Trung Quốc gây chấn động với thuốc điều trị ung thư phổi

Vào tháng 9/2024, trong một thử nghiệm lâm sàng được thực hiện tại Trung Quốc, Ivonescimab đã cho thấy hiệu quả điều trị vượt trội so với Keytruda, một sản phẩm của Tập đoàn Merck. Keytruda đã đạt doanh thu khổng lồ hơn 130 tỷ USD nhờ vào hiệu quả điều trị ung thư phổi và là một trong những loại thuốc bán chạy nhất trên toàn cầu.

Tuy nhiên, theo dữ liệu lâm sàng được công bố tại Hội nghị thế giới về ung thư phổi - một diễn đàn y khoa hàng đầu trong thử nghiệm của Akeso, những bệnh nhân được điều trị bằng thuốc Ivonescimab sau 11,1 tháng khối u mới phát triển trở lại, trong khi nếu dùng thuốc Keytruda, thời gian này chỉ là 5,8 tháng. Kết quả này không chỉ gây ấn tượng mạnh trong ngành y học mà còn đẩy cổ phiếu của Summit Therapeutics, đối tác của Akeso tại Mỹ, tăng gấp đôi chỉ trong vài ngày, đánh dấu sự khởi đầu của một giai đoạn mới trong ngành công nghệ sinh học.

Akeso vừa công bố kết quả thử nghiệm của loại thuốc điều trị ung thư phổi mới Ivonescimab.

Mặc dù kết quả này được coi là bước đột phá quan trọng đối với các công ty dược phẩm Trung Quốc, nhưng lúc đầu nó không thu hút sự chú ý rộng rãi ngoài ngành. Tuy nhiên, sự nổi bật của DeepSeek vào đầu năm nay, cùng với các khám phá đột phá khác từ Trung Quốc đã thu hút sự quan tâm của quốc tế vào sự đổi mới của ngành công nghệ sinh học Trung Quốc. Điều này mở ra những cơ hội mới, không chỉ cho các công ty Trung Quốc mà còn cho nền y học toàn cầu.

Bà Michelle Xia, CEO của Akeso, trong cuộc phỏng vấn với BiotechTV khẳng định: "Ngành công nghiệp công nghệ sinh học Trung Quốc sẽ ngày càng đóng vai trò quan trọng hơn trên toàn cầu. Và chúng tôi sẽ tham gia vào thị trường toàn cầu một cách mạnh mẽ hơn nữa trong tương lai".

Công ty Akeso cũng cho biết trong một tuyên bố, họ vô cùng tự hào khi chứng kiến thuốc của mình đánh bại Keytruda. Akeso cũng nhấn mạnh rằng, sự đổi mới của họ là kết quả của việc nắm vững các kiến thức chuyên sâu về sinh học, bệnh lý và kỹ thuật protein, kết hợp với sự phát triển nhanh chóng nhờ vào nguồn lực nhân tài phong phú tại Trung Quốc.

Trung Quốc đã chứng kiến một sự thay đổi đáng kể trong ngành công nghệ sinh học trong hơn một thập kỷ qua. Cho đến năm 1980, khi Trung Quốc mở cửa nền kinh tế, hầu hết các công ty dược phẩm của nước này đều thuộc sở hữu nhà nước. Trong suốt 40 năm qua, hầu hết các công ty dược phẩm Trung Quốc chủ yếu sao chép các loại thuốc có sẵn từ phương Tây. Tuy nhiên, trong 10 năm gần đây, các công ty này đã bắt đầu phát triển các loại thuốc tiên tiến có thể cạnh tranh trực tiếp với các sản phẩm từ các công ty dược phẩm phương Tây.

Các thỏa thuận hợp tác quốc tế của các công ty Trung Quốc đã minh chứng cho sự chuyển mình này. Vào năm 2024, AstraZeneca đã ký một thỏa thuận trị giá 1,92 tỷ USD với Tập đoàn Dược phẩm CSPC của Trung Quốc để phát triển thuốc điều trị bệnh tim mạch. Cùng năm, Merck cũng ký thỏa thuận trị giá 2 tỷ USD với Hansoh Pharmaceutical của Trung Quốc về một loại thuốc giảm cân thử nghiệm. Những thỏa thuận này cho thấy rằng, các công ty dược phẩm Trung Quốc đã giành được sự công nhận và hợp tác từ các tập đoàn quốc tế lớn.

Cơ sở sản xuất của Akeso.

Bà Rebecca Liang, một nhà phân tích dược phẩm tại AB Bernstein cho rằng: “Mối đe dọa từ các công ty công nghệ sinh học Trung Quốc đối với các nhà đổi mới hàng đầu của Mỹ không còn là điều xa vời. Mọi người đều nhận thức rõ rằng, ngành công nghệ sinh học Trung Quốc đang phát triển nhanh chóng, nhưng giờ đây, sự đe dọa từ các công ty này đã trở nên thực sự rõ ràng, bởi những loại thuốc thế hệ mới này có thể được coi là một bước nhảy vọt so với trước đây".

Một báo cáo từ HSBC Qianhai Securities cho thấy, số lượng các thỏa thuận cấp phép quốc tế của Trung Quốc đã tăng mạnh từ 46 thỏa thuận vào năm 2017, lên hơn 200 thỏa thuận vào năm 2024, với tổng giá trị thỏa thuận lên đến 57 tỷ USD, so với 4 tỷ USD vào năm 2017.

Và số liệu từ Công ty nghiên cứu thị trường Mergermarket chỉ ra rằng, năm 2024, các giao dịch dược phẩm lớn có giá trị từ 50 triệu USD trở lên liên quan đến các công ty Trung Quốc đã tăng gần 30% so với năm trước. Điều này cho thấy sự chuyển mình mạnh mẽ của ngành công nghệ sinh học Trung Quốc, khi các công ty trong nước không chỉ bắt kịp mà còn bắt đầu dẫn đầu trong việc phát triển các sản phẩm dược phẩm.

Mặc dù sự phát triển mạnh mẽ của ngành công nghệ sinh học Trung Quốc đã thu hút sự chú ý quốc tế, nhưng tại Trung Quốc, vẫn tồn tại những nghi ngờ về chất lượng của sản phẩm thuốc mới này. Đây là vấn đề nan giải, đặc biệt khi những lo ngại về chất lượng thuốc generic, loại thuốc có cùng thành phần hoạt tính với thuốc bản quyền nhưng giá rẻ hơn, đã trở thành vấn đề nhức nhối trong xã hội.

Mặc dù Akeso đã chứng minh thành công với thuốc Ivonescimab, nhưng công ty vẫn đối mặt với sự e ngại từ người dân Trung Quốc. Một số cư dân Bắc Kinh cho biết, họ vẫn có xu hướng chọn các loại thuốc nhập khẩu dù giá thành cao hơn bởi họ cho rằng thuốc nhập khẩu chất lượng hơn. "Thành thật mà nói, tôi có xu hướng chọn loại thuốc đắt tiền hơn. Vì giá thành thường đi đối với chất lượng", một người dân chia sẻ.

Ngoài ra, trước đây, các cơ quan quản lý dược phẩm của Mỹ cũng đã từng từ chối các loại thuốc phát triển từ Trung Quốc do nghi ngờ về chất lượng và tính nghiêm ngặt của các thử nghiệm lâm sàng. Tuy nhiên, thuốc Ivonescimab của Akeso đã được cơ quan quản lý dược phẩm Trung Quốc phê duyệt cho một số bệnh nhân ung thư phổi, dù để thuốc này có thể được cấp phép tại Mỹ, vẫn còn cần phải mất nhiều năm.

Bà Cui Cui, Giám đốc nghiên cứu chăm sóc sức khỏe tại Jefferies nhận định rằng, Trung Quốc đã không còn là "hàng sao chép" nữa, mà đã bắt đầu cạnh tranh thực sự với các công ty dược phẩm hàng đầu thế giới. "Trong tương lai, các công ty công nghệ sinh học Trung Quốc sẽ có thể cạnh tranh với những tên tuổi lớn trong ngành, nhờ vào sự hỗ trợ mạnh mẽ của chính phủ, đầu tư nước ngoài và nguồn nhân lực chất lượng cao", bà Cui nhận xét.

Một thử nghiệm toàn cầu của Ivonescimab dự kiến sẽ được tiến hành vào cuối năm nay, với hy vọng rằng kết quả khả quan sẽ củng cố thêm niềm tin vào những bước tiến của ngành công nghệ sinh học Trung Quốc, đồng thời khẳng định đất nước này đã sẵn sàng cạnh tranh với các sản phẩm dược phẩm chất lượng cao từ phương Tây.

Hồng Hà