Trung tâm tài chính quốc tế: Lợi thế cạnh tranh của TP.HCM trên bản đồ toàn cầu

Theo Oxford Economics, một thành phố được xếp hạng toàn cầu dựa trên năm cấu phần cốt lõi, gồm nền kinh tế, nguồn nhân lực, chất lượng cuộc sống, môi trường và năng lực quản trị chính quyền.

Ở cấu phần nền kinh tế, động lực then chốt giúp TP.HCM trở thành một Thành phố toàn cầu trong giai đoạn tới bao gồm quy mô kinh tế, tốc độ tăng trưởng kinh tế, GRDP bình quân đầu người, tăng trưởng việc làm, sự đa dạng kinh tế và sự ổn định kinh tế.

Hiện, TP.HCM đặt mục tiêu tăng trưởng kinh tế bình quân giai đoạn 2025 - 2030 đạt 10 - 11%/năm; quy mô nền kinh tế đến năm 2030 ước đạt khoảng 5 triệu tỉ đồng (năm 2025 dự kiến đạt 3,03 triệu tỉ đồng, tăng khoảng 11% so với năm 2024). Cùng với đó, GRDP bình quân đầu người hướng đến 14.000 - 15.000 USD, tương đương mức thu nhập cao theo chuẩn quốc tế.

Đây là những mục tiêu mang tính bước ngoặt, nếu đạt được sẽ giúp định vị TP.HCM như một trung tâm kinh tế năng động, hội nhập sâu với chuỗi giá trị toàn cầu, qua đó củng cố nền tảng để TP tiến xa hơn trong hành trình vươn lên nhóm 100 thành phố toàn cầu.

Tại Hội nghị triển khai Nghị quyết của Quốc hội về Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam hôm 2-8, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết việc xây dựng và phát triển Trung tâm tài chính quốc tế trong giai đoạn hiện nay là một trong những động lực để thu hút nguồn lực tài chính. Ảnh: NGUYỆT NHI

Tái cấu trúc nền kinh tế

Giai đoạn 2025 - 2030, TP.HCM định hướng tái cơ cấu mô hình kinh tế dựa trên các trụ cột: Đổi mới sáng tạo, công nghệ cao, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh. Trọng tâm là chuyển đổi và nâng cấp các khu công nghiệp, khu chế xuất, tái cấu trúc các ngành công nghiệp chủ lực theo hướng thân thiện môi trường, ứng dụng công nghệ số và giá trị gia tăng cao.

Đồng thời, tái cấu trúc chuỗi cung ứng hàng hóa, dịch vụ theo hướng hiện đại, tận dụng lợi thế thị trường nội địa gắn với xuất nhập khẩu, qua đó tham gia sâu vào mạng lưới phân phối và chuỗi giá trị toàn cầu.

Trong lĩnh vực du lịch, TP.HCM hướng đến phát triển các trung tâm du lịch sinh thái biển và nghỉ dưỡng cao cấp, định vị mình là điểm đến xanh, thông minh, đẳng cấp quốc tế, kết hợp bảo tồn thiên nhiên với phát triển kinh tế.

Ở lĩnh vực nông nghiệp, TP đẩy mạnh nông nghiệp hữu cơ, công nghệ cao, hình thành các vùng sản xuất hàng hóa tập trung quy mô lớn gắn với chuỗi liên kết sản xuất, tiêu thụ.

Một trong những hướng đột phá là phát triển hành lang đổi mới sáng tạo từ Khu đô thị sáng tạo tương tác cao phía Đông đến các cực công nghiệp, dịch vụ, cảng biển, nơi hội tụ các công viên khoa học công nghệ, trung tâm nghiên cứu đạt chuẩn quốc tế. TP cũng sẽ thúc đẩy kết nối giữa viện – trường – doanh nghiệp – quỹ đầu tư, hình thành hệ sinh thái khởi nghiệp công nghệ cao.

Song song đó, TP.HCM phát triển công nghiệp văn hóa gắn với du lịch, giáo dục, giải trí và thiết kế, tạo nên những cụm sáng tạo cộng đồng mang bản sắc riêng. Quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo theo mô hình hợp tác công – tư (PPP) cũng sẽ là kênh huy động nguồn lực xã hội cho khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Đáng chú ý, ở tầng hạ tầng số, TP tập trung xây dựng trung tâm dữ liệu, khu công nghiệp công nghệ thông tin tập trung, ứng dụng bản đồ số, dữ liệu lớn, GIS trong quy hoạch, giao thông, giám sát môi trường, hướng tới một đô thị vận hành thông minh, an toàn và bền vững.

Để tạo dấu ấn trên bản đồ kinh tế thế giới, một trong những ưu tiên mà TP.HCM cần làm là phát triển dịch vụ logistics, kho bãi hiện đại hướng đến kết nối với các khu thương mại tự do. Ảnh: KHÁNH LY

3 trụ cột kinh tế

Với vai trò đầu tàu kinh tế, để tạo dấu ấn trên bản đồ kinh tế thế giới, giai đoạn này, tôi cho rằng TP.HCM nên ưu tiên phát triển ba lĩnh vực.

Đối với lĩnh vực công nghiệp, TP.HCM ưu tiên phát triển các ngành như sản xuất linh kiện điện tử, bán dẫn, chip, trí tuệ nhân tạo, công nghệ lượng tử, robot, không gian vũ trụ, hyrogen xanh, công nghệ gen, sinh học và dược phẩm cao cấp... thân thiện với môi trường.

Đối với lĩnh vực thương mại – dịch vụ, cần phát triển dịch vụ logistics, kho bãi hiện đại hướng đến kết nối với các khu thương mại tự do. Song song đó là dịch vụ tài chính gắn với ngân hàng số, tài chính xanh, tài sản số, tài sản mã hóa, công nghệ tài chính; phát triển du lịch xanh, du lịch kết hợp chăm sóc sức khỏe, du lịch kết hợp mua sắm, du lịch sinh thái và nghỉ dưỡng cao cấp.

Đối với lĩnh vực nông nghiệp, TP.HCM tiếp tục thúc đẩy phát triển nông nghiệp sinh thái hữu cơ, ứng dụng công nghệ cao hướng đến hình thành các vùng sản xuất nông nghiệp hàng hóa tập trung quy mô lớn, tạo nên chuỗi liên kết chặt chẽ giữa sản xuất - tiêu thụ sản phẩm. Phát triển các sàn giao dịch hàng hóa nông sản gắn với Trung tâm tài chính quốc tế…

Vai trò của Trung tâm tài chính quốc tế

Trung tâm tài chính quốc tế sẽ đóng vai trò quan trọng trong mục tiêu xây dựng TP.HCM là thành phố toàn cầu.

Xét ở cấu phần nền kinh tế, với sự hình thành Trung tâm tài chính quốc tế tại TP.HCM sẽ thu hút được các tập đoàn tài chính, các nhà đầu tư vào lĩnh vực hạ tầng tài chính… dẫn đến tổng vốn đầu tư toàn xã hội sẽ tăng trưởng bứt phá, tạo động lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, tăng GRDP bình quân đầu người.

Trung tâm tài chính quốc tế phát triển các dịch vụ tài chính chuyên sâu, ngân hàng số, tài sản số… sẽ tạo ra các việc làm mới dẫn đến tốc độ tăng trưởng việc sẽ gia tăng, góp phần đa dạng các ngành kinh tế.

Ths NGUYỄN TRÚC VÂN, Giám đốc Trung tâm Mô phỏng và Dự báo kinh tế - xã hội, Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM