Trung Quốc mạnh tay với các hãng chip nội địa

Trung quốc "mạnh tay" yêu cầu các khoản hãng sản xuất chip trong nước nâng tỷ lệ thiết bị sản xuất nội địa lên ít nhất 50%. Ảnh: Dig Watch

Theo Reuters, quy định này không được công khai rộng rãi nhưng đã được cơ quan quản lý thông báo trong vài tháng gần đây tới các doanh nghiệp Trung Quốc đang xin phê duyệt xây mới hoặc mở rộng nhà máy sản xuất chip.

Để được chấp thuận, doanh nghiệp phải chứng minh qua hồ sơ đấu thầu mua sắm rằng ít nhất một nửa thiết bị trong dây chuyền sẽ do các nhà cung cấp nội địa sản xuất.

Đây được xem là một trong những biện pháp mạnh tay nhất nhằm giảm phụ thuộc vào công nghệ nước ngoài, đặc biệt sau khi Washington thắt chặt các điều kiện xuất khẩu hồi năm 2023, cấm bán một số loại chip AI tiên tiến và thiết bị bán dẫn cho Trung Quốc.

Dù các hạn chế của Mỹ đã chặn đường tiếp cận một số công cụ tối tân, nhiều loại thiết bị từ Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc và châu Âu vẫn hiện diện trên thị trường.

Tuy nhiên, “ngưỡng 50%” khiến các nhà máy Trung Quốc phải ưu tiên thiết bị nội địa ngay cả ở những mảng có thể sử dụng các lựa chọn nước ngoài.

Nguồn tin của Reuters cho biết các hồ sơ không đạt yêu cầu thường bị trả lại hoặc bị từ chối. Dù vậy, cơ quan quản lý có thể linh hoạt tùy theo tình trạng nguồn cung và mức độ sẵn sàng của trang thiết bị nội địa.

Yêu cầu cũng được nới lỏng hơn đối với các dây chuyền sản xuất chip tiên tiến, nơi các công cụ do quốc gia này phát triển chưa hoàn thiện hoặc chưa đủ khả năng cung ứng quy mô lớn.

Một nguồn tin nhận định chính quyền muốn tỷ lệ nội địa hóa cao hơn nhiều so với 50% và mục tiêu dài hạn là các nhà máy có thể vận hành với 100% thiết bị “cây nhà lá vườn”.

Giải pháp quốc gia

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình nhiều lần kêu gọi một nỗ lực mang tính “toàn quốc” để xây dựng chuỗi cung ứng bán dẫn tự chủ, huy động đồng thời doanh nghiệp, viện nghiên cứu, kỹ sư và nhà khoa học trên cả nước.

Nỗ lực này không chỉ dừng ở chip, mà trải dài từ máy móc, vật liệu, linh kiện cho đến các công đoạn then chốt trong sản xuất.

Reuters từng đưa tin các nhà khoa học Trung Quốc đang nghiên cứu nguyên mẫu thiết bị có khả năng hướng tới sản xuất chip tiên tiến, trong bối cảnh Washington nhiều năm tìm cách kìm hãm bước tiến này.

Một cựu nhân viên của nhà sản xuất thiết bị địa phương Naura Technology cho biết: "Trước đây, các nhà máy sản xuất thiết bị trong nước như SMIC thường ưu tiên thiết bị của Mỹ và không thực sự tạo cơ hội cho các công ty Trung Quốc. Nhưng điều đó đã thay đổi kể từ khi Mỹ áp đặt các hạn chế xuất khẩu vào năm 2023, khi các nhà máy sản xuất chip ở đây không còn lựa chọn nào khác ngoài việc hợp tác với các nhà cung cấp trong nước".

Theo dữ liệu mua sắm công khai, các đơn vị trực thuộc nhà nước đã đặt kỷ lục 421 đơn hàng máy móc và linh kiện in thạch bản trong nước năm nay, trị giá khoảng 850 triệu nhân dân tệ (121,5 triệu USD), cho thấy nhu cầu về công nghệ do trong nước phát triển đang tăng mạnh.

Để hỗ trợ chuỗi cung ứng chip trong nước, Bắc Kinh cũng đã rót hàng trăm tỷ nhân dân tệ vào ngành công nghiệp bán dẫn thông qua chính sách “Quỹ lớn” được thành lập vào năm 2024 với số vốn 344 tỷ nhân dân tệ (49 tỷ USD).

Cuộc đua đảo chiều

Chính sách lần này đang tạo ra một cuộc tái phân bổ đơn hàng trong thị trường thiết bị bán dẫn Trung Quốc, với nhóm hưởng lợi rõ nhất là các nhà sản xuất máy móc nội địa.

Theo Reuters, yêu cầu này đã bắt đầu cho thấy tác động ngay trong những công đoạn then chốt như khắc mạch (etching) - bước loại bỏ vật liệu khỏi tấm wafer silicon để tạo cấu trúc bóng bán dẫn phức tạp, vốn lâu nay phụ thuộc lớn vào các nhà cung cấp nước ngoài.

Tập đoàn thiết bị sản xuất chip lớn nhất Trung Quốc, Naura, đang thử nghiệm các công cụ khắc axit của mình trên dây chuyền sản xuất 7 nm (nanomet) tiên tiến của SMIC, theo hai nguồn tin.

Bước tiến quan trọng này, sau khi Naura đã triển khai thành công các công cụ khắc axit trên dây chuyền 14 nm, cho thấy tốc độ phát triển nhanh chóng của các nhà cung cấp trong nước.

Reuters dẫn lời một nguồn tin cho rằng tiến độ của Naura được “đẩy nhanh” nhờ yêu cầu của chính phủ, khi các nhà máy chip phải nâng tỷ trọng thiết bị nội địa, nhà cung cấp xứ tỷ dân vừa có thêm cơ hội thâm nhập dây chuyền, vừa chịu áp lực phải cải thiện nhanh về hiệu năng và độ ổn định để đáp ứng tiến độ mở rộng.

Trong khi đó, các hãng sản xuất ngoại như Lam Research và Tokyo Electron - vốn chiếm ưu thế ở thiết bị khắc tiên tiến - đứng trước nguy cơ bị thu hẹp thị phần bởi Naura và AMEC.

Sự phát triển của Trung Quốc đang bị các đối thủ cạnh tranh toàn cầu nhìn nhận với mối lo ngại, khi các nhà cung cấp nước ngoài bị loại khỏi thị trường tỷ dân này.

Theo dữ liệu từ AcclaimIP của Anaqua và được Reuters xác nhận, Naura đã nộp kỷ lục 779 bằng sáng chế trong năm 2025, gấp hơn hai lần so với năm 2020-2021, trong khi AMEC chỉ nộp 259 bằng sáng chế.

Về kết quả kinh doanh, Naura ghi nhận doanh thu nửa đầu 2025 tăng 30% lên 16 tỷ nhân dân tệ (2,3 tỷ USD), trong khi AMEC báo cáo doanh thu tăng 44% lên 5 tỷ nhân dân tệ (710 triệu USD).

Các nhà phân tích ước tính rằng Trung Quốc đã đạt khoảng 50% khả năng tự cung tự cấp về thiết bị loại bỏ và làm sạch chất cản quang, một thị trường trước đây do các công ty Nhật Bản thống trị, nhưng hiện nay do Naura dẫn đầu.

"Thị trường thiết bị trong nước sẽ do 2-3 nhà sản xuất lớn thống trị, và Naura chắc chắn là một trong số đó", một nguồn tin khác cho biết.

Tiến Lợi