Trung Quốc cấm hải sản từ Nhật Bản sau khi nhà máy hạt nhân Fukushima bắt đầu xả nước thải

Người dân trong và ngoài nước phản đối việc xả nước thải, trong đó các ngành đánh bắt cá Nhật Bản lo ngại điều này sẽ làm tổn hại thêm đến danh tiếng hải sản của họ, trong khi các nhóm ở Trung Quốc và Hàn Quốc cũng phản đối kịch liệt khiến việc này có nguy cơ trở thành một vấn đề chính trị và ngoại giao.

Người biểu tình phản đối việc xả nước phóng xạ đã qua xử lý từ nhà máy điện hạt nhân Fukushima bị hư hỏng, trước trụ sở của Công ty Điện lực Tokyo (TEPCO), thứ Năm, ngày 24/8/2023. (Ảnh AP)

Để đối phó với việc xả nước thải, cơ quan hải quan Trung Quốc hôm thứ Năm (24/8) đã công bố quyết định cấm hải sản từ Nhật Bản. Theo thông báo, lệnh cấm bắt đầu ngay lập tức và sẽ ảnh hưởng đến tất cả các sản phẩm thủy sản nhập khẩu, bao gồm cả hải sản. Các nhà chức trách cho biết họ sẽ “liên tục điều chỉnh các biện pháp quản lý liên quan cho phù hợp để ngăn chặn những nguy cơ của việc xả nước nhiễm hạt nhân đối với sức khỏe và an toàn thực phẩm của đất nước”.

Ngay sau thông báo của Trung Quốc, Chủ tịch Tập đoàn Điện lực Tokyo (TEPCO) Tomoaki Kobayakawa cho biết công ty này đang chuẩn bị bồi thường một cách thích đáng cho các chủ doanh nghiệp Nhật Bản về những thiệt hại do lệnh cấm nhập khẩu của “chính phủ nước ngoài”. Ông cho biết Trung Quốc là đối tác thương mại quan trọng và ông sẽ cố gắng hết sức để đưa ra lời giải thích khoa học về việc xả nước này để lệnh cấm sẽ được dỡ bỏ càng sớm càng tốt.

Thủ tướng Fumio Kishida cho biết, Nhật Bản đã yêu cầu Trung Quốc dỡ bỏ lệnh cấm. Ông Kishida cho biết: “Chúng tôi sẽ tiếp tục yêu cầu Chính phủ Trung Quốc thực hiện một cuộc thảo luận khoa học”.

Chính phủ Nhật Bản và TEPCO cho biết nước phải được xả để nhường chỗ cho việc ngừng hoạt động của nhà máy và ngăn ngừa nguy cơ rò rỉ. Họ cho rằng việc xử lý và pha loãng sẽ làm cho nước thải an toàn hơn tiêu chuẩn quốc tế và tác động đến môi trường sẽ không đáng kể.

Tony Hooker, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu, Giáo dục, Đổi mới Bức xạ tại Đại học Adelaide, cho biết nước thải ra từ nhà máy Fukushima là an toàn. Ông nói: “Nó chắc chắn thấp hơn nhiều so với hướng dẫn về nước uống của Tổ chức Y tế Thế giới”.

Tuy nhiên, một số nhà khoa học cho rằng tác động lâu dài của chất phóng xạ ở mức độ thấp còn sót lại trong nước cũng cần được chú ý.

Trong video trực tiếp từ phòng điều khiển tại nhà máy, TEPCO cho thấy một nhân viên bật máy bơm nước biển chỉ bằng một cú click chuột, đánh dấu sự khởi đầu của dự án gây tranh cãi dự kiến sẽ kéo dài hàng thập kỷ.

“Máy bơm nước biển A đã được kích hoạt”, nhà điều hành chính cho biết, xác nhận việc giải phóng đang được tiến hành. TEPCO cho biết một máy bơm xả nước thải bổ sung đã được kích hoạt 20 phút sau lần bơm đầu tiên. Các quan chức nhà máy cho biết cho đến nay mọi việc đang diễn ra suôn sẻ.

Trong một tuyên bố, Tổng Giám đốc Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế Rafael Mariano Grossi cho biết: “Các chuyên gia của IAEA có mặt tại hiện trường để đóng vai trò là con mắt của cộng đồng quốc tế và đảm bảo rằng việc xả thải được thực hiện theo kế hoạch phù hợp với các tiêu chuẩn an toàn của IAEA”. Cơ quan Liên hợp quốc này cũng cho biết họ sẽ ra mắt một trang web để cung cấp dữ liệu trực tiếp về vụ phóng thải và lặp lại cam kết rằng IAEA sẽ có mặt tại chỗ trong suốt thời gian phóng thải.

Việc xả nước bắt đầu hơn 12 năm sau vụ tan chảy hạt nhân tháng 3 năm 2011 do trận động đất và sóng thần lớn gây ra. Nó đánh dấu một cột mốc quan trọng trong “cuộc chiến” của nhà máy với kho dự trữ nước phóng xạ ngày càng tăng mà TEPCO và Chính phủ cho rằng đã cản trở nhiệm vụ khó khăn là loại bỏ các mảnh vụn tan chảy độc hại chết người khỏi các lò phản ứng.

Máy bơm được kích hoạt đã gửi mẻ nước đã qua xử lý pha loãng đầu tiên từ bể trộn đến bể thứ cấp 10 phút sau đó. Sau đó, nó di chuyển qua một đường hầm dưới biển được kết nối để đi ra ngoài khơi 1 km (0,6 dặm). Các quan chức cho biết nước di chuyển với tốc độ đi bộ và sẽ mất khoảng 30 phút để thoát ra khỏi đường hầm.

Sản lượng đánh bắt cá hiện tại của Fukushima chỉ bằng khoảng 1/5 mức trước thảm họa, một phần do số lượng ngư dân sụt giảm. Các quan chức Cơ quan Thủy sản cho biết, Trung Quốc đã thắt chặt kiểm tra phóng xạ đối với các sản phẩm của Nhật Bản từ Fukushima và 9 tỉnh khác, khiến hải quan phải tạm dừng xuất khẩu trong nhiều tuần.

Thủ tướng Fumio Kishida cho biết việc xả nước phóng xạ đã qua xử lý là tất yếu và không thể trì hoãn. Ông lưu ý, việc thử nghiệm loại bỏ một lượng nhỏ mảnh vụn nóng chảy khỏi lò phản ứng số 2 sẽ được thực hiện vào cuối năm nay bằng cách sử dụng một cánh tay robot khổng lồ được điều khiển từ xa.

Trận động đất và sóng thần tháng 3 năm 2011 đã phá hủy hệ thống làm mát của nhà máy, khiến ba lò phản ứng tan chảy. Nước làm mát bị ô nhiễm nặng cấp cho các lò phản ứng bị hư hỏng đã liên tục rò rỉ xuống các tầng hầm của tòa nhà và trộn lẫn với nước ngầm.

An Nguyên