Trung Quốc sẽ ra mắt 'Vòm Vàng' trước Mỹ?

Các nhà khoa học Trung Quốc vừa công bố đã triển khai nguyên mẫu hoạt động của một hệ thống phòng thủ tên lửa toàn cầu, tương tự sáng kiến “Vòm Vàng” mà Mỹ mới chỉ dừng ở mức ý tưởng.

Đây là lần đầu tiên thế giới ghi nhận một hệ thống có khả năng bao phủ toàn cầu, đánh dấu bước tiến quan trọng của Bắc Kinh trong lĩnh vực quốc phòng công nghệ cao.

Nguyên mẫu 'Vòm Vàng' được mô tả như một lá chắn gồm hơn 1.000 vệ tinh triển khai trên quỹ đạo, bao phủ bầu trời nước Mỹ. Các vệ tinh này tạo thành vòng tròn như một chiếc nắp, có nhiệm vụ phát hiện và tiêu diệt tên lửa đối phương ngay từ không gian. Ảnh: CNN.

Khả năng vượt trội

Nguyên mẫu được giới thiệu là “nền tảng dữ liệu lớn cảnh báo sớm phân tán”. Theo nhóm phát triển, hệ thống có thể đồng thời giám sát tới 1.000 quả tên lửa phóng từ bất kỳ nơi nào trên thế giới nhằm vào Trung Quốc.

Để làm được điều này, nó kết hợp dữ liệu từ mạng lưới cảm biến trải rộng trên không gian, đại dương, không trung và mặt đất, đồng thời phân tích theo thời gian thực các yếu tố như quỹ đạo bay, loại vũ khí, hay phân biệt đầu đạn thật với mồi nhử.

Khả năng vượt trội của hệ thống nằm ở việc tích hợp thông tin từ nhiều nền tảng quân sự khác nhau - được sản xuất bởi nhiều nhà thầu, triển khai ở nhiều khu vực và thời điểm khác nhau - rồi xử lý đồng bộ với tốc độ cao. Dù hoạt động trong điều kiện mạng quân sự băng thông hạn chế hoặc bị gây nhiễu, hệ thống vẫn đảm bảo truyền tải dữ liệu khối lượng lớn.

Trong khi đó, hệ thống phòng thủ tên lửa của Mỹ vẫn được tổ chức theo từng khu vực riêng lẻ. Tổng thống Donald Trump đã đề xuất sáng kiến “Vòm Vàng” hồi tháng 5 với tham vọng tạo ra mạng lưới phòng thủ toàn cầu, song đến nay Washington vẫn chưa có bản thiết kế chi tiết, cũng chưa tìm được giải pháp xử lý dữ liệu tối ưu.

Một số chuyên gia công nghệ quốc phòng nhận định đây có thể là ví dụ điển hình của “Mỹ đưa ra ý tưởng, Trung Quốc biến thành hiện thực”. Họ cho rằng sự suy giảm năng lực công nghiệp quốc phòng đang khiến Mỹ chậm chân ở nhiều dự án trọng điểm như tên lửa siêu vượt âm, vũ khí laser công suất cao hay tiêm kích thế hệ mới, trong khi Trung Quốc lại tiến triển nhanh chóng.

Nguyên mẫu do Viện Nghiên cứu Kỹ thuật Điện tử Nam Kinh - trung tâm R&D quốc phòng lớn nhất Trung Quốc - phát triển và hiện đã được triển khai thử nghiệm trong Quân Giải phóng Nhân dân (PLA).

Bài báo khoa học đăng trên tạp chí Modern Radar ngày 2/9 cho biết hệ thống có thể xử lý song song tới 1.000 tác vụ dữ liệu, tích hợp thông tin từ radar, vệ tinh, quang học và trinh sát điện tử ở nhiều miền không gian khác nhau.

Kết quả thử nghiệm cho thấy hệ thống có thể thu thập, xử lý và phân tích đồng bộ dữ liệu rời rạc, đa định dạng từ các nút cảnh báo khác nhau. Nhờ đó, PLA có thể tổng hợp dữ liệu ở cấp độ toàn cầu, phục vụ quản lý và ra quyết định chiến lược hiệu quả hơn.

Thiết kế cuối cùng của Vòm Vàng chưa định hình?

Trái lại, dự án “Vòm Vàng” của Mỹ, do Lực lượng Vũ trụ dẫn dắt, vẫn loay hoay ở khâu kiến trúc kỹ thuật. Tướng Michael Guetlein thẳng thắn thừa nhận “bản thiết kế cuối cùng còn xa mới được định hình”.

Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố dự án 'Vòm Vàng' của Mỹ từ giữa tháng 5. Ảnh: Reuters.

Theo chuyên trang Spacenews.com, thách thức lớn nhất của Golden Dome không phải tên lửa, mà chính là bài toán quản lý luồng dữ liệu - từ việc bảo vệ Bắc Mỹ, hỗ trợ tác chiến ở tiền phương, đến khả năng phối hợp với đồng minh và quản lý truy cập AI đối với dữ liệu nhạy cảm.

Trong khi đó, hệ thống của Trung Quốc áp dụng kiến trúc “phân tán vật lý, thống nhất logic”, cho phép kết nối đa miền mà không cần thay thế các hệ thống cũ. Nó ứng dụng nhiều công nghệ tiên tiến, trong đó có giao thức truyền tải thế hệ mới QUIC, bảo đảm tốc độ và độ ổn định ngay cả khi mạng bị gián đoạn.

Các nhà khoa học Trung Quốc thừa nhận nguyên mẫu này chưa hoàn hảo và sẽ tiếp tục được nâng cấp, song khẳng định dữ liệu thu thập được sẽ trở thành nền tảng quý giá cho việc huấn luyện trí tuệ nhân tạo, hướng tới xây dựng hệ thống phòng thủ toàn cầu ngày càng hoàn chỉnh.

Phương Linh