Trung Quốc dùng công nghệ để đối phó hàng giả

Các quan chức ở Cam Túc kiểm tra cửa hàng tiêu thụ hàng giả. (Ảnh: China Daily)

Chiếm gần 90% tổng giá trị hàng giả

Mặc dù Trung Quốc có một hệ thống để thực thi các quy định chống hàng giả, chẳng hạn như Văn phòng Sở hữu Trí tuệ Nhà nước tại các thành phố lớn (ví dụ: Bắc Kinh, Thượng Hải, Quảng Đông và Thiên Tân) và luật pháp để bảo vệ chống lại dòng chảy hàng giả quốc tế, nhưng thị trường hàng giả của Trung Quốc và chuỗi cung ứng của nó quá rộng lớn đến mức hiệu quả thực thi pháp luật khó đáp ứng.

Hiện Trung Quốc là nước xuất khẩu hàng đầu thế giới, với khoảng 70% hàng xuất khẩu và hàng giả của Trung Quốc thống trị hàng giả toàn cầu, chiếm gần 90% tổng giá trị hàng giả và hàng vi phạm bản quyền bị Cơ quan Hải quan và Bảo vệ Biên giới Hoa Kỳ tịch thu vào năm 2024.

Trong biên giới Trung Quốc, hàng giả các sản phẩm thương hiệu xa xỉ phổ biến hơn bất kỳ quốc gia nào khác trên thế giới. Hầu như mọi người trên phố đều sử dụng một sản phẩm thương hiệu xa xỉ, hào nhoáng. Tuy nhiên, nhiều sản phẩm là hàng giả.

Những người mua sắm trung lưu coi trọng uy tín thương hiệu chiếm một phần khúc lớn trong thị trường hàng giả ở dạng “like auth” (hàng có chất lượng gần như hàng thật) của Trung Quốc. Họ dùng hàng giả để tỏ ra đẳng cấp hơn, gây ấn tượng với bạn bè đồng trang lứa và nâng cao địa vị xã hội. Hàng giả “like auth” cho phép những người này “tiêu thụ” các thương hiệu uy tín mà không phải bỏ ra chi phí khổng lồ để mua hàng chính hãng. Nhưng cũng có những người tiêu dùng lại cố tình mua hàng giả mặc dù họ có đủ khả năng mua một sản phẩm chính hãng, vì họ tin rằng giá cao của các sản phẩm chính hãng là không hợp lý.

Gia tăng hàng giả trên TikTok

Các nhà sản xuất Trung Quốc đã tận dụng phương tiện truyền thông xã hội như TikTok để tiếp thị trực tiếp đến người tiêu dùng. Những người bán hàng thời thượng nhất cung cấp các mặt hàng xa xỉ chỉ bằng một phần nhỏ giá bán lẻ của hãng, từ 5 đến 6 USD/sản phẩm. Những người bán hàng tuyên bố, sản phẩm của họ có nguồn gốc từ cùng một nhà máy với các thương hiệu hàng đầu như Lululemon hay Louis Vuitton và người tiêu dùng nước ngoài có thể tránh được thuế bằng cách mua trực tiếp từ các nhà cung cấp Trung Quốc.

Tuy nhiên, các chuyên gia cảnh báo rằng những tuyên bố này không đáng tin cậy. Không có thông tin xác nhận về việc các nhà cung cấp tại Trung Quốc cho các nhãn hàng cao cấp có được công khai bán hàng hiệu trực tuyến như vậy không. Không những thế, những lời chào hàng TikTok có thể liên quan đến hàng giả chất lượng cao hoặc hàng nhái. Các thương hiệu được nhắc đến trong các video TikTok cũng đã bác bỏ tuyên bố của người bán và xác nhận rằng những nhà máy này không nằm trong danh sách nhà cung cấp của họ.

Khi các nền tảng thương mại điện tử sử dụng công cụ AI để kiểm soát trực tuyến nhằm ngăn chặn hàng giả thì những người bán hàng giả ở Trung Quốc lại có nhiều “chiêu” để “qua mắt” AI. Nhiều người bán chuyển hướng khách hàng đến các trang web bán hàng riêng biệt hoặc dán nhãn sai các mặt hàng là “thời trang cao cấp”. Người bán trên Taobao cũng sửa đổi tên thương hiệu; một người bán quần áo Zara giả sẽ liệt kê các mặt hàng của mình là ZA hoặc Z*ra, qua đó lách luật trực tuyến do Taobao đặt ra.

Các công cụ AI của Taobao liên tục được cải tiến. Ví dụ, các công nghệ mới lọc ra các sản phẩm xa xỉ có giá dưới một mức nhất định. Tuy nhiên, những người làm hàng giả lách luật kiểm soát của AI bằng cách định giá hàng hóa của họ ở mức giá cao tương đương với các sản phẩm gốc. Khi khách hàng quan tâm sử dụng chức năng trò chuyện riêng tư của Taobao, người bán mới công bố mức giá đã giảm.

Dewu chống hàng giả tại Trung Quốc như thế nào?

Sự trỗi dậy của thị trường hàng giả tại Trung Quốc và sự lo lắng của người tiêu dùng đã tạo ra một ngành công nghiệp mới trong lĩnh vực xác thực sản phẩm.

Dewu (得物) (còn được gọi là Poizon) đã trở nên phổ biến tại Trung Quốc, cung cấp dịch vụ xác thực cho hàng xa xỉ. Nền tảng này cho phép người dùng xác minh tính xác thực của sản phẩm thông qua phân tích của chuyên gia, giúp người tiêu dùng phát hiện hàng giả. Các mặt hàng được gửi đến trung tâm xác thực của Dewu trải qua hệ thống xác thực nhiều lớp để ngăn chặn hàng giả. Các chuyên gia xác thực chuyên nghiệp xác minh vật liệu, tay nghề thủ công và số sê-ri, trong khi nhận dạng hình ảnh hỗ trợ AI giúp phát hiện hàng giả.

Các quầy hàng túi xách giả các nhãn hiệu nổi tiếng thế giới tại chợ Silk Alley nổi tiếng của Bắc Kinh. (Ảnh: AFP/Getty Images)

Hơn nữa, Dewu duy trì chuỗi cung ứng khép kín bằng cách lấy nguồn trực tiếp từ những người bán đã được xác minh. Người mua nhận được chứng chỉ xác thực chi tiết và áp dụng hình phạt nghiêm khắc đối với những người bán cố tình gian lận. Các biện pháp này bảo đảm danh tiếng của Dewu như một thị trường đáng tin cậy cho các sản phẩm chính hãng và thúc đẩy nền tảng thương mại điện tử không có hàng giả.

Các thương hiệu lớn xây dựng rất nhiều chiến lược chống hàng giả ở Trung Quốc. Nhưng cho dù chiến lược có tinh vi đến đâu, nơi nào có cầu thì sẽ có cung. Hầu hết người tiêu dùng mua hàng giả ở Trung Quốc đều biết rằng chất lượng không ngang bằng với hàng thật. Trên thực tế, nhiều sản phẩm giả ở Trung Quốc có chất lượng gần như hàng thật. Do đó, việc nêu bật chất lượng kém của hàng giả không phải là chiến lược răn đe hiệu quả ở Trung Quốc. Để giảm thiểu hàng giả Trung Quốc, trước hết cần phải ngăn chặn người tiêu dùng mua hàng giả. Tuy nhiên, các chiến lược răn đe thông thường mà các thương hiệu xa xỉ đã sử dụng lại không hiệu quả ở thị trường Trung Quốc.

Vì thế, theo các chuyên gia, các thương hiệu có thể chống lại hàng giả Trung Quốc phải có các chiến lược cụ thể theo từng thương hiệu, tính đến thị trường mục tiêu của công ty, các loại hàng giả được sản xuất và cách hàng giả được sản xuất, phân phối và bán ra. Một chiến lược hiệu quả kết hợp bảo vệ sở hữu trí tuệ, kiểm soát xuất khẩu và hải quan, kiểm soát thị trường bán lẻ.

Huy Anh (tổng hợp)