Trung tâm liên kết nông sản Đồng bằng sông Cửu Long: Một điểm đến đa dịch vụ

Ngày 19/5, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phối hợp với UBND thành phố Cần Thơ tổ chức Hội nghị lấy ý kiến góp ý Đề án thành lập trung tâm liên kết, sản xuất, chế biến và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp vùng Đồng bằng sông Cửu Long tại Cần Thơ, hướng tới mục tiêu hình thành "Một điểm đến, đa dịch vụ".

Khi chính thức đi vào hoạt động, trung tâm thiết lập mối quan hệ giữa nơi sản xuất nguyên liệu với công nghiệp chế biến sản phẩm, xây dựng thương hiệu hàng hóa, góp phần gia tăng lượng hàng hóa xuất nhập khẩu và giá trị gia tăng của sản phẩm; tạo cơ hội việc làm ổn định cho người lao động tại vùng Đồng bằng sông Cửu Long.

*Trung tâm kết nối vùng, đóng vai trò sản xuất lớn

Góp ý cho dự thảo đề án thành lập trung tâm, ông Lê Văn Sử, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau nêu ý kiến, trong quy hoạch của Đồng bằng sông Cửu Long, ngoài Cần Thơ là trung tâm của vùng, các địa phương cũng có trung tâm điều phối chuyên ngành, như Kiên Giang, Cà Mau có trung tâm điều phối thủy sản hay ở một số địa phương có trung tâm điều phối trái cây, lúa gạo.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau Lê Văn Sử góp ý cho Đề án. Ảnh: Thanh Liêm - TTXVN

Như vậy, việc thành lập trung tâm tại Cần Thơ phải là trung tâm của các trung tâm, đóng vai trò kết nối. Ông Sử cũng lưu ý, đề án phải chú ý thông luồng vận tải hàng hóa đường biển để đi ra quốc tế.

Tương tự, theo Phó Chủ tịch UBND tỉnh Sóc Trăng Vương Quốc Nam, trong tương lai sẽ hình thành luồng vận tải hàng hóa đường bộ kết nối với các tuyến cao tốc. Riêng đường thủy và các hệ thống cảng, việc nạo vét luồng Định An – Trần Đề sẽ kết nối nhiều địa phương với Cần Thơ, cảng biển nước sâu Trần Đề có vai trò thông thương ra quốc tế.

Đại diện Tp. Hồ Chí Minh, ông Nguyễn Nguyên Phương, Phó Giám đốc Sở Công Thương Tp. Hồ Chí Minh cho rằng, trung tâm này được xác định là của Đồng bằng sông Cửu Long được đặt tại Cần Thơ, do đó cách thức tiếp cận phải khác. Hiện nay, việc sản xuất hàng hóa nông nghiệp chưa đạt yêu cầu để có thể đáp ứng việc khai thác hiệu quả nhất.

“Chúng tôi vừa đi khảo sát vùng nguyên liệu ở Cần Thơ, Vĩnh Long, Bến Tre và nhận thấy sản phẩm nông nghiệp đều tương đồng nhau, tuy mỗi địa phương có khác nhau chút ít. Nông sản của Đồng bằng sông Cửu Long đã tạo được thương hiệu nhưng đây là thương hiệu truyền thống còn việc xây dựng nên một thương hiệu lớn thì gần như chưa làm được”, ông Phương nói.

Từ các dẫn chứng trên, đại diện Sở Công Thương Tp. Hồ Chí Minh cho rằng, vấn đề chính của Đồng bằng sông Cửu Long là phải sản xuất theo hướng công nghiệp, sản xuất lớn. Đó là vai trò của liên kết, hợp tác làm sao để tạo ra nguồn hàng ổn định, có thể đáp ứng được yêu cầu của thị trường.

Bà Đinh Thị Phương Khanh, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Long An cho rằng, các địa phương Đồng bằng sông Cửu Long có vai trò rất lớn trong đề án này. Do đó cần làm rõ hơn điều kiện pháp lý của trung tâm. Đây là trung tâm của vùng và được chọn đặt tại Cần Thơ. Mối quan hệ của trung tâm này đối với các trung tâm đầu mối ở các địa phương khác là như thế nào cũng phải được làm rõ.

Ngoài ra, bà Khanh cũng cho rằng, về căn cứ pháp lý, ngoài Quyết định số 287/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt điều chỉnh cục bộ quy hoạch cấp nước vùng Đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050, đề án cần bổ sung các nội dung Quyết định số 150/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt Chiến lược phát triển nông nghiệp và nông thôn bền vững giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050. Trong chiến lược này đã định hình ra vùng Đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2030 như thế nào và đến năm 2035 sẽ ra sao. Từ đó, trung tâm này sẽ giải quyết được vấn đề tầm nhìn sắp tới.

*Hình thành trung tâm đa dịch vụ cho Đồng bằng sông Cửu Long

Phát biểu tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Trần Thanh Nam cho biết, trung tâm liên kết, sản xuất, chế biến và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp vùng Đồng bằng sông Cửu Long không phải là một khu công nghiệp, khu kinh tế mà sẽ hoạt động đa dịch vụ như một trung tâm dịch vụ hành chính công.

Quang cảnh Hội nghị. Ảnh: Thanh Liêm - TTXVN

Trung tâm được thành lập theo cơ chế đặc thù, không chỉ là một khu công nghiệp, khu kinh tế mà sẽ vận dụng hết những chính sách để phục vụ cho nông sản Đồng bằng sông Cửu Long. Để tránh tình trạng sản xuất, tiêu thụ chồng chéo, trung tâm sẽ có sàn đấu giá giao dịch nông sản.

Thứ trưởng Trần Thanh Nam ghi nhận các ý kiến của các địa phương tại hội nghị và chỉ đạo các cấp, ngành, địa phương tăng tốc hoàn thiện đề án. Riêng Cần Thơ khẩn trương, cố gắng đầu tháng 6/2022 có bản dự thảo Đề án tương đối hoàn thiện để tiếp tục lấy ý kiến đóng góp của các hiệp hội, doanh nghiệp và tổ chức quốc tế nhằm hoàn chỉnh Đề án, sớm trình Thủ tướng phê duyệt quyết định thành lập trong năm 2022.

Trung tâm liên kết, sản xuất, chế biến và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp vùng Đồng bằng sông Cửu Long tại Cần Thơ có quy mô đến năm 2050 là 3.300 ha, nằm trên địa bàn phường Long Tuyền (quận Bình Thủy) và xã Giai Xuân (huyện Phong Điền); trong đó, giai đoạn 1 của trung tâm sẽ được triển khai trên diện tích 450 ha.

Theo đề án, đến năm 2025, trung tâm sẽ được hình thành với mục tiêu nghiên cứu ứng dụng các công nghệ bảo quản, phát triển chuỗi lạnh, đầu tư hệ thống vận chuyển, hậu cần nhanh chóng và thuận tiện; xây dựng các trung tâm một cửa kiểm dịch thực vật và kiểm tra chất lượng hàng hóa và được công nhận tương đương với các nước nhập khẩu tại Đồng bằng sông Cửu Long.

Trung tâm cũng sẽ thu hút các nhà đầu tư nắm giữ công nghệ cao vào giới thiệu, xây dựng mô hình mẫu và chuyển giao công nghệ cho các đơn vị sản xuất nông nghiệp trong toàn vùng. Đồng thời, xây dựng được mô hình tiêu thụ nông sản tiên tiến dựa trên ứng dụng công nghệ số cho một số nông sản, thủy sản phổ biến nhất của cả vùng. Hình thành những phân khu hạt nhân của trung tâm như phân khu sản xuất, phân khu chế biến, phân khu tiêu thụ và xuất khẩu và khu phi thuế quan

Đến năm 2030, trung tâm sẽ trở thành hạt nhân của nền kinh tế nông nghiệp hiện đại vùng Đồng bằng sông Cửu Long, thực hiện đầy đủ chức năng liên kết “sản xuất – chế biến – tiêu thụ nông sản cho vùng với vai trò dẫn dắt, thúc đẩy và hỗ trợ mạnh mẽ hoạt động kinh tế nông nghiệp toàn vùng. Hoàn chỉnh các phân khu chức năng của Trung tâm trên diện tích mở rộng theo quy hoạch. Trung tâm trở thành hạt nhân của nền kinh tế nông nghiệp hiện đại.

Tầm nhìn đến năm 2050, trung tâm trở thành hạt nhân đô thị sân bay với công nghệ thông minh – đầu mối của chuỗi các “trung tâm sản xuất – chế biến – tiêu thụ thông minh” toàn vùng (có khoảng 50% - 70% các quy trình sản xuất tự động thông minh)./.

Thanh Liêm/TTXVN