Trung tâm tài chính quốc tế cần sản phẩm thế mạnh và riêng biệt để cạnh tranh

Lựa chọn những sản phẩm thế mạnh

Theo Nghị định số 323/2025/NĐ-CP ngày 18/12/2025 của Chính phủ về thành lập Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam, IFC tại TP.HCM có hệ sinh thái tài chính toàn diện và đa dạng; cung cấp các dịch vụ tài chính truyền thống và chuyên sâu, khai thác tác động cộng hưởng, tương hỗ của các dịch vụ tài chính như: huy động vốn, đầu tư, thanh toán, phát hành và giao dịch sản phẩm tài chính, quản lý tài sản, dịch vụ tài chính ứng dụng công nghệ (fintech), blockchain, crypto…

Trung tâm tài chính quốc tế tại TP.HCM cần có thế mạnh riêng để cạnh tranh.

Chuyên gia kinh tế, TS Giang Chấn Tây cho rằng, hiện nay, phần lớn các giao dịch tài chính hiện đại theo chuẩn quốc tế được thực hiện dưới dạng giao dịch số, bao gồm cả tài sản số và các công cụ tài chính phi vật thể.

Việt Nam với lợi thế có lực lượng lao động trẻ, năng động, tiếp thu cái mới nhanh và nhạy bén, chuyển đổi linh hoạt trước sự thay đổi của công nghệ. Do vậy, việc cho phép triển khai cơ chế thử nghiệm sandbox trong tài chính, fintech, tạo không gian an toàn để thử nghiệm mô hình mới như thanh toán số, tài sản số, cho vay số, blockchain… là bước “mở khóa sáng tạo” đối với sự phát triển bước đầu của IFC tại Việt Nam.

Theo TS Giang Chấn Tây, một số mô hình ứng dụng công nghệ chuỗi khối (blockchain) cho phép dữ liệu được ghi nhận minh bạch, liên kết theo chuỗi và rất khó bị can thiệp sẽ bảo đảm quyền lợi các bên tham gia.

"Quốc hội đã đưa ra cơ sở pháp lý, trên cơ sở đó, Trung tâm tài chính quốc tế tại TP.HCM có thể triển khai những hoạt động sandbox hay nghiên cứu phát triển fintech. Hoạt động thử nghiệm có kiểm soát về các quyền lợi của nhà đầu tư để đảm bảo tính pháp lý sao cho các bên đều cùng có lợi. Và việc sử dụng công nghệ tài chính mới nhất để cạnh tranh với Trung tâm tài chính hiện hữu mà mình phải cạnh tranh ở dạng là có sự khác biệt", TS Giang Chấn Tây nói.

Chuyên gia kinh tế - TS Giang Chấn Tây.

Theo quy định, các sàn giao dịch, nền tảng giao dịch mới, dịch vụ tài chính ứng dụng công nghệ (fintech); hình thành bước đầu hệ sinh thái dịch vụ tư vấn và hỗ trợ đạt tiêu chuẩn quốc tế phục vụ hoạt động IFC. Cùng với đó là danh mục ngành, nghề, sản phẩm, dịch vụ ưu tiên phát triển tại Trung tâm tài chính quốc tế. Trong đó, tập trung vào phát triển hạ tầng trung tâm; tài chính xanh, tài chính ESG; thị trường hàng hóa và hàng hóa phái sinh; tài chính thương mại quốc tế; công nghệ tài chính, đổi mới sáng tạo; quỹ đầu tư, quản lý tài sản và các dịch vụ hỗ trợ chuyên nghiệp đạt chuẩn quốc tế.

TS Giang Chấn Tây cho rằng, cần tập trung phát triển các giao dịch về thị trường phái sinh và thị trường chứng khoán. Giao dịch thị trường chứng khoán có thể vượt ra ngoài biên giới quốc gia, và thị trường phái sinh đó có thể đi sâu hơn là các giao dịch về dầu mỏ.

"Giả sử tỷ giá tăng lên tới 27.500 VNĐ/USD, khi đó chúng ta vẫn giao dịch với tỷ giá cũ là 26.000 VNĐ/USD. Điều này đảm bảo cho các giao dịch thực hiện được ổn định. Hoặc chúng ta thực hiện xuất nhập khẩu các hợp đồng mua bán trả chậm thì đó cũng là những gì chúng ta tận dụng để tạo nguồn thu cho Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam", TS Giang Chấn Tây chia sẻ thêm.

Thiết kế mô hình mới, riêng biệt

Theo Chuyên gia kinh tế Nguyễn Hoàng Dũng, thành viên Nhóm tham vấn hiến kế kinh tế vĩ mô quốc gia và hội nhập quốc tế, mặc dù TP.HCM đang được đầu tư phát triển nhưng IFC vận hành sau cũng như quy mô vốn chưa cao. Do vậy, sản phẩm, hình thức giao dịch tạo ra cần có lợi cho tất cả các bên với những ưu đãi và quyền lợi hài hòa.

Chuyên gia Nguyễn Hoàng Dũng cho rằng, cần có cơ chế quản trị minh bạch

Thành phố có thể tập trung vào các sản phẩm tài chính phong phú, đa dạng có chi phí rẻ với nhiều kênh mua bán. Cần nghiên cứu các loại sản phẩm, hàng hóa này sao cho đủ sức hấp dẫn, đồng thời phải có cơ chế kiểm soát, giám sát đặc biệt ngay từ đầu nhằm tạo ra sự công bằng, xây dựng niềm tin và tính minh bạch để vừa thu hút vừa bảo vệ tất cả các bên tham gia. Từ đó tạo ra “luật chơi” hấp dẫn với sự tự do nhất định.

Bên cạnh đó, chuyên gia Nguyễn Hoàng Dũng cho rằng, cần tập trung xây dựng TP. HCM trở thành “điểm đến có lợi nhuận bền vững, nhưng rủi ro chính sách thấp nhất”.

"Phải có cơ chế kiểm soát, giám sát ngay từ đầu để vừa thu hút, vừa bảo vệ các nhà đầu tư. Bởi vì một trong những vấn đề nan giải của các quốc gia, nhất là một số nước họ quá nặng việc chạy theo đồng tiền, vì thế cơ chế kiểm soát chưa đặt ra từ đầu. Việc bung ra như vậy trong điều kiện tại Việt Nam hiện nay sẽ gặp khó khăn và phức tạp trong quản lý. Cho nên việc mở ra những kênh, hình thức đầu tư, những loại sản phẩm để các nhà đầu tư có cơ sở mua bán và giao giao dịch thì phải có những thiết chế để quản trị", ông Dũng nói.

Phân tích chiến lược phát triển Trung tâm tài chính quốc tế, PGS.TS Nguyễn Hữu Huân - Đại học Kinh tế TP.HCM cho biết, các Trung tâm tài chính hàng đầu trên thế giới phải mất hàng chục năm, thậm chí là hơn 100 năm mới có được vị thế như ngày nay, hoặc nhanh nhất cũng phải mất hơn 20 năm như Singapore hay Thâm Quyến. Do vậy trong 10 năm tới, TP.HCM cần phấn đấu có thể cạnh tranh được với các trung tâm tài chính khu vực như Manila, Jakarta, Bangkok hay Kualar Lumpur. Trong 5 năm tới lọt top 75, và 10 năm tới phấn đấu lọt vào top 50.

PGS.TS Nguyễn Hữu Huân, Đại học Kinh tế TP.HCM.

Theo vị chuyên gia Đại học Kinh tế TP.HCM, đầu tiên Việt Nam cần hướng đến chiến lược giá rẻ khi các Trung tâm tài chính ở gần như Hong Kong, Singapore có chi phí nhân công, ăn ở sinh hoạt rất cao. Trong khi các tập đoàn tài chính thế giới lập ở một nơi và hoạt động ở nhiều khu vực.

"Chúng ta sẽ theo chiến lược Singapore +1, có nghĩa là đầu tư vào Trung tâm tài chính quốc tế Việt Nam mở ra dòng vốn luân chuyển tự do như Singapore. Luật pháp thì theo Common law, thậm chí là tốt hơn Singapore. Thuế hiện nay của chúng ta cũng ưu đãi hơn Singapore khi Singapore thuế là 17%. Trong 5 - 10 năm đầu, chúng ta sẽ tập trung vào chi phí hoạt động giá rẻ hơn thì các tập đoàn sẽ đặt ở Việt Nam. Đương nhiên là họ không chuyển hết từ Singapore qua mà chỉ chuyển một phần. Nếu thấy ổn, họ sẽ tiếp tục chuyển đổi đầu tư sang Việt Nam", PGS.TS Nguyễn Hữu Huân chia sẻ.

Về hướng phát triển lâu dài, PGS.TS Nguyễn Hữu Huân nhận định, không thể sử dụng mãi “lợi thế chi phí giá rẻ” để cạnh tranh mà phải nâng cao chất lượng sản phẩm. Do ra đời sau với quy mô vốn còn nhỏ nên IFC tại Việt Nam nên đi theo xu hướng thiết kế, sáng tạo ra các mô hình kinh tế tài chính mới, theo hướng riêng biệt thay vì theo cách làm của những trung tâm tài chính hiện nay.

Hoàng Minh/VOV-TP.HCM