Trung Quốc chuẩn bị tham gia Hiệp ước Buôn bán vũ khí toàn cầu

Đại sứ Trương Quân, đại diện thường trực của Trung Quốc tại Liên hợp quốc

Nội dung thông báo nêu rõ: “Vào ngày 6/6, Đại sứ Trương Quân, đại diện thường trực của Trung Quốc tại Liên hợp quốc đã chuyển văn kiện về việc CHND Trung Hoa tham gia Hiệp ước buôn bán vũ khí cho Tổng thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres”, dẫn nguồn từ cơ quan đại diện thường trực Trung Quốc tại Liên hợp quốc, Reuters cho biết,

Hiệp ước sẽ bắt đầu có hiệu lực đối với Trung Quốc sau 90 ngày kể từ khi văn bản thông báo được chuyển cho Liên hợp quốc.

ATT được Đại hội đồng LHQ thông qua vào năm 2013 và có hiệu lực từ ngày 24/12/2014 nhằm kiểm soát việc buôn bán vũ khí giữa các nước trên toàn cầu. Mục đích của thỏa thuận này là nhằm thúc đẩy hòa bình, hạn chế thương vong ch con người, bảo đảm minh bạch và trách nhiệm từ các nước tham gia.

Các quốc gia tham gia phải lưu trữ toàn bộ thông tin về giao dịch mua bán vũ khí, đồng thời không được phép chuyển vũ khí xuyên biên giới nếu chúng có nguy cơ được dùng trong các cuộc tấn công dân thường hoặc hành động vi phạm nhân quyền.

Tính đến tháng 12/2019 có 135 quốc gia đã ký ATT, tuy nhiên hiện nay mới chỉ có 105 quốc gia tham gia, trong đó có tất cả các nước thành viên Liên minh châu Âu (EU).

Trong số các nước nhập khẩu và xuất khẩu vũ khí lớn nhất mà không tham gia ATT có Ấn Độ, Pakistan, Arab Saudi, cũng như tất cả các nước thành viên Tổ chức Hợp tác An ninh tập thể (CSTO) (ngoại trừ Kazakhstan đã tham gia ATT vào tháng 12/2017).

Súng trường tự động do Trung Quốc sản xuất. Ảnh minh họa

Trong khi đó, Mỹ - quốc gia có truyền thống đứng đầu thị trường vũ khí toàn cầu - đã ký ATT vào tháng 9/2013 nhưng không phê chuẩn. Năm 2019, Tổng thống Donald Trump tuyên bố rút Mỹ khỏi hiệp ước này, cho rằng hiệp ước gây hại cho ngành công nghiệp vũ khí của Mỹ, cũng như xâm phạm quyền sử dụng súng của nước này.

Trung Quốc chưa từng công bố các số liệu về xuất khẩu vũ khí của nước này. Tuy nhiên, một báo cáo do Viện Nghiên cứu hòa bình quốc tế Stockholm cho thấy Trung Quốc là quốc gia sản xuất vũ khí lớn thứ hai thế giới, chỉ sau Mỹ.

Trước đó, ngày 20/6, Ủy ban Thường vụ Quốc hội Trung Quốc quyết định tham gia ATT, vốn được thiết kế nhằm kiểm soát dòng chảy vũ khí tuồn vào các khu vực xung đột.

Phát biểu họp báo ngày 22/6, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên nhấn mạnh việc gia nhập ATT là "một biện pháp quan trọng đối với Trung Quốc nhằm ủng hộ chủ nghĩa đa phương". Ông Triệu Lập Kiên cũng khẳng định "luôn kiểm soát chặt chẽ việc xuất khẩu vũ khí" và chỉ xuất khẩu các sản phẩm quân sự tới các quốc gia có chủ quyền, không giao dịch với những cá nhân hay tổ chức phi chính phủ.

Bạch Dương