biên tại Bảo tàng Hải Phòng

Theo đó, từ ngày 11/5, nhân dịp Lễ hội Hoa Phượng đỏ Hải Phòng năm 2024, Bảo tàng Hải Phòng chính thức mở cửa miễn phí đón nhân dân, du khách tới chiêm ngưỡng, chiêm bái 18 bảo vật quốc gia cùng gần 400 cổ vật quý hiếm qua các thời kì, triều đại trong suốt 2 thiên niên kỉ qua. Các hiện vật được lựa chọn trưng bày có niên đại từ văn hóa Đông Sơn đến quốc gia Đại Việt thế kỷ XIX.

Trưng bày 18 Bảo vật quốc gia - sưu tập An Biên. Ảnh: Thanh Sơn

Đặc biệt, trong dịp này sẽ trưng bày bộ sưu tập hiện vật bằng vàng có tổng trọng lượng gần 4 lạng gồm đôi vòng, một thẻ, một lá, bộ lá trầu – ba quả cau, chuỗi vòng 999 hạt, quạt, thẻ kim khánh, hai thẻ kim bài, hai hộp đựng sáp môi và ba đôi hoa tai.

Bộ hiện vật độc bản bằng vàng dâng cúng nữ tướng Lê Chân

Các hiện vật được chế tác tinh xảo, mang đậm dấu ấn tín ngưỡng thờ mẫu của Việt Nam. Những hiện vật này được các nhà nghiên cứu tạm thời nhận định có từ thời nhà Nguyễn, khoảng năm 1920-1927, do một người tên Phan Trần Trúc cung tiến tại đền Nghè thờ nữ tướng Lê Chân. Trên các thẻ bài có các chữ Trung Thiên Thánh Mẫu, Trang Huy Thượng Đẳng Thần, Dực Bảo Trung Hưng, Phan Trần Trúc.

Phát biểu khai mạc, bà Trần Thị Hoàng Mai, Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao Hải Phòng khẳng định: “Đây là sự kiện quan trọng và hết sức ý nghĩa, góp phần khơi dậy và phát huy những tiềm năng, những di sản quý giá đang ẩn chứa trên vùng đất nơi cửa biển để giới thiệu với bạn bè cả nước và quốc tế. Đồng thời, khẳng định vai trò, vị thế của thành phố trong thực hiện định hướng Phát triển Hải phòng trở thành trung tâm du lịch lớn của cả nước với trọng tâm là phát triển hạ tầng du lịch, hình thành các sản phẩm du lịch đặc trưng của thành phố gắn liền với biển, đảo và các di tích lịch sử, văn hóa”.

Bà Trần Thị Hoàng Mai, Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao Hải Phòng phát biểu khai mạc. Ảnh: Thanh Sơn

Hải Phòng là vùng đất giàu truyền thống lịch sử, văn hóa và đậm đặc các di sản văn hóa vật thể và phi vật thể, với 553 di tích được xếp hạng, trong đó 118 di tích cấp quốc gia, 433 di tích cấp thành phố, 2 di tích cấp quốc gia đặc biệt, 12 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia và 21 bảo vật quốc gia.

Cùng với sự kiện quần đảo Cát Bà được UNESCO vinh danh là di sản thiên nhiên thế giới, thì câu chuyện về 21 bảo vật của Hải Phòng. Trong đó là 18 bảo vật quốc gia của nhà Sưu tập An Biên và đặc biệt là Bộ Kim phẩm bằng vàng, bạc trong Thánh cung Đền Nghè được Bảo tàng Hải Phòng lưu giữ, bảo quản và tiếp nhận vào tháng 2/2024, lần đầu tiên được công bố và đưa ra trưng bày tại Lễ hội Hoa Phượng Đỏ 2024. Đây là bộ hiện vật vô cùng có giá trị và ý nghĩa to lớn đối với người dân Hải Phòng, là bộ hiện vật gắn liền với tín ngưỡng thờ nữ tướng Lê Chân, người đặt nền móng hình thành nên thành phố Hải Phòng ngày nay, được nhân dân suy tôn là Thánh Mẫu, Thành hoàng của Thành phố.

Các đại biểu cắt băng khai mạc trưng bày Bảo vật quốc gia - Sưu tập An Biên. Ảnh: Thanh Sơn

“Những di sản trên là những dấu ấn văn hóa nghệ thuật minh chứng tư duy, thẩm mỹ, óc sáng tạo và đôi tay khéo léo của tổ tiên qua từng Vương triều, giai thời trong quá khứ. Chính những di sản làm nên truyền thống yêu quê hương đất nước, trọng đạo nghĩa, giữ gia phong, tạo nên giá trị quý báu trong tâm thức, làm nội lực, sức mạnh tinh thần cho các thế hệ nối tiếp nhau hướng về nguồn cội”, bà Mai nhấn mạnh.

Các đại biểu nghe thuyết minh Bảo vật quốc gia trong bộ sưu tập An Biên

Trong khuôn khổ của Lễ hội Hoa Phượng Đỏ - Hải Phòng 2024, “Hải Phòng – bừng sáng miền di sản”, trưng bày là dịp để thành phố Hải Phòng giới thiệu đến đông đảo công chúng, khách tham quan trong nước và quốc tế về ý nghĩa, giá trị văn hóa đặc sắc của mỗi hiện vật được trưng bày, góp phần bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa của dân tộc.

Bộ sưu tập An Biên của doanh nhân Trần Đình Thăng (Hải Phòng) làm chủ sở hữu, sưu tập trong suốt 40 năm qua. Sau 40 năm sưu tập, 500 hiện vật có hồ sơ khoa học đăng ký với cơ quan nhà nước được đặt tên là bộ sưu tập An Biên, chia thành bốn nhóm không gian văn hóa. Đó là cổ vật thuộc nhà nước Đại Việt, thế kỷ XI - XIX; cổ vật Trung Hoa, thế kỷ IX - XIX; cổ vật thời Bắc thuộc, thế kỷ V trước công nguyên đến thế kỷ IX và bộ tượng Phật gỗ, đá thế kỷ XVII - XIX.

Một số hình ảnh bảo vật được trưng bày tại Bảo tàng Hải Phòng

Trong đó, bộ sưu tập An Biên có 18 món đồ được công nhận là bảo vật quốc gia vào các năm 2021, 2022 và 2023. Năm 2021, 9 hiện vật gốm men trắng, có từ triều Lý gồm 4 ấm, 2 liễn và 3 đĩa nằm trong bộ sưu tập An Biên được công nhận bảo vật quốc gia. Tiếp đó, năm 2022, có thêm 6 hiện vật được công nhận là bảo vật quốc gia gồm 2 chiếc đĩa gốm men ngọc (niên đại: Thời Lý, thế kỷ XI - XII); đĩa gốm men lam tím (niên đại: Thời Lê sơ, thế kỷ XV); lư hương gốm hoa lam (niên đại: Thời Lê sơ, thế kỷ XV); 2 đài đồng đốt trầm, nắp tượng nghê (niên đại: thế kỷ XVI - XVII).

Năm 2023, 3 bảo vật tiếp theo được công nhận là bảo vật quốc gia gồm: Bình đồng Đông Sơn (An Biên), niên đại Văn hóa Đông Sơn, Thế kỷ II - I trước sau Công nguyên; Bình gốm hoa nâu, niên đại Thế kỷ XI - XII; Lư hương gốm men lam xám, niên đại Khoảng niên hiệu Hưng Trị (1588 - 1591), đời vua Mạc Mậu Hợp.

Cổ vật An Biên là bộ sưu tập lớn, lưu giữ những tinh hoa văn hóa làm rạng danh văn hiến Việt Nam.

Thanh Sơn