Trung Quốc bất ngờ đẩy nhanh quá trình phi đô la hóa

Chính quyền Trung Quốc đang hướng tới việc thay thế đồng USD trong thanh toán xuyên biên giới, một dấu hiệu cực kỳ quan trọng đánh dấu quá trình phi đô la hóa. (Ảnh: Trụ sở Ngân hàng Trung ương Trung Quốc)

Theo ghi nhận kể từ khoảng thời gian năm 2010, hầu hết các khoản thanh toán xuyên biên giới tại Trung Quốc, giống như nhiều quốc gia khác, phần lớn được thực hiện bằng đồng đô la Mỹ.

Nhưng kể từ quý 1/2024 thông lệ trên không còn phổ biến nữa. Chuyên gia tài chính Julian Wendling đến từ Visual Capitalist cho biết, mức độ phổ biến của đồng nhân dân tệ trong thanh toán đang tăng lên, cả trong nước và quốc tế. (Ảnh minh họa: Các thương hiệu xe điện Trung Quốc chiếm số lượng áp đảo tại triển lãm ô tô Munich 2023).

Nhà phân tích này sử dụng dữ liệu của hãng tin Bloomberg cho thấy tỷ lệ thanh toán và thu nhập của Trung Quốc bằng đồng nhân dân tệ, đô la Mỹ, cũng như các loại tiền tệ khác từ năm 2010 đến năm 2024.

Theo ghi nhận, trong vài tháng đầu năm 2010, thanh toán bằng đồng nội tệ chỉ chiếm chưa đến 1% thanh toán xuyên biên giới của Trung Quốc, so với khoảng 83% thông qua đồng đô la Mỹ. (Ảnh: Một trung tâm thương mại ở Bắc Kinh)

Tuy vậy kể từ thời điểm đó, Trung Quốc liên tục thu hẹp khoảng cách nói trên. Đặc biệt vào tháng 3/2023, lần đầu tiên tỷ trọng đồng nhân dân tệ trong thanh toán quốc tế của Trung Quốc đã vượt qua đồng đô la Mỹ.

Và nếu tính đến thời điểm tháng 3/2024, hơn một nửa (52,9%) thanh toán quốc tế của Trung Quốc được thực hiện bằng nhân dân tệ, trong khi chỉ còn 42,8% bằng đô la Mỹ, con số này đã tăng gấp đôi so với 5 năm trước. (Ảnh: Hội chợ Canton Fair tại Quảng Châu, một trong những hội chợ hàng năm lớn nhất Trung Quốc)

Theo Ngân hàng đầu tư đa quốc gia Goldman Sachs, việc nước ngoài ngày càng sẵn sàng giao dịch bằng đồng nhân dân tệ đã góp phần đáng kể vào quá trình phi đô la hóa và mang lại lợi ích lớn cho đồng nội tệ của Trung Quốc.

Ngoài ra vào đầu năm ngoái, Brazil và Argentina tuyên bố họ sẽ bắt đầu cho phép thanh toán thương mại bằng đồng nhân dân tệ. Nhiều quốc gia thuộc Nhóm các nền kinh tế mới nổi (BRICS) thậm chí muốn dùng nhân dân tệ làm đồng tiền chung. (Ảnh: Ngân hàng Banco do Brasil - tổ chức tài chính lớn nhất của Brazil)

Như vậy quá trình phi đô la hóa thực sự đã được khởi động ở cấp độ quốc gia. Một số chuyên gia kinh tế tin rằng thay vì đối thoại, Bắc Kinh đã phát động một chiến dịch quy mô lớn và đầy bất ngờ. (Ảnh: Trung Quốc có nhiều hợp đồng đóng tàu với các đối tác khắp thế giới)

Việc Trung Quốc thay thế đồng đô la Mỹ trong thanh toán xuyên biên giới mở ra một cột mốc mới đầy sức mạnh nhằm hướng tới phủ định hệ thống tài chính trước đây của "Thế giới cũ". (Ảnh: Hàng hóa Trung Quốc xuất khẩu tại một cảng thương mại)

Trở lại năm 2022, các chỉ số hoàn toàn khác, rất không có lợi đối với đồng nhân dân tệ. Nhưng đáng ngạc nhiên là chỉ sau một khoảng thời gian tương đối ngắn, tình hình đã thay đổi một cách rõ rệt.

Đồng nhân dân tệ cho dù vẫn chiếm tỷ trọng tương đối nhỏ trong giao dịch ngoại hối trên toàn thế giới nhưng đã phát triển mạnh mẽ nhất trong thập kỷ qua. Trong khi đó, việc sử dụng đồng euro cũng như đồng yên đã giảm, tương ứng với sức mạnh kinh tế của EU và Nhật Bản.

Mặc dù vậy xu hướng phá giá đồng nhân dân tệ của Trung Quốc thời gian gần đây cũng khiến nhiều quốc gia đồng minh của họ mà đặc biệt là Nga cảm thấy lo ngại, bởi vì đồng tiền quốc gia mà Bắc Kinh phát hành sẽ bị suy giảm rất nhiều tính hấp dẫn.