Trung Quốc xây đảo nổi chống hạt nhân đầu tiên thế giới

Hình ảnh minh họa về "đảo di động nổi ngoài khơi xa" nặng 78.000 tấn. Nguồn: SJTU, Tổng công ty Đóng tàu Nhà nước Trung Quốc.

Cấu trúc của đảo nặng 78.000 tấn này là nền tảng nổi bán chìm hai thân đầu tiên trên thế giới có thể vận hành như một đảo nhân tạo di động, theo SCMP.

Với lượng choán nước tương đương tàu sân bay cỡ lớn Phúc Kiến của hải quân Trung Quốc và khả năng duy trì 238 người sinh hoạt - nghiên cứu liên tục trong bốn tháng mà không cần tiếp tế, cơ sở này được đánh giá có thể mở rộng đáng kể tầm ảnh hưởng của Bắc Kinh tại các vùng biển tranh chấp khi chính thức vận hành từ năm 2028.

Điểm đáng chú ý là phía sau “vỏ bọc” khoa học, công trình được trang bị kết cấu chống nổ hạt nhân hiếm gặp, sử dụng vật liệu biến hình (metamaterial) dạng “sandwich” để biến lực xung kích khủng khiếp thành áp lực nén nhẹ hơn nhiều, theo các nhà khoa học tham gia dự án.

Theo nhóm nghiên cứu của Giáo sư Yang Deqing thuộc Đại học Giao thông Thượng Hải (SJTU), đăng trên Tạp chí Nghiên cứu Đóng tàu Trung Quốc ngày 4/11, đây là cơ sở khoa học biển sâu được thiết kế cho mục tiêu “hoạt động mọi thời tiết, lưu trú dài hạn”.

Phần thượng tầng của nền tảng chứa nhiều khoang đặc biệt duy trì năng lượng khẩn cấp, liên lạc và kiểm soát điều hướng - những bộ phận cần được bảo vệ tuyệt đối trong tình huống xấu nhất.

Dự án, có tên chính thức là “Cơ sở nghiên cứu nổi cư trú mọi thời tiết ngoài khơi”, nằm trong danh mục công trình khoa học trọng điểm quốc gia của Trung Quốc theo kế hoạch 5 năm lần thứ 14. Theo SJTU, dự án này được chuẩn bị suốt một thập kỷ trước khi ký hợp đồng thiết kế vào tháng 12/2024 với Tập đoàn Đóng tàu Quốc gia Trung Quốc.

Nền tảng dự kiến dài 138 mét, rộng 85 mét, với boong chính cao 45 mét so với mặt nước. Kết cấu hai thân giúp nó hoạt động ổn định trong điều kiện biển cấp 7 và chịu được siêu bão cấp 17 - mức cao nhất trong thang đo bão nhiệt đới.

“Chúng tôi đang chạy đua để hoàn thiện thiết kế và thi công, hướng tới vận hành vào năm 2028”, Viện sĩ Lin Zhongqin, người phụ trách dự án, chia sẻ trên tờ Economic Information Daily.

Giới chuyên gia đánh giá đây có thể là “bước ngoặt” trong khoa học biển khi cung cấp môi trường thử nghiệm thực địa mà không phòng thí nghiệm hay tàu nghiên cứu nào sánh được.

Dù được công bố là nền tảng dân sự, thiết kế của công trình viện dẫn tiêu chuẩn quân sự GJB 1060.1-1991 về khả năng chống nổ hạt nhân, cho thấy tính năng lưỡng dụng được tích hợp từ đầu.

Theo giới quan sát quân sự Trung Quốc, nền tảng này có thể được dùng theo nhiều mục đích vượt ra ngoài nghiên cứu thuần túy. Khác với các đảo nhân tạo bồi đắp tốn kém, gây tranh cãi môi trường và ngoại giao, một đảo nổi di động có thể duy trì hiện diện linh hoạt với chi phí và tác động môi trường thấp hơn nhiều.

Cơ sở này cũng có thể trở thành trung tâm chỉ huy bền vững, điểm trung chuyển hậu cần hoặc trạm giám sát biển. Khả năng tự duy trì 120 ngày không tiếp tế thậm chí vượt nhiều tàu sân bay chạy bằng năng lượng hạt nhân.

Việc áp dụng tiêu chuẩn quân sự vào thiết kế dân sự cho thấy Trung Quốc đang hướng tới một nền tảng lưỡng dụng phục vụ cả nghiên cứu khoa học lẫn mục tiêu chiến lược.

Lâm Phương