Trung Quốc đình chỉ hiệp định tương trợ tư pháp Hong Kong - Mỹ

Trung Quốc và chính quyền Hong Kong chỉ trích việc Mỹ đơn phương tuyên bố đình chỉ hiệp ước dẫn độ với Hong Kong và đã đưa ra động thái đáp trả, báo South China Morning Post đưa tin.

Ngày 19-8, Bộ Ngoại giao Mỹ tuyên bố đình chỉ ba thỏa thuận về "giao nộp tội phạm đào tẩu, chuyển giao những người đã bị kết án và miễn thuế đối ứng đối với thu nhập có được từ hoạt động tàu biển quốc tế".

Trong bản thông cáo được công bố ngày 20-8, chính quyền đặc khu hành chính Hong Kong phản đối quyết định của Washington và nhấn mạnh rằng động thái này sẽ gây hại cho người dân Mỹ nhiều hơn là tác động đến vùng lãnh thổ này.

Lá cờ Trung Quốc và Hong Kong trước văn phòng của chính quyền Hong Kong tại Bắc Kinh. Ảnh: KYODO

Sau đó, chính quyền trung ương Bắc Kinh cũng chỉ trích quyết định của Mỹ là "sai lầm". Trung Quốc thông báo đình chỉ hiệp định tương trợ tư pháp hình sự giữa Hong Kong và Washington.

Hong Kong: Quyết định đơn phương của Mỹ nên bị quốc tế lên án

Chính quyền đặc khu hành chính Hong Kong coi quyết định ngày 19-8 của Washington là "một động thái gây rối quan hệ Mỹ-Trung, trong đó sử dụng Hong Kong là một quân cờ".

Hong Kong "kịch liệt phản đối và lấy làm tiếc về quyết định của Mỹ". Đặc khu này cho rằng quyết định của Washington không phù hợp với chủ nghĩa song phương cũng như chủ nghĩa đa phương và "nên bị cộng đồng quốc tế lên án".

Về thỏa thuận "giao nộp tội phạm đào tẩu", Hong Kong cho rằng quyết định đơn phương của Mỹ sẽ tạo ra lỗ hổng cho phép các đối tượng phạm những tội nghiêm trọng "trốn tránh các hình phạt và do đó, không thể giữ được công lý cho nạn nhân".

Hong Kong cho rằng Washington phải tự giải thích và chịu trách nhiệm cho quyết định của mình trước các công dân Mỹ và trước cộng đồng quốc tế.

Về phía mình, Hong Kong tuyên bố sẽ tiếp tục tôn nguyên tắc "tương trợ, có qua có lại" và sẽ tiếp tục hợp tác với các quốc gia khác một cách phù hợp luật pháp quốc tế.

Trong khi đó, Hong Kong đã không thực hiện thỏa thuận về "chuyển giao những người đã bị kết án" từ năm 2012. Nguyên nhân là trong tháng 12-2011, Washington đơn phương giảm án 19 năm (80% thời hạn tù) cho một công dân Mỹ sau khi người này bị kết án ở Hong Kong và được chuyển về Mỹ để thi hành án.

Về thỏa thuận về miễn thuế đối ứng, Hong Kong cho rằng quyết định của Mỹ sẽ gây hại cho các công ty của nước này khi bị đánh thuế hai lần, làm gia tăng chi phí hoạt động. Hong Kong nhấn mạnh điều này "không có lợi cho bất kỳ bên nào".

Hong Kong cũng chỉ trích việc Mỹ thay đổi quy định về ghi thông tin hàng hóa, yêu cầu hàng xuất khẩu từ vùng lãnh thổ này phải dán nhãn "xuất xứ Trung Quốc". Hong Kong tuyên bố sẽ nhờ đến sự hỗ trợ của các cơ chế giải quyết tranh chấp thuộc Tổ chức Kinh tế thế giới (WHO) để phân xử vấn đề này.

Trung Quốc: Đình chỉ hiệp định tương trợ tư pháp Hong Kong-Mỹ

Sau đó, trong cuộc họp báo ngày 20-8, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên ủng hộ và "hoàn toàn đồng ý" với quan điểm nêu trong bản thông cáo của chính quyền Hong Kong, theo hãng tin Reuters.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên. Ảnh: AP

Ông Triệu "kêu gọi Mỹ ngay lập tức sửa chữa cho sai lầm của mình". Ông cũng thông báo hành động đáp trả là đình chỉ thực hiện hiệp định tương trợ tư pháp hình sự giữa Hong Kong với Washington.

Mỹ và Hong Kong đã ký kết hiệp định tương trợ tư pháp hình sự trước khi vùng lãnh thổ này trở về dưới sự quản lý của Trung Quốc. Thỏa thuận cho phép hai bên hỗ trợ nhau truy tìm, bắt giữ tội phạm và tịch thu tài sản do phạm tội mà có.

Ông Triệu cũng lặp lại lập trường của Bắc Kinh rằng các sự vụ ở Hong Kong là vấn đề nội bộ của Trung Quốc và các lực lượng nước ngoài không có quyền can thiệp vào.

Bình luận về động thái ngày 19-8 của Mỹ, nghị sĩ James To Kunsun (Đồ Cẩn Thân) thuộc đảng Dân chủ Hong Kong cho rằng hành động của Mỹ như một "lá phiếu bất tín nhiệm" chống lại nền tư pháp của đặc khu hành chính này.

Ông Đồ lo ngại các quốc gia khác sẽ nhìn theo quyết định của Washington và có thể đưa ra động thái tương tự.

Nếu như vậy, "Hong Kong sẽ bị mang tiếng xấu vì hành động của Mỹ và các đồng minh", ông Đồ nói.

Trong khi đó, TS Wilson Chan Waishun (Trần Vỹ Tín) - giảng viên tại khoa Khoa học xã hội, Đại học Hoa văn Hong Kong - cho rằng quyết định này là một "tín hiệu rõ ràng và mạnh mẽ" về ý định của Washington. Ông Trần cho rằng Mỹ thực sự muốn bãi bỏ quy chế ưu đãi thương mại đối với Hong Kong.

Quan hệ giữa Trung Quốc và Hong Kong với Mỹ đã xấu đi nhanh chóng sau khi Bắc Kinh ban hành luật an ninh quốc gia cho đặc khu Hong Kong.

Trước Mỹ, một số đồng minh phương Tây là Anh, Úc, Canada, New Zealand và Đức đã đình chỉ hiệp ước dẫn độ với Hong Kong với lý do tương tự.

HOÀN ĐỨC