Trung tâm điều khiển hệ thống điện quốc gia sẽ là 'bộ não' chỉ huy, vận hành hệ thống điện

Sáng 20/8 tại Hà Nội, NSMO đã tổ chức Lễ động thổ dự án xây dựng Trung tâm điều khiển hệ thống điện quốc gia và điều khiển hệ thống điện miền Bắc. Đến dự và chỉ đạo có Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên.

Cùng dự có ông Nguyễn Mạnh Quyền, Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội; đại diện lãnh đạo các Cục, vụ, Viện của Bộ Công Thương; lãnh đạo các sở, ngành, phường của TP. Hà Nội; đại diện các tập đoàn, tổng công ty, doanh nghiệp trong ngành điện cùng đông đảo đại biểu, khách quý và cán bộ, người lao động của NSMO.

Sự kiện diễn ra trong bối cảnh cả nước đang tưng bừng tổ chức chuỗi các sự kiện kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9.

Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên phát biểu chỉ đạo tại buổi lễ. Ảnh: Cấn Dũng

‘'Bộ não’' chỉ huy hệ thống điện quốc gia

Suốt những năm qua, dưới sự lãnh đạo của Đảng, Chính phủ, sự chỉ đạo trực tiếp và sát sao của Bộ Công Thương, nhằm đảm bảo điện cho phát triển kinh tế - xã hội và đời sống nhân dân, ngành điện Việt Nam đã có những bước phát triển vượt bậc, đưa hệ thống điện Quốc gia với 4.000 MW năm 1995 phát triển mạnh mẽ lên hơn 86.000 MW công suất đặt nguồn điện đầu năm 2025. NSMO - tiền thân là Trung tâm Điều độ Hệ thống điện Quốc gia (A0) trực thuộc Tập đoàn Điện lực Việt Nam, vinh dự đã đóng góp một phần trong thành công của sự phát triển chung đó. Với hơn 30 năm hình thành và phát triển, A0 trước đây và NSMO ngày nay đã luôn phấn đấu hoàn thành nhiệm vụ bảo đảm cung cấp điện an toàn, ổn định, tin cậy và kinh tế.

Báo cáo tại Lễ động thổ, Chủ tịch HĐTV NSMO Nguyễn Đức Cường cho biết: Theo Quy hoạch điện VIII điều chỉnh được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 768/QĐ-TTg ngày 15/4/2025, hệ thống điện Quốc gia sẽ gia tăng nhanh chóng về quy mô và độ phức tạp, với tỷ lệ thâm nhập cao các nguồn năng lượng tái tạo có tính biến động lớn, sự xuất hiện của những công nghệ mới như điện nguyên tử và xu hướng liên kết lưới điện khu vực để tăng cường trao đổi điện năng, khai thác hiệu quả tiềm năng tài nguyên của từng quốc gia.

Với tinh thần “đi trước một bước” theo Nghị quyết số 55-NQ/TW ngày 11/02/2020 của Bộ Chính trị, để đáp ứng yêu cầu vận hành hệ thống điện và điều hành thị trường điện trong bối cảnh nêu trên, NSMO cần bổ sung, phát triển nguồn nhân lực với dự kiến đến năm 2030 tăng thêm khoảng 30 – 40% so với hiện nay, đặc biệt là nguồn nhân lực chất lượng cao. Đồng thời, có vị trí để đầu tư, trang bị hạ tầng mới, hiện đại phục vụ công tác vận hành hệ thống điện và thị trường điện theo thời gian thực với độ chính xác và độ tin cậy cao.

Ông Nguyễn Mạnh Quyền, Phó Chủ tịch UBND TP. Hà Nội phát biểu tại buổi lễ. Ảnh: Cấn Dũng

“Thực tiễn này đặt ra yêu cầu cấp thiết phải có một trung tâm điều khiển mới, đồng bộ, hiện đại, đủ năng lực, đáp ứng sự phát triển mạnh mẽ của ngành điện trong giai đoạn tới”- ông Cường nhấn mạnh.

Dự án Trung tâm điều khiển hệ thống điện quốc gia và điều khiển hệ thống điện miền Bắc được UBND Thành phố Hà Nội chấp thuận chủ trương đầu tư tại Quyết định số 3122/QĐ-UBND ngày 23/6/2025. Công trình có diện tích đất 3.810 m², quy mô 21 tầng nổi, 3 tầng hầm, tổng diện tích sàn xây dựng hơn 39.000 m², với tổng mức đầu tư khoảng 870 tỷ đồng. Dự kiến hoàn thành trong năm 2028.

Đây sẽ là trụ sở làm việc hiện đại, đồng bộ, độc lập, đảm bảo điều kiện làm việc cho hơn 440 nhân sự chất lượng cao trong tầm nhìn đến năm 2030 của Cơ quan NSMO và Chi nhánh Trung tâm Điều độ hệ thống điện miền Bắc. Trung tâm được tích hợp các hệ thống phục vụ điều độ hệ thống điện và giao dịch thị trường điện hiện đại như: Hệ thống SCADA/EMS giai đoạn 4; Hệ thống ghi sự cố Fault Recorder; Hệ thống giám sát, điều khiển và bảo vệ diện rộng WAMPAC; Hệ thống quản lý thị trường điện MMS; Hệ thống mô phỏng và đào tạo Điều độ viên OTS...

“Qua đó, đáp ứng yêu cầu hoạt động ổn định, lâu dài và bảo đảm an ninh cho công tác điều độ vận hành hệ thống điện và điều hành thị trường điện trong tình hình mới, đặc biệt xét trong bối cảnh tỷ trọng xâm nhập của nguồn năng lượng tái tạo, năng lượng mới tăng cao, đưa vào vận hành chính thức nhà máy điện nguyên tử, cũng như sự xuất hiện của những công nghệ mới và xu hướng liên kết lưới điện khu vực”- ông Cường khẳng định.

Theo ông Nguyễn Đức Cường, khi đi vào hoạt động, trung tâm sẽ đóng vai trò là “bộ não” chỉ huy vận hành hệ thống điện quốc gia và miền Bắc, điều hành thị trường điện minh bạch, hiệu quả, bảo đảm hệ thống điện vận hành an toàn – ổn định – tin cậy. Đồng thời, công trình cũng góp phần khẳng định vị thế Việt Nam trong tiến trình chuyển dịch năng lượng bền vững, nâng cao khả năng cạnh tranh và hội nhập với khu vực, thế giới.

Nền tảng cốt lõi bảo đảm hệ thống điện vận hành an toàn, ổn định, linh hoạt và minh bạch

Phát biểu chỉ đạo tại Lễ động thổ, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên khẳng định: Những năm qua, thực hiện sự lãnh đạo, chỉ đạo của Lãnh đạo Đảng, Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ; sự chỉ đạo, điều hành của Bộ Công Thương và các bộ, ngành liên quan, ngành điện Việt Nam đã không ngừng phát triển mạnh mẽ, đưa hệ thống điện quốc gia vào nhóm top 20 thế giới và đứng đầu khu vực Đông Nam Á về quy mô hệ thống điện. Tuy nhiên, hệ thống này đã, đang và sẽ đối mặt với những thách thức to lớn trong bối cảnh nhu cầu phụ tải điện tăng mạnh và sự thâm nhập ngày càng cao của các nguồn năng lượng tái tạo - nguồn điện có tính biến động lớn.

Các đại biểu tham dự Lễ động thổ. Ảnh: Cấn Dũng

Theo Quy hoạch điện VIII (điều chỉnh) đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, đến năm 2030, tổng công suất nguồn điện dự kiến cao gấp gần 2 lần so với hiện nay. Trong đó, tỷ lệ công suất các nguồn năng lượng tái tạo dự kiến có thể đạt 36% ngay trong năm 2030 và tăng lên đến 75% vào năm 2050, đồng thời nhu cầu phụ tải đỉnh dự kiến tăng gần gấp đôi so với hiện nay. Quy mô lưới điện 220kV - 500kV ngày càng phát triển, dự kiến đến năm 2030 khối lượng máy biến áp, đường dây được xây mới và cải tạo ở dự kiến gấp đôi so với hiện tại.

Theo Bộ trưởng, những con số trên cho thấy hệ thống điện quốc gia sẽ ngày càng phức tạp với tỉ lệ năng lượng tái tạo tăng cao, cùng với sự xuất hiện ngày càng nhiều các công nghệ mới, như: Điện hạt nhân, công nghệ truyền tải điện linh hoạt và sự liên kết lưới điện với các quốc gia trong khu vực.

Sự gia tăng nhanh chóng về quy mô và độ phức tạp này đặt ra yêu cầu cấp thiết phải đầu tư hệ thống hạ tầng kỹ thuật đồng bộ, hiện đại, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của công tác điều độ, vận hành hệ thống điện quốc gia và điều hành thị trường điện cạnh tranh. Trong đó, cần một trung tâm điều khiển đủ năng lực tích hợp các lọai hình nguồn điện mới và có khả năng giám sát, điều khiển theo thời gian thực với độ chính xác cao.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên và các đại biểu thực hiện nghi thức động thổ. Ảnh: Cấn Dũng

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho rằng, đây chính là nền tảng cốt lõi để bảo đảm hệ thống điện quốc gia vận hành an toàn, ổn định, linh hoạt và minh bạch. Từ đó, đáp ứng yêu cầu bảo đảm an ninh năng lượng, an ninh quốc gia, phục vụ phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới và tiến trình chuyển dịch năng lượng toàn cầu.

Khi hoàn thành đầu tư, đi vào hoạt động, Trung tâm điều khiển sẽ là “bộ não” chỉ huy, vận hành hệ thống điện quốc gia và điều hành giao dịch thị trường điện minh bạch, hiệu quả. Qua đó, góp phần hiện thực hóa các chủ trương của Đảng, Nhà nước về phát triển năng lượng nói chung và phát triển điện lực nói riêng.

“Đây không chỉ là một bước tiến quan trọng trong việc bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia và hỗ trợ quá trình chuyển dịch năng lượng bền vững, mà còn là một công trình mang ý nghĩa sâu sắc, hướng tới chào mừng kỷ niệm 100 năm thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam và 100 năm thành lập nước, đóng góp thiết thực vào công cuộc xây dựng, phát triển đất nước ngày càng giàu mạnh, văn minh, hiện đại”- Bộ trưởng nói.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên ghi nhận và biểu dương những nỗ lực, cố gắng của NSMO và các đơn vị liên quan đã khẩn trương hoàn thành các thủ tục về đất đai và các thủ tục, điều kiện cần thiết khác để đến hôm nay chúng ta có đủ điều kiện động thổ xây dựng công trình quan trọng này đúng vào dịp kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám thành công và Quốc khánh 2/9.

Các đại biểu chúc mừng Lễ động thổ của NSMO. Ảnh: Cấn Dũng

Để dự án xây dựng Trung tâm điều khiển hệ thống điện quốc gia và điều khiển hệ thống điện miền Bắcđược sớm triển khai thực hiện và hoàn thành, đi vào hoạt động, bảo đảm tiến độ, chất lượng, hiệu quảtheo đúng chủ trương đầu tư đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt, Bộ trưởng đề nghị chủ đầu tư và các đơn vị có liên quan thuộc Bộtập trung thực hiện tốt một số công việc sau:

Một là, NSMO, với vai trò là chủ đầu tư dự án cần chủ động phối hợp chặt chẽ, hiệu quả với các cơ quan chức năng của Bộ và TP. Hà Nội sớm hoàn thiện đầy đủ các thủ tục, điều kiện cần thiết theo quy định của Nhà nước để tổ chức thi công xây dựng công trình trong thời gian sớm nhất. Đồng thời, tập trung cao các nguồn lực về tài chính, nhân lực, xây dựng kế hoạch triển khai cụ thể, hợp lý và tăng cường đôn đốc, giám sát các nhà thầu trong quá trình thi công, quản lý chặt chẽ tiến độ, chất lượng công trình theo đúng dự án được duyệt; phối hợp chặt chẽ với các đơn vị thi công, tư vấn và chính quyền địa phương để kịp thời giải quyết (hoặc tham mưu với cấp có thẩm quyền) giải quyết, tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc phát sinh trong quá trình triển khai thực hiện dự án.

Hai là, các cơ quan có liên quan của Bộ theo chức năng, nhiệm vụ được giao có trách nhiệm phối hợp, hỗ trợ NSMO trong việc hoàn thành các thủ tục đầu tư và triển khai các bước tiếp theo của dự án, bảo đảm hoàn thành công trình theo đúng tiến độ và chất lượng đề ra.

Ba là, đề nghị các nhà thầu, đơn vị thi công, tư vấn đề cao trách nhiệm; tập trung nhân lực, máy móc, thiết bị; chấp hành nghiêm túc các quy định của Nhà nước về trình tự thủ tục đầu tư, các tiêu chuẩn, quy trình, quy chuẩn kỹ thuật, bảo đảm yêu cầu về chất lượng, kỹ, mỹ thuật công trình theo đúng đồ án thiết kế được duyệt. Đồng thời, chú trọng bảo đảm an toàn lao động, vệ sinh môi trường, an ninh trật tự nhằm hạn chế đến mức thấp nhất ảnh hưởng của công trường đến hoạt động của các doanh nghiệp, tổ chức và đời sống của người dân trong khu vực.

Nhân dịp này, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên bày tỏ lời cảm ơn tới UBND TP. Hà Nội, các cơ quan chức năng và lãnh đạo Thành phố đã quan tâm, ủng hộ, tạo điều kiện thuận lợi cho chủ đầu tư trong quá trình triển khai các thủ tục liên quan đến dự án. Bộ trưởng đồng thời bày tỏ mong muốn, trong thời gian tới, các đơn vị tiếp tục đồng hành, hỗ trợ để chủ đầu tư sớm hoàn tất thủ tục, bảo đảm công trình được triển khai thông suốt, hiệu quả và đúng tiến độ.

Bộ trưởng tin tưởng rằng với sự hỗ trợ, chỉ đạo sát sao của Bộ Công Thương, UBND TP. Hà Nội cùng các đơn vị chức năng và sự quyết tâm, nỗ lực của NSMO cùng các đối tác, Dự án Trung tâm điều khiển hệ thống điện quốc gia và điều khiển hệ thống điện miền Bắc sẽ hoàn thành đúng tiến độ, bảo đảm chất lượng, an toàn, sớm đưa vào vận hành, góp phần nâng cao năng lực quản lý vận hành hệ thống điện, bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia và phát triển ngành điện Việt Nam trong giai đoạn mới.

Hoàn thiện thủ tục giao đất vào tháng 9/2025

Phát biểu tại sự kiện, Phó Chủ tịch UBND Thành phố Hà Nội Nguyễn Mạnh Quyền cho biết, UBND Thành phố đã giao nhiệm vụ cụ thể cho các sở, ban, ngành và chính quyền cơ sở. Chậm nhất trong tháng 9/2025, toàn bộ thủ tục giao đất, hồ sơ xây dựng phải được hoàn tất để dự án bước vào giai đoạn thi công.

Bên cạnh đó, thành phố cũng mong muốn chủ đầu tư rút ngắn thời gian triển khai, phấn đấu hoàn thành trong 2 năm thay vì 3 năm như kế hoạch, bởi tính chất cấp thiết và ý nghĩa đặc biệt của công trình.

Ở tầm chiến lược, Hà Nội đang phấn đấu duy trì tốc độ tăng trưởng GRDP trên 8% trong năm 2025 và hướng tới hai con số trong giai đoạn 2026 - 2030. Để đạt được mục tiêu này, việc bảo đảm nguồn điện ổn định, đặc biệt là nguồn điện xanh, phục vụ cho phát triển công nghệ cao, trí tuệ nhân tạo và các ngành kinh tế mũi nhọn là yếu tố then chốt.

Hiện thành phố đã phê duyệt chủ trương khoảng 30 dự án đầu tư lưới điện và mong muốn sớm được đưa vào kế hoạch vốn trung hạn 2026 – 2030, với sự ưu tiên đặc biệt dành cho Thủ đô. Đồng thời, Hà Nội cũng đề nghị trong quá trình đầu tư, chú trọng đồng bộ với chỉnh trang đô thị, hạ ngầm lưới điện, tạo diện mạo sáng – xanh – sạch – đẹp cho thành phố.

Ông Nguyễn Mạnh Quyền khẳng định, thành phố cam kết sẽ đồng hành, tạo mọi điều kiện thuận lợi, tháo gỡ kịp thời mọi khó khăn, vướng mắc phát sinh để dự án hoàn thành nhanh nhất, phát huy hiệu quả đầu tư, đóng góp cho sự phát triển của Thủ đô và cả nước.

Nhóm phóng viên