Trung Quốc 'trả' máy bay Boeing về Mỹ

Đơn hàng của Boeing bị cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung đe dọa. Ảnh: The Air Current.

Theo Reuters, một chiếc máy bay Boeing dành cho thị trường Trung Quốc đã quay đầu trở lại Mỹ vào ngày 17/4 trong bối cảnh nhà máy giao hàng chủ lực của hãng gần Thượng Hải bị cuốn vào cuộc chiến thuế quan ngày càng leo thang giữa Bắc Kinh và Washington.

Đây là một trong số nhiều chiếc máy bay đang chờ hoàn thiện và bàn giao cho hãng hàng không Trung Quốc tại trung tâm lắp ráp Zhoushan. Việc chiếc máy bay quay trở lại là dấu hiệu mới nhất cho thấy chuỗi cung ứng của Boeing đang bị gián đoạn khi chính sách miễn thuế mà ngành hàng không duy trì suốt hàng thập kỷ qua sụp đổ.

Nhiều đơn hàng "treo"

Chỉ vài tuần trước khi Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố chính sách thuế quan mới hôm 2/4, Boeing vẫn giao hàng bình thường. Trong đó, đã có 3 chiếc 737 MAX mới được chuyển từ Seattle đến Zhoushan vào tháng 3.

Một chiếc khác đến Zhoushan vào tuần trước, nơi Boeing thực hiện các công đoạn hoàn thiện nội thất và sơn logo trước khi bàn giao cho khách hàng.

Tuy nhiên, một chiếc trong lô đầu tiên đã cất cánh rời Zhoushan mà không được bàn giao và bay đến Guam - lãnh thổ của Mỹ ở Thái Bình Dương, một điểm dừng trung chuyển phổ biến trên hành trình vượt Thái Bình Dương. Động thái này cho thấy máy bay đang trên đường quay lại Seattle.

Hành trình dài hơn 5.000 dặm trở về nhà máy chính của Boeing diễn ra trong bối cảnh hoạt động tại Trung Quốc đang bị siết chặt vì căng thẳng thương mại.

Theo Bloomberg, Trung Quốc đang xem xét cấm nhập khẩu máy bay Boeing như một phản ứng trước loạt thuế quan "có qua có lại" mà Tổng thống Trump tung ra với hàng hóa toàn cầu.

Các nguồn tin trong ngành hàng không tiết lộ chưa nghe thấy chỉ thị chính thức nào về việc ngừng tiếp nhận máy bay từ Boeing. Tuy vậy, giới phân tích và người trong ngành đồng thuận rằng các biện pháp thuế của Trung Quốc nhằm đáp trả chính sách của Mỹ có thể khiến việc nhập khẩu máy bay gần như bị phong tỏa ngay cả khi không có một lệnh cấm công khai nào.

Một nguồn tin cấp cao trong ngành cho biết Boeing và các nhà cung ứng đang điều chỉnh kế hoạch với giả định chưa thể bàn giao máy bay cho Trung Quốc trong thời gian tới.

Các bức ảnh đăng trên website theo dõi máy bay hồi tháng 2 cho thấy chiếc máy bay vừa hồi hương mang màu sơn của hãng hàng không Xiamen Airlines, đơn vị thuộc sở hữu phần lớn của China Southern.

Một nguồn tin nói rằng máy bay này vốn được lên kế hoạch bàn giao cho Xiamen, tuy nhiên hãng chưa đưa ra phản hồi nào.

Nguồn tin trong ngành cho biết chuyến bay hồi hương này diễn ra bất chấp các cuộc thảo luận về khả năng để những máy bay chưa bàn giao nằm trong khu vực lưu kho miễn thuế, tức chưa chính thức nhập khẩu và do đó chưa bị áp thuế.

Tạp chí hàng không The Air Current, nơi đầu tiên đưa tin về quyết định rút một số máy bay chưa giao khỏi Zhoushan, cũng tiết lộ một hãng hàng không Trung Quốc đã đơn phương hủy cam kết thuê một chiếc Boeing.

Số phận lận đận của Boeing

Cuộc chiến thuế quan và bước ngoặt bất ngờ trong việc giao máy bay diễn ra đúng lúc Boeing vừa bắt đầu phục hồi sau gần 5 năm bị đình trệ nhập khẩu dòng 737 MAX và vòng căng thẳng thương mại trước đó.

Boeing đã mở nhà máy hoàn thiện tại Zhoushan vào năm 2018 giữa cuộc chiến thương mại trong nhiệm kỳ đầu của Tổng thống Trump. Đây là một trung tâm vận tải lớn, nơi cùng với thành phố lân cận Ningbo tạo thành một trong những cảng biển nhộn nhịp nhất thế giới.

Dù Boeing không lắp ráp hoàn chỉnh máy bay tại Trung Quốc như Airbus, các nhà phân tích cho rằng việc mở trung tâm này là để tạo lợi thế tại một trong những thị trường hàng không lớn nhất thế giới.

Nguồn tin từ Bloomberg tiết lộ Bắc Kinh đã yêu cầu các hãng hàng không Trung Quốc ngừng mua linh kiện máy bay do Mỹ sản xuất. Ảnh: The Strait Times.

Bloomberg cũng đưa tin rằng Bắc Kinh đã yêu cầu các hãng hàng không Trung Quốc ngừng mua linh kiện máy bay do Mỹ sản xuất. Trong khi đó, tất cả máy bay thương mại hiện đại đều phụ thuộc lớn vào nhóm linh kiện này.

Hai nguồn tin trong ngành hàng không Mỹ cho biết họ không nhận được chỉ thị rõ ràng nào về việc ngừng giao linh kiện sang Trung Quốc. Một nguồn khác, điều hành một xưởng bảo trì máy bay tại Trung Quốc, cho biết vẫn nhập khẩu linh kiện Mỹ bình thường, chưa gặp trục trặc gì.

Giới phân tích cảnh báo rằng sự mơ hồ xoay quanh các biểu thuế thay đổi liên tục có thể khiến nhiều đợt giao máy bay bị rơi vào tình trạng "treo". Một số CEO hãng bay thậm chí cho biết sẽ hoãn nhận máy bay mới nếu bị đánh thuế.

Trước đây, Trung Quốc chiếm đến 1/4 lượng máy bay Boeing giao hàng năm, nhưng con số này đã sụt giảm do các đợt căng thẳng thương mại trước đó, bên cạnh khủng hoảng an toàn liên quan đến dòng 737 MAX và tác động của đại dịch Covid-19.

Dữ liệu của Boeing cho thấy hiện có 130 đơn đặt hàng chưa hoàn tất từ các hãng bay và công ty cho thuê máy bay có trụ sở tại Trung Quốc. Các nguồn tin trong ngành cho rằng một phần đáng kể trong số hơn 760 đơn hàng chưa công bố tên khách của Boeing thực chất cũng dành cho Trung Quốc.

Tuy nhiên, các nhà phân tích cho rằng việc tạm ngừng giao máy bay sang Trung Quốc trong ngắn hạn chưa tác động lớn đến Boeing bởi hãng vẫn có thể phục vụ các hãng hàng không khác, trong khi Airbus không còn đủ công suất để đáp ứng nhu cầu thay thế.

Ngọc Phương Linh