Trung Quốc ngừng phê duyệt các nhà máy thép mới khi ngành công nghiệp đang khó khăn

Trong nhiều năm qua, Trung Quốc đã yêu cầu loại bỏ công suất hiện có như một điều kiện để xây dựng các nhà máy mới. Bộ Công nghiệp và Công nghệ thông tin (MIIT) cho biết trong một tuyên bố rằng các quy tắc đó sẽ không còn được áp dụng kể từ ngày 23/8 và chính phủ sẽ xây dựng một chương trình thay thế.

Trong những tháng gần đây, các nhà chức trách Trung Quốc ngày càng kêu gọi hành động khi giá thép giảm mạnh trong bối cảnh tình trạng dư thừa ngày càng trầm trọng. Nhu cầu đã giảm hơn 10% kể từ năm 2020 và nhiều nhà phân tích cho rằng ngành công nghiệp này sẽ cần phải thu hẹp lại để phù hợp với nền kinh tế đang ngày càng ít phụ thuộc vào ngành xây dựng sử dụng nhiều thép.

Xuất khẩu thép của Trung Quốc đã tăng vọt trong năm nay lên mức cao nhất kể từ năm 2016, đây là dấu hiệu cho thấy các nhà máy đang phải chật vật để tìm kiếm thị trường cho khoảng 1 tỷ tấn sản lượng mỗi năm.

"Quan điểm của chúng tôi là động thái này sẽ không đủ để loại bỏ hoàn toàn công suất dư thừa… Chúng tôi tin rằng nhu cầu suy yếu trên thực tế đòi hỏi các biện pháp quyết liệt hơn (kiểm soát sản xuất mạnh mẽ…) cùng với việc thực thi mạnh mẽ của chính phủ", nhà phân tích của Citigroup cho biết.

Chủ tịch Tập đoàn thép Baowu - nhà sản xuất lớn nhất thế giới - đã cảnh báo rằng ngành công nghiệp này đang phải đối mặt với tình hình tồi tệ hơn các cuộc khủng hoảng mà họ đã trải qua vào năm 2008 và 2015. Các công ty cùng ngành trên toàn cầu bao gồm ArcelorMittal cũng đã phàn nàn về tác động của việc xuất khẩu của Trung Quốc tăng.

Phản ứng của thị trường đối với thông báo mới nhất tương đối im ắng vì giá thép chỉ giảm nhẹ sau thông báo này. Một vấn đề chính là nhiều nhà máy mới đã được phê duyệt và có thể sẽ đi vào hoạt động trong hai năm tới. Citigroup ước tính hơn 80 triệu tấn công suất đã được phê duyệt vẫn chưa được đưa vào hoạt động.

"Mối quan hệ cung cầu trong ngành thép đang phải đối mặt với những thách thức mới…Vẫn còn những vấn đề như việc thực hiện chính sách không đầy đủ, cơ chế giám sát và thực hiện không hoàn hảo, và không tương thích với tình hình phát triển và nhu cầu của ngành", tuyên bố của MIIT cho biết.

Giá quặng sắt đã giảm khi tình hình tồi tệ mà các nhà sản xuất thép Trung Quốc phải đối mặt trở nên rõ ràng hơn trong những tuần gần đây. Giá quặng sắt đã giảm khoảng 10% trong quý III và chạm mức thấp nhất kể từ năm 2022 vào giữa tháng này.

Trung Quốc lần đầu tiên giới thiệu chương trình "hoán đổi công suất" cho các ngành công nghiệp nặng bao gồm cả thép vào giữa thập kỷ trước khi chính phủ bắt đầu giải quyết tình trạng mở rộng công suất. Theo các quy định mới nhất được đưa ra cách đây ba năm, 1 tấn công suất thép hàng năm được bổ sung vào các khu vực nhạy cảm với môi trường phải tương ứng với việc đóng cửa 1,5 tấn công suất hiện có hoặc 1,25 tấn ở tất cả các khu vực khác.

Nhưng cũng có những ngoại lệ đáng kể, chủ yếu được thiết kế để khuyến khích các nhà máy "lò hồ quang điện" dựa vào phế liệu thay vì các lò cao đốt than đang thống trị ngành công nghiệp Trung Quốc.

"Chương trình hoán đổi công suất thực sự đã dẫn đến tăng trưởng, vì các nhà máy thường lựa chọn phá dỡ các nhà máy lỗi thời để xây dựng các nhà máy lớn hơn…Bây giờ, khi nhu cầu của toàn ngành đang giảm, tình trạng dư thừa công suất đang ngày càng trở nên nghiêm trọng hơn và văn bản này từ bộ đang gửi đi tín hiệu kiểm soát", He Jianhui, nhà phân tích tại SDIC Essence Futures Co. cho biết.

Bộ cho biết, sẽ đẩy nhanh quá trình nghiên cứu chính sách hoán đổi công suất mới và các chính quyền địa phương công bố bất kỳ kế hoạch thay thế mới nào cũng sẽ được xem là đã bổ sung công suất bất hợp pháp.

Hạc Hiên / Theo báo chí nước ngoài