Trung Quốc được cho là bắt đầu đóng tàu sân bay hạt nhân

Phân tích ảnh vệ tinh của Viện Nghiên cứu Chính sách Cơ bản Quốc gia (NIPPR) tại Nhật Bản cho rằng Trung Quốc có thể đã khởi động việc chế tạo tàu sân bay chạy bằng năng lượng hạt nhân đầu tiên tại xưởng đóng tàu Đại Liên, tỉnh Liêu Ninh. Cùng với việc mở rộng căn cứ hải quân Thanh Đảo, các dấu hiệu này được đánh giá là bước đi tiếp theo trong xây dựng lực lượng tàu sân bay và mở rộng hoạt động trên Thái Bình Dương của Bắc Kinh.

Bằng chứng từ ảnh vệ tinh xưởng đóng tàu Đại Liên

Theo NIPPR, ảnh vệ tinh chụp xưởng đóng tàu Đại Liên cho thấy các hoạt động chế tạo đang diễn ra trên một công trình có kích thước phù hợp với tàu sân bay. Xưởng này thuộc Công ty Công nghiệp Đóng tàu Đại Liên, nơi từng lắp ráp tàu sân bay Sơn Đông – hàng không mẫu hạm đầu tiên do Trung Quốc tự đóng.

Từ tháng 2, các nhà phân tích ghi nhận việc lắp đặt các khối đỡ sống tàu, là những thanh thép lớn sử dụng trong quá trình đóng tàu, kéo dài hơn 270 m. Chiều dài này cho thấy sự chuẩn bị cho một thân tàu ở cỡ tàu sân bay.

Trong ảnh chụp ngày 10 tháng 11, bên trong ụ tàu xuất hiện một phần thân tàu đang được lắp ráp, dài khoảng 150 m, rộng 43 m. Bên trong cấu trúc này, NIPPR xác nhận có hai khung hình chữ nhật, mỗi khung khoảng 16 m x 14 m, không thấy xuất hiện trên các tàu sân bay dùng động cơ thông thường mà Trung Quốc từng đóng trước đây.

Dấu hiệu thiết kế tàu sân bay hạt nhân

Viện nghiên cứu NIPPR, do bà Yoshiko Sakurai làm chủ tịch, cho biết những cấu trúc nói trên phù hợp với đặc điểm chế tạo hàng không mẫu hạm hạt nhân và trước đó không quan sát thấy trên tàu Sơn Đông hay tàu sân bay thứ ba Phúc Kiến, vốn sử dụng động cơ thông thường.

Các nhà nghiên cứu của NIPPR đã so sánh ảnh vệ tinh tại Đại Liên với hình ảnh xưởng đóng tàu Newport News ở Virginia, nơi đóng các tàu sân bay chạy bằng năng lượng hạt nhân của Hải quân Mỹ. Tại Newport News, các tàu sân bay hạt nhân đang đóng đều xuất hiện hai khung có kích thước tương đương, khoảng 16 m x 13 m, đặt tại vị trí lắp đặt các thùng chứa lò phản ứng.

Bà Maki Nakagawa, nhà nghiên cứu của NIPPR, nhận định kích thước và hình dạng của hai khung tại Đại Liên rất giống các khung dùng cho khoang lò phản ứng trên tàu sân bay hạt nhân Mỹ. Theo bà, đây là cơ sở để đánh giá đó là cấu trúc dành cho khoang chứa lò phản ứng trên một thân tàu cỡ tàu sân bay.

NIPPR cho rằng với tiến độ hiện nay, quân đội Trung Quốc có thể sở hữu một tàu sân bay với khả năng tương đương các hàng không mẫu hạm hàng đầu của Mỹ vào đầu những năm 2030. Nhận định này dựa trên phân tích ảnh vệ tinh và so sánh với quy trình đóng tàu sân bay hạt nhân của Mỹ.

Dấu hiệu cho thấy Trung Quốc bắt đầu đóng tàu sân bay hạt nhân.

Bộ Quốc phòng Nhật Bản và dấu hiệu chuẩn bị hạ tầng

Trước đó, Bộ Quốc phòng Nhật Bản từng công bố đánh giá rằng có dấu hiệu cho thấy Trung Quốc lên kế hoạch xây dựng tàu sân bay chạy bằng năng lượng hạt nhân trong tương lai. NIPPR cho biết loạt ảnh vệ tinh mới thu được là bằng chứng bổ sung, củng cố cho nhận định này.

Song song với hoạt động tại Đại Liên, việc mở rộng cơ sở hạ tầng đang được tiến hành tại căn cứ hải quân Thanh Đảo, tỉnh Sơn Đông – cảng nhà hiện nay của tàu sân bay Liêu Ninh. Ảnh vệ tinh cho thấy công trình mới tại căn cứ này, bao gồm mở rộng cầu cảng và xây dựng các cơ sở khử từ nhằm giảm thiểu dấu hiệu từ tính của tàu.

Gần căn cứ hải quân, một sân bay hải quân mới đã được hoàn thiện, với các cơ sở huấn luyện hạ cánh trên tàu sân bay và nhà chứa dành cho máy bay chiến đấu. Theo đánh giá của NIPPR, các diễn biến này nhiều khả năng liên quan đến việc chuẩn bị triển khai tàu sân bay thứ tư của Trung Quốc.

Viện nghiên cứu nhận định nếu tàu sân bay mới chọn Thanh Đảo làm cảng nhà, các hoạt động của nhóm tàu sân bay Trung Quốc qua Biển Hoa Đông có thể được tăng cường, mở rộng từ chuỗi đảo thứ nhất ra đến chuỗi đảo thứ hai ở phía tây Thái Bình Dương.

Tác động đối với hoạt động hải quân khu vực

Trong những năm gần đây, Trung Quốc ngày càng tăng cường các cuộc tập trận hải quân vượt ra ngoài chuỗi đảo thứ nhất, bao gồm cả hoạt động ở khu vực Thái Bình Dương rộng lớn hơn. Theo phân tích của NIPPR, việc bổ sung một tàu sân bay chạy bằng năng lượng hạt nhân sẽ cho phép hải quân nước này duy trì hiện diện trên biển lâu hơn so với các tàu sân bay sử dụng động cơ thông thường, như tàu Phúc Kiến.

Một tàu sân bay hạt nhân được trang bị hệ thống phóng điện từ, theo đánh giá của viện nghiên cứu, sẽ kết hợp khả năng hoạt động kéo dài với hiệu quả tác chiến trên không cao hơn so với các hệ thống phóng truyền thống. Điều này được xem là bước nâng cấp đáng kể so với các tàu sân bay hiện có của Trung Quốc.

Bà Maki Nakagawa cho rằng hiện năng lực tàu sân bay của Trung Quốc vẫn thấp hơn so với Hải quân Mỹ. Tuy nhiên, khi tàu sân bay thứ tư đi vào hoạt động, Trung Quốc có thể tăng cường đáng kể các hoạt động quanh Nhật Bản. Điều này sẽ buộc Lực lượng Phòng vệ Nhật Bản và Mỹ phải duy trì giám sát và thu thập thông tin tình báo thường xuyên hơn, kéo theo yêu cầu Tokyo phải có phản ứng tương ứng.

Các đánh giá và số liệu nêu trên được NIPPR công bố, theo Defence Blog.

CTVX