Trung tâm Tài chính quốc tế tại Việt Nam: Không chỉ là một dự án, mà là một cơ chế đột phá thể chế

Chính phủ sẽ thành lập Trung tâm Tài chính quốc tế đặt tại TP. Hồ Chí Minh và Đà Nẵng. Trong ảnh: Tòa nhà Trung tâm Tài chính quốc tế Saigon Marina tại TP. Hồ Chí Minh. (Nguồn: Masterise Homes)

Việc xây dựng Trung tâm Tài chính quốc tế không chỉ để thu hút các nguồn lực đầu tư, bắt nhịp và kết nối với thế giới, mà còn để xây dựng những cơ chế, chính sách và mô hình quản trị mới, hiệu quả; góp phần tạo động lực thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội, đặc biệt là tăng trưởng kinh tế 8% trở lên trong năm 2025 và 2 con số từ năm 2026 trở đi, hướng tới thực hiện thắng lợi 2 mục tiêu chiến lược 100 năm.

Chính vì vậy, Chính phủ gấp rút hoàn thiện 8 nghị định hướng dẫn thực hiện Nghị quyết 222/2025/QH15. Các nghị định chuyên ngành cũng được thảo luận, gồm cấp phép ngân hàng, quản lý ngoại hối, phòng chống rửa tiền và tài trợ khủng bố, hoạt động Sở Giao dịch hàng hóa, cùng chính sách xuất nhập cảnh, cư trú của người nước ngoài tại trung tâm.

"Một trung tâm, hai điểm đến"

Theo báo cáo của Bộ Tài chính, Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam hoạt động với mô hình "một trung tâm, hai điểm đến". Theo đó, Chính phủ sẽ thành lập Trung tâm Tài chính quốc tế đặt tại TP. Hồ Chí Minh và Đà Nẵng.

Trong đó, TP. Hồ Chí Minh sẽ là đầu mối tài chính quy mô lớn, phát triển mạnh về thị trường chứng khoán, trái phiếu, ngân hàng, quản lý quỹ, dịch vụ niêm yết. Đà Nẵng tập trung phát triển các dịch vụ tài chính liên quan đến logistics, hàng hải, thương mại tự do và các chuỗi cung ứng công-nông nghiệp.

Dự kiến, khu vực Trung tâm tại TP. Hồ Chí Minh có quy mô 899 ha, Đà Nẵng 300 ha.

Chia sẻ với Báo Thế giới và Việt Nam, PGS.TS. Nguyễn Hữu Huân, Trưởng bộ môn Thị trường tài chính tại Trường Kinh doanh UEH (Đại học Kinh tế TP. Hồ Chí Minh), thành viên Tổ Tham mưu Thành lập Trung tâm Tài chính quốc tế Việt Nam tại TP. Hồ chí Minh nhận định, Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam được kỳ vọng không chỉ huy động vốn cho các doanh nghiệp nội địa mà còn góp phần đưa Việt Nam trở thành một trong những trung tâm tài chính hàng đầu trong khu vực.

"Đây là định chế tạo ra cơ hội cùng thắng (win-win), thu hút các tổ chức tài chính, ngân hàng lớn trên thế giới và trong khu vực tới Việt Nam kiếm tìm lợi nhuận", PGS.TS. Nguyễn Hữu Huân nhấn mạnh.

Theo đánh giá của ông Huân, TP. Hồ Chí Minh đã có nhiều lợi thế, thuận lợi. Thậm chí, theo Chỉ số Trung tâm Tài chính toàn cầu (GFCI) ấn bản lần thứ 37 được công bố tháng 3/2025, thành phố này được xếp hạng đứng thứ 98 trong các trung tâm tài chính quốc tế, dù chưa xây dựng.

"Vậy nên, cơ hội và quyết tâm của đất nước đã có. Giờ là lúc phải tập trung nguồn lực cho việc phát triển Trung tâm Tài chính quốc tế ở TP. Hồ Chí Minh. Trung tâm này sẽ tạo ra một 'bàn đạp' để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế trong giai đoạn tới", PGS.TS. Nguyễn Hữu Huân nói.

Trong khi đó, tại Tọa đàm “Định vị và phát triển Trung tâm Tài chính quốc tế tại thành phố Đà Nẵng - Cơ hội thu hút các giao dịch và đầu tư" diễn ra ngày 6/11, ông Rich McClellan, thành viên Ban Tư vấn, Trung tâm tài chính quốc tế tại Đà Nẵng khẳng định, Việt Nam đã có những bước tiến mạnh mẽ để sẵn sàng vận hành Trung tâm tài chính quốc tế.

Trung tâm Tài chính quốc tế là một nhu cầu tất yếu để tạo ra thế hệ tăng trưởng tiếp theo cho nền kinh tế Việt Nam.

Với mô hình "một trung tâm, hai điểm đến" ở Đà Nẵng và TP. Hồ Chí Minh, theo ông ông Rich McClellan, cả hai vẫn được quản lý thống nhất, cùng một khung pháp lý, nhưng có trọng tâm khác nhau. Đà Nẵng hướng tới tài chính xanh, thương mại, fintech và tài sản số, còn TP. Hồ Chí Minh tập trung vào thị trường vốn, quản lý tài sản, quỹ đầu tư.

Đà Nẵng sở hữu những lợi thế, tiềm năng đầy triển vọng. Bên cạnh cảng nước sâu, sân bay quốc tế, khu công nghệ cao, khu phần mềm, thành phố còn có Khu thương mại tự do sắp hoạt động, nguồn nhân lực chất lượng, môi trường sống trong lành, cảnh quan đẹp và là trung tâm thu hút giới công nghệ, fintech, startup sáng tạo.

Những yếu tố này khiến Đà Nẵng trở thành địa điểm lý tưởng để phát triển một Trung tâm tài chính hiện đại, đặc biệt trong các lĩnh vực tài chính xanh, tài chính số và thương mại quốc tế.

Đà Nẵng trở thành địa điểm lý tưởng để phát triển một Trung tâm tài chính hiện đại, đặc biệt trong các lĩnh vực tài chính xanh, tài chính số và thương mại quốc tế. (Nguồn: Vneconomy)

Vượt trội về dịch vụ tài chính, ngân hàng và thị trường vốn

Tại Diễn đàn Đầu tư Việt Nam năm 2026 tổ chức ở TP. Hồ Chí Minh diễn ra ngày 4/11, TS. Phan Đức Hiếu, Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội cũng nhấn mạnh điểm đặc biệt là Trung tâm Tài chính quốc tế Việt Nam sẽ hoạt động tại hai địa điểm - TP. Hồ Chí Minh và Đà Nẵng. Dù vậy, đây được xem là một thể thống nhất, chứ không phải hai trung tâm riêng biệt.

"Trung tâm này sẽ có các cơ chế và chính sách vượt trội về dịch vụ tài chính, ngân hàng và thị trường vốn. Đồng thời sẽ có những loại hình kinh doanh, dịch vụ tài chính mà ở bên ngoài chưa thể thực hiện, thì trong Trung tâm Tài chính quốc tế sẽ được cho phép triển khai", TS. Phan Đức Hiếu cho hay.

Mục tiêu lớn nhất là xây dựng một môi trường đầu tư - kinh doanh hiện đại, có tính cạnh tranh cao trong khu vực và thế giới, tương đương với các trung tâm tài chính phổ biến tại châu Á và toàn cầu.

Cơ chế tại trung tâm sẽ bao trùm nhiều lĩnh vực, bao gồm ngoại hối, ngân hàng, thị trường vốn, thuế, xuất nhập khẩu, cư trú, đi lại và tài phán quốc tế.

Điều khiến ông Hiếu đặc biệt phấn khởi là sự quyết liệt của Chính phủ trong việc thúc đẩy tiến độ. Chủ trương đã thông qua, nhà đầu tư trong và ngoài nước đều đang mong chờ ngày trung tâm chính thức thành lập.

TS. Phan Đức Hiếu chia sẻ: "Với tư cách là người bấm nút thông qua chủ trương này, tôi rất vui mừng. Trung tâm Tài chính quốc tế không chỉ là một dự án, mà là một cơ chế đột phá thể chế, hướng tới tạo ra môi trường đầu tư – kinh doanh cạnh tranh tầm khu vực và thế giới. Mục tiêu là thu hút mọi nhà đầu tư không chỉ nhà đầu tư có vốn trực tiếp nước ngoài (FDI), mà cả doanh nghiệp và nhà đầu tư trong nước".

Đồng quan điểm, ông Rich McClellan bày tỏ ấn tượng về sự quyết liệt của Chính phủ. Ông Rich McClellan nhấn mạnh: "Việt Nam đã có những bước tiến quan trọng để hình thành Trung tâm Tài chính quốc tế; trong đó đã nhanh chóng, khẩn trương ban hành các cơ chế, chính sách quan trọng.

Thủ tướng Chính phủ vừa qua đã chỉ đạo hoàn tất các Nghị định để vận hành Trung tâm Tài chính quốc tế trong tháng 11/2025, điều này cho thấy tốc độ triển khai rất nhanh và quyết tâm mạnh mẽ của Chính phủ Việt Nam”.

Sự quyết liệt của Chính phủ đang cho thấy quyết tâm mạnh mẽ trong việc đưa Việt Nam vươn lên vị thế mới trên bản đồ tài chính khu vực.

Lời khẳng định của Thủ tướng Phạm Minh Chính tại Hội nghị về thành lập Trung tâm Tài chính quốc tế tại Việt Nam một lần nữa chứng minh điều đó: "Việc hình thành Trung tâm tài chính quốc tế là việc Việt Nam chưa từng thực hiện, nhưng với tinh thần 'gần mấy không đi không đến, xa mấy ắt đi ắt đến', Việt Nam sẽ không bỏ lỡ cơ hội, quyết tâm cao, hành động quyết liệt, nỗ lực hết sức, làm việc có trọng tâm, trọng điểm".

Gia Thành