Trung Quốc tuyên bố có công nghệ phát hiện máy bay tàng hình F-35 từ khoảng cách 2.000 km

Với sự phát triển của công nghệ, khí cầu tầng bình lưu sẽ là khắc tinh của tiêm kích tàng hình F-35. Ảnh: Wforum.

Theo tờ South China Morning Post (SCMP), các nhà nghiên cứu Trung Quốc đã công bố trong một bài báo rằng một khinh khí cầu tầng bình lưu cỡ lớn, được trang bị thiết bị dò hồng ngoại sóng trung, có thể phát hiện tiêm kích tàng hình F-35 từ khoảng cách gần 2.000 km. Điều này gây ra cú sốc chưa từng có đối với các chiến đấu cơ tàng hình này và cho thấy Trung Quốc đã đạt được bước tiến có tính đột phá trong lĩnh vực này.

Khinh khí cầu tầng bình lưu nói trên là loại khí cụ bay có động cơ, có thể lên tới độ cao từ 10.000 đến 50.000 mét. Với khả năng lững lờ lâu dài và có thể điều khiển chủ động di chuyển trong khu vực cận không gian (near-space), chúng có thể hoạt động liên tục, cả ngày lẫn đêm, bất kể mọi điều kiện thời tiết.

Tầng bình lưu cận kề không gian vũ trụ là vùng không gian ở từ 20 đến 100 km phía trên mặt đất. Về bản chất, các chiến đấu cơ tàng hình hiện nay chủ yếu tập trung vào việc giảm tín hiệu điện từ để tránh radar, đồng thời cố gắng giảm cường độ tín hiệu hồng ngoại. Tuy nhiên, việc giảm tín hiệu hồng ngoại là điều vô cùng khó khăn vì động cơ máy bay chiến đấu tỏa ra nhiệt rất lớn.

Các nguồn bức xạ hồng ngoại chủ yếu của máy bay chiến đấu bao gồm: miệng phun động cơ, các bộ phận nóng trong khoang máy, luồng khí phụt nóng và lớp da ngoài của máy bay. Trong đó, luồng khí phụt (đuôi lửa) là phần khó xử lý nhất. Dù F-35 kiểm soát khá tốt nhiệt độ vỏ máy bay (chênh lệch chỉ trong khoảng 10 độ C), nhưng luồng khí phụt có thể lên tới 700°C. Dù nó đã dùng loại vòi phun giảm hiển thị và dẫn khí để hạ nhiệt, nhiệt độ vẫn duy trì ở mức hơn 500°C, tạo ra tín hiệu hồng ngoại rất mạnh dễ bị phát hiện.

SCMP dẫn lời các nhà nghiên cứu Trung Quốc nói rằng, khi khinh khí cầu tầng bình lưu bay ở độ cao 20 km, thiết bị dò hồng ngoại Gonggedi (Gonggedi detector) kết hợp kính viễn vọng có khẩu độ 300 mm có thể phát hiện F-35 trong phạm vi 100–300 km ở góc phương vị 0–90 độ. Khi thay đổi góc phương vị sang 90–180 độ, tầm phát hiện có thể mở rộng lên 400–1.800 km, thậm chí xa hơn nữa và “tóm gọn” F-35.

Tiêm kích tàng hình trong tương lai sẽ khó thoát khỏi sự giám sát của khí cầu tầng bình lưu Trung Quốc. Ảnh: Wforum.

Mỹ là một trong những quốc gia đầu tiên nghiên cứu sử dụng thiết bị bay lơ lửng trong tầng bình lưu, nhưng hiện Trung Quốc được cho là đã vượt lên và đạt trình độ tiên tiến hàng đầu thế giới trong lĩnh vực này. Bài báo của SCMP được coi là minh chứng cho điều đó.

Vẫn tồn tại nhiều vấn đề

Thứ nhất, kích thước của nó rất lớn và tốc độ bay chậm — chỉ khoảng 120–150 km/h — nên khả năng sống sót thấp. Một thiết bị to lớn, chậm chạp như vậy nếu bị tấn công thì rất dễ bị bắn hạ. Do tốc độ di chuyển thấp nên việc thay đổi vị trí cũng không linh hoạt.

Tuy nhiên, chi phí chế tạo loại khí cầu này không cao, có thể triển khai theo mô hình mạng lưới gồm nhiều khí cầu phối hợp. Dù có một nửa bị tiêu diệt thì vẫn có thể duy trì năng lực cảnh báo sớm cần thiết.

Những thông tin được rò rỉ trên SCMP, nếu chính xác, thực ra có lẽ mới chỉ là kết quả nghiên cứu trên lý thuyết. Việc chuyển hóa từ nghiên cứu sang thiết bị thực tế vẫn cần thời gian. Dù có chế tạo được nguyên mẫu, khả năng đưa vào ứng dụng thực tiễn vẫn là một câu hỏi chưa được giải đáp. Tuy nhiên, hướng nghiên cứu về khí cầu tầng bình lưu kết hợp thiết bị trinh sát được cho là đúng đắn và có triển vọng.

Thu Thủy