Trung Quốc thả hai công dân Canada sau khi bà Mạnh Vãn Chu được tự do

Hai công dân Canada Michael Kovrig và Michael Spavor đã được Trung Quốc trả tự do sau hơn 1.000 ngày bị giam giữ. Thủ tướng Canada Justin Trudeau cho biết, hai người này đã lên máy bay và sẽ về nước trong ngày 25/9.

"Họ đã rời không phận Trung Quốc và đang trên đường về nhà. Hai người họ đã trải qua một tình huống khó khăn không tưởng", Thủ tướng Canada Justin Trudeau nói trong cuộc họp báo ở Ottawa.

"Tôi muốn cảm ơn các đồng minh và đối tác khắp thế giới, những người đã luôn kiên định đoàn kết với Canada và sát cánh cùng hai công dân của chúng tôi", ông Justin Trudeau nói thêm.

Động thái của Trung Quốc diễn ra sau khi bà Mạnh Vãn Chu, 49 tuổi, được trả tự do tại phiên tòa ở thành phố Vancouver của Canada ngày 24/9, vài giờ sau khi các công tố viên Mỹ tại New York công bố một thỏa thuận đình chỉ các cáo buộc đối với bà.

Các công tố viên Mỹ chấp nhận việc bà Mạnh Vãn Chu đồng ý với một tuyên bố về các tình tiết trong vụ án, đổi lại họ đình chỉ các cáo buộc có nguy cơ dẫn đến án tù 30 năm cho tới ngày 1/12/2022.

Bà Mạnh Vãn Chu bị cáo buộc nói dối ngân hàng HSBC và gian lận chuyển tiền, cố gắng che giấu hành vi vi phạm lệnh trừng phạt Iran của Mỹ thông qua Skycom, được cho là chi nhánh của Huawei.

Mỹ cho rằng, Huawei chuyển các khoản thanh toán liên kết với Skycom thông qua ngân hàng của nước này, vi phạm lệnh trừng phạt với Iran. Bà Mạnh Vãn Chu cũng bị nghi là thành viên hội đồng quản trị của Skycom.

Phó công tố viên liên bang Mỹ David Kessler cho biết, thỏa thuận giữa hai bên sẽ chấm dứt vào tháng 12/2022. Nếu cho tới thời điểm ấy bà Mạnh Vãn Chu không có thêm hành vi phạm pháp, các cáo trạng sẽ được hủy bỏ.

Spavor, doanh nhân Canada làm việc tại Bắc Kinh, và Kovrig, cựu quan chức ngoại giao, bị bắt năm 2018. Hai công dân Canada bị buộc tội gián điệp tháng 6-2020 và được đưa ra xét xử tại các phiên tòa riêng hồi tháng 3-2021.

Ông Spavor tháng trước bị kết tội gián điệp, cung cấp trái phép bí mật nhà nước và bị kết án 11 năm tù.

Canada cho rằng, vụ bắt hai công dân nước này là hành động trả đũa và mang động cơ chính trị của Trung Quốc sau khi Ottawa bắt Mạnh Vãn Chu theo yêu cầu của Mỹ.

Trung Quốc khẳng định việc bắt giam hai công dân Canada là hợp pháp, trong khi gọi trường hợp của bà Mạnh Vãn Chu hoàn toàn "mang tính chính trị".

Quan hệ giữa hai nước đã chạm đáy với việc Trung Quốc cáo buộc Canada chính trị hóa các vụ kiện pháp lý.

Trong chuyến thăm Trung Quốc vào tháng 7-2021 của Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Mỹ Wendy Sherman, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Trung Quốc Tạ Phong từng kiên quyết yêu cầu Mỹ hủy vụ dẫn độ đối với bà Mạnh Vãn Chu.

Việt Hùng