Trung Quốc đã vượt lên các nước về công nghệ máy bay không người lái quân sự?

Máy bay không người lái tàng hình Lijian sẽ xuất hiện tại cuộc diễu binh ngày 1/10?

Điều tạo nên ý nghĩa tượng trưng này là chính phủ Trung Quốc sẽ phô diễn những “tinh binh lợi khí” quốc phòng trong bối cảnh “những rắc rối bên trong và bên ngoài” để xây dựng nên hình ảnh một quốc gia gắn kết bên trong, mạnh mẽ đối với bên ngoài. Trong số đó, các loại máy bay chiến đấu không người lái, tượng trưng cho sự phát triển của các hình thức chiến tranh trong tương lai, đặc biệt được chú ý.

Vô Trinh-8 (WZ-8) - lợi khí trinh sát siêu thanh tầm cao

Trước thềm cuộc diễu binh lớn, có thông tin xác nhận loại vũ khí tinh nhuệ máy bay trinh sát không người lái siêu thanh tầm cao WZ-8 của Trung Quốc sẽ xuất hiện. Hiện nay, nhận thức của thế giới bên ngoài về loại máy bay không người lái này khá hạn chế, chỉ phán đoán được rằng nó là một máy bay trinh sát chiến lược tầm cao có thể sánh với máy bay trinh sát chiến lược cao không SR-71 Blackbird của Mỹ.

Ảnh vệ tinh chụp các loại máy bay không người lái trên thao trường luyện tập diễu binh: trên cùng là WZ-8, giữa là GJ-2.dưới là Lijian

Tuy nhiên, SR-71 Black Bird là máy bay trinh sát Mach 3 được phát triển ở Mỹ vào những năm 1960 để bù đắp cho việc kém khả năng cơ động của máy bay trinh sát tầm cao U-2. Mặc dù nó có kỷ lục là máy bay có người lái tốc độ nhanh nhất (Mach 3.3) và kỷ lục bay ở độ cao nhất thế giới (trừ máy bay MiG-25 từng phá vỡ kỷ lục), có thể lên cao tới 80.000 mét chụp ảnh với độ quét 72 km2 mỗi giây bề mặt Trái Đất, nhưng vẫn chưa đạt tiêu chuẩn siêu thanh Mach 5 trở lên.

Người ta thường căn cứ tốc độ bay để chia máy bay thành các loại cận âm, siêu âm và siêu thanh (5 Mach trở lên). Trước đây, thế giới bên ngoài đã viết về các quốc gia phát triển máy bay trong lĩnh vực siêu thanh bao gồm Trung Quốc, ví dụ như máy bay không gian không người lái X-37B của Mỹ. Trung Quốc vào đầu năm 2014 đã giới thiệu khí cụ bay siêu thanh WU-14 và loại máy bay không gian siêu thanh cỡ nhỏ Thần Long (Shen Long) - một phần của Kế hoạch 863.

Ảnh được cho là máy bay trinh sát không người lái siêu thanh WZ-8 của Trung Quốc

Vậy WZ-8 có thực sự có tính năng siêu thanh? Điều này được xác nhận lần đầu tiên vào năm 2015. Vào thời điểm đó, Mạng Tin tức Hàng không Trung Quốc ngày 18 tháng 9 đã đưa tin về chuyến bay thử nghiệm đầu tiên loại máy bay “có tốc độ nhanh khủng khiếp” ở một căn cứ thử nghiệm của Trung Quốc.

Khi đó, các phương tiện truyền thông của Trung Quốc đánh giá nó là một máy bay không người lái siêu thanh. Báo chí dẫn lời chuyên gia quân sự Trương Văn Xương nói, các quốc gia trên thế giới nghiên cứu phát triển máy bay siêu thanh tuy nhiều, nhưng trước đây thực sự đạt được tiến bộ đáng kể, tạo ra được sản phẩm được nghiệm thu mới chỉ có nước Mỹ. Tuy nhiên, dù thế giới bên ngoài liên tiếp tiết lộ thêm chi tiết về loại UAV WZ-8 này, chẳng hạn như sử dụng cánh tam giác rộng bản, nhưng đối với loại động cơ của nó với lực đẩy tạo ra để đạt tới tốc độ trên 5 lần tốc độ âm thanh thì vẫn còn có các ý kiến khác nhau.

UAV S-70 của Nga đang được thử nghiệm

Các nhà quan sát cũng cho rằng nhiệm vụ hiện tại của WZ-8 là tiến hành trinh sát các tên lửa chống hạm/tên lửa đất đối đất tầm trung và tầm xa, nhưng nó cũng có thể thực hiện các nhiệm vụ trinh sát bí mật xuyên thủng mạng lưới phòng không đối phương nhờ thiết kế tàng hình cực tốt. Phạm vi nhiệm vụ của nó được cho là bao trùm toàn bộ Tây Thái Bình Dương.

Máy bay trinh sát không người lái siêu thanh được cho là sẽ thay đổi đến một mức độ rất lớn hình thái chiến trường trong tương lai. Loại máy bay không người lái do thám tàng hình RQ-170 (tức là, Quái thú Kandahar) được quân đội Mỹ sử dụng chủ yếu cho trinh sát và giám sát mục tiêu ở Afghanistan, mặc dù có tính năng tàng hình, nhưng ngoài việc hoạt động ở nơi không có tên lửa phòng không chống máy bay, nó rất khó thực thi nhiệm vụ tại những nơi ngoài chiến trường ở Afghanistan, nơi có sự hỗ trợ của công nghệ chống UAV của quân đội Nga và vũ khí phòng không của Trung Quốc. Do đó, máy bay SR-72 họ đang phát triển được kết hợp giữa khả năng trinh sát tàng hình, tốc độ siêu thanh và tầm cao, có thể dễ dàng tránh được hầu hết các tên lửa phòng không và đánh chặn, đặc biệt quan trọng đối với Mỹ.

UAV X-47 của Mỹ đang được thử nghiệm

Đối với Trung Quốc, máy bay trinh sát không người lái đã có Series Cai Hong, phiên bản Trung Quốc của BZK-005 Global Hawk, nhưng trong môi trường chiến trường hiện đại, PLA vẫn còn thiếu một loại máy bay trinh sát siêu thanh tiện dụng để đảm bảo có chức năng tránh được hầu hết các vũ khí phòng không và nhiễu điện từ, lại có thể chụp ảnh môi trường chiến trường. WZ-8 có lẽ là sự lựa chọn cho điều này.

"Lijian" (Kiếm Sắc) thách thức các máy bay chiến đấu không người lái

So với các máy bay trinh sát không vũ trang, hiện nay sự cạnh tranh trong lĩnh vực máy bay không người lái chiến đấu kịch liệt hơn nhiều. Được biết, trong cuộc diễu binh nhân 70 năm ngày Quốc khánh Trung Quốc cũng sẽ cho thế giới thấy loại máy bay không người lái Lijian (Lợi Kiếm) đã xác nhận hoàn thành sản phẩm vào tháng 4 năm 2019.

Theo tư liệu công khai, loại máy bay chiến đấu không người lái Lijian được thiết kế bởi Viện Thiết kế Thẩm Dương, Tập đoàn Công nghiệp Hongdu Aviation sản xuất, sử dụng động cơ phản lực do Trung Quốc sản xuất, tải trọng tối đa lên đến 10 tấn; thiết kế cánh và cửa xả có tính năng tàng hình. Về khả năng tấn công, một mô hình máy bay thử nghiệm đã được công bố vào tháng 12 năm 2017 cho thấy hai khoang bom bên dưới, mang bốn quả bom dẫn đường vệ tinh nhỏ ở một bên và một quả bom dẫn đường vệ tinh lớn ở phía bên kia. Cửa khoang bom được xử lý tàng hình răng cưa, cho thấy máy bay đã được sản xuất hàng loạt và đưa vào giai đoạn chiến đấu thực tế.

Mô hình thu nhỏ UAV tàng hình Lijian

Điều này làm cho nó ngoài việc có các khả năng trinh sát thông thường trên không, giám sát chiến trường, tiêu diệt mục tiêu được chỉ định, đồng thời có thể chế áp hệ thống phòng không của đối phương và tấn công mặt đất.

Vào 13 giờ ngày 21 tháng 11 năm 2013, chiếc máy bay chiến đấu không người lái Lijian đã hoàn thành chuyến bay đầu tiên tại một trung tâm bay thử nghiệm ở tây nam Trung Quốc. Đây được cho là sự kiện đánh dấu Trung Quốc trở thành quốc gia thứ 4 hoàn thành chuyến bay thử nghiệm máy bay không người lái chiến đấu chuyên dụng sau Mỹ, Pháp và Anh.

Hiện nay, các loại X-47B của Mỹ, S-70 của Nga và Neuron do Pháp chủ đạo còn đang tăng tốc bố trí thử nghiệm. Từ các thông số kỹ thuật, UAV Lijian đã tiếp cận rất gần, chẳng hạn về kích thước máy bay, khả năng tải trọng và phạm vi bay. Tuy nhiên, nếu so sánh với các loại kia thì, sự tiến bộ của máy bay không người lái Lijian đã có ưu thế dẫn đầu về tính năng tàng hình và quan trọng hơn nó có thể đã được sản xuất hàng loạt và đưa vào biên chế.

Tóm lại, máy bay không người lái quân sự manh nha từ trong hai cuộc chiến tranh thế giới; sau chiến tranh, do quân đội Mỹ chịu áp lực về tài chính và thương vong, đã không ngừng thúc đẩy sự phát triển của máy bay không người lái và sử dụng chúng trong chiến đấu thực tế, qua đó đạt được vị trí dẫn đầu tuyệt đối trong lĩnh vực máy bay không người lái. Quân đội Mỹ tin rằng trong tương lai các loại UAV quân sự khác nhau được sử dụng với số lượng lớn sẽ thay đổi hình thức của cuộc chiến tranh. Trong những năm gần đây, Mỹ đã đưa ra “Lộ trình tổng hợp hệ thống không người lái (2017-2042)” và “Lộ trình tiêu chuẩn hóa UAV (Phiên bản 1.0)”.

UAV Neutron của châu Âu do Pháp chủ trì nghiên cứu phát triển

Cùng lúc đó, các quốc gia trên toàn thế giới bao gồm các cường quốc quân sự truyền thống ở châu Âu, Nga và các nước mới nổi cũng đã ý thức được ứng dụng rộng rãi của UAV trên chiến trường và quy mô công nghiệp quân sự tiềm tại trong tương lai, liên tiếp phát triển UAV quân sự và hệ thống chống UAV riêng của họ. Ngày nay, máy bay không người lái quân sự của thế giới tạo thành hệ thống khá rộng và ứng dụng rất linh hoạt. Theo một bản dự báo toàn cầu, vào năm 2023, ngân sách chi cho máy bay không người lái quân sự toàn cầu sẽ tới 11,6 tỷ USD.

Việc được công khai trong cuộc diễu binh lần này, cho thấy máy bay trinh sát không người lái siêu âm WZ-8 và máy bay không người lái tấn công Lijian đều đã được đưa vào sử dụng trong quân đội Trung Quốc.

(Theo Đa Chiều)

Thu Thủy