Trung Quốc có tăng nhập dầu mỏ giá rẻ từ Nga?

Trong 10 tháng đầu năm 2022, để đáp ứng nhu cầu năng lượng của công xưởng thế giới, Trung Quốc đã nhập khẩu 413,53 triệu tấn dầu mỏ từ khắp nơi trên thế giới. Sản xuất dầu trong nước Trung Quốc chỉ đạt 171 triệu tấn, quá ít so với nhu cầu năng lượng và hóa dầu của nền sản xuất khổng lồ, ngay cả khi nó đang vận hành chưa hết công suất vì Covid-19.

Lượng dầu thô Trung Quốc nhập khẩu trong giai đoạn tháng 1-10 năm 2022. (Nguồn: Hải quan Trung Quốc, tổng hợp và đồ thị của tác giả)

Như trong đồ thị ở trên, trong 10 tháng đầu năm 2022, lượng dầu thô Trung Quốc nhập từ Nga vẫn chưa phải là nhiều nhất. Vị trí nhà cung cấp dầu lớn nhất cho Trung Quốc vẫn thuộc về Ả Rập Saudi với 73,76 triệu tấn dầu thô. Đồ thị chỉ bao gồm những nước cấp dầu nhiều hơn 1 triệu tấn. Trong thực tế, số nước bán dầu cho Trung Quốc nhiều hơn 25 nước đó. Kể cả Việt Nam cũng xuất được dầu thô sang Trung Quốc.

Để xem xét tác động của xung đột Nga - Ukraina, cần phải nhìn nhận giai đoạn dài hơn, từ đầu 2021 đến tháng 10/2022.

Lượng dầu thô Trung Quốc nhập từ Nga từ tháng 1/2021 đến tháng 10/2022. (Nguồn: Hải quan Trung Quốc, tổng hợp và đồ thị của tác giả)

Lượng dầu Trung Quốc nhập từ Nga trong 10 tháng năm 2022 là 72 triệu tấn, cao hơn so với 66 triệu tấn cùng kỳ 2021. Đặc biệt, có sự tăng vọt ban đầu vào tháng 3 - 5 năm 2022 sau khi xung đột nổ ra và giữ nguyên ở mức cao. Nhưng chênh lệch 6 triệu tấn chưa phải là nhiều đến mức làm thay đổi lớn cơ cấu nguồn cung dầu mỏ cho Trung Quốc. Vì năng lực lọc hóa dầu của Trung Quốc lớn và đa dạng, họ vẫn cần các nguồn dầu mỏ khác nhau để đáp ứng.

Về giá dầu nhập khẩu, đơn vị tính của Trung Quốc là tổng lượng USD và tổng số tấn nhập, không phân biệt loại dầu, nên khi chuyển thành giá USD/thùng chúng tôi lấy con số chung một tấn bằng 7,44 thùng dầu. Với dầu nhẹ và dầu nặng, con số này đúng ra phải khác nhau. Vì vậy giá chỉ tương đối đúng.

Trong đồ thị so sánh giá của 9 nước cấp dầu lớn nhất (hơn 10 triệu tấn) cho Trung Quốc, có thể thấy trước khi xảy ra xung đột giá dầu từ các nước khá đồng nhất. Bắt đầu từ tháng 4 dầu Nga và Malaysia tách nhóm và thấp hơn nhóm còn lại, tuy vẫn cùng xu hướng lên xuống của thế giới. Câu trả lời cho dầu Malaysia chưa được tìm ra, nhưng lý do dầu Nga xuống thì có thể đoán được. Sự cách biệt giữa giá dầu Nga và thế giới không quá lớn như mọi người kỳ vọng.

Đến thời điểm tháng 10, giá dầu thô của Nga đã chỉ hơn 80 USD/thùng một chút. Với hải quan Trung Quốc đó là giá CIF - tức là giá đến cảng Trung Quốc. Vận chuyển dầu từ các cảng của Nga sang Trung Quốc có chi phí khá lớn, có lúc tới 25 USD/thùng. Đặc biệt là vào mùa đông, khi các cảng của Nga bị đóng băng, chi phí vận chuyển còn tăng hơn nữa. Trong khi đó, giá dầu mỏ lại giảm vì nhu cầu thế giới giảm do kinh tế tăng trưởng chậm lại.

Giá nhập khẩu dầu thô Trung Quốc từ các nước, giai đoạn 1-10/2022. (Nguồn: Hải quan Trung Quốc, tổng hợp và đồ thị của tác giả)

Các nước EU và G7 áp trần 60 USD/thùng nếu tính theo giá FOB (tại cảng của Nga) sẽ không ảnh hưởng tới việc Trung Quốc nhập dầu Nga. Hơn nữa, lệnh áp giá trần của EU và G7 chỉ có tác dụng với các nước thành viên chứ không có tác dụng với các nước và doanh nghiệp ngoài khối EU và G7.

Nhìn chung, giá dầu mỏ và khối lượng giao dịch sẽ phụ thuộc nhiều vào chính sách Trung Quốc đối phó với Covid-19 trong giai đoạn sắp tới, hơn là vào việc áp giá trần đối với dầu mỏ Nga.

ĐÀO NHẬT ĐÌNH - CHUYÊN GIA TẠP CHÍ NĂNG LƯỢNG VIỆT NAM

Tài liệu tham khảo: Website Hải Quan Trung Quốc http://english.customs.gov.cn/

Theo Tạp chí Năng lượng Việt Nam