Trường ĐH Hạ Long đào tạo nhân lực phục vụ mở rộng thị trường du lịch Halal

Cuối tháng 5/2025, Trường Đại học Hạ Long phối hợp Viện Nghiên cứu Nam Á, Tây Á và Châu Phi thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam tổ chức Hội thảo quốc tế “Phát triển Quảng Ninh thành một trong những điểm đến du lịch thân thiện với người Hồi giáo hàng đầu tại Việt Nam”.

Việc phát triển du lịch thân thiện với người Hồi giáo không chỉ là mở rộng thị trường, mà còn là minh chứng cho sự chuyên nghiệp, hội nhập và đa dạng hóa các sản phẩm du lịch, dịch vụ của du lịch Quảng Ninh.

Trường Đại học Hạ Long - một trong những cơ sở giáo dục đào tạo nhân lực lĩnh vực du lịch của Quảng Ninh cũng không ngừng nâng cao chất lượng để đáp ứng nhu cầu của xã hội nói chung và xu thế phát triển du lịch của tỉnh nói riêng. Với tiềm năng sẵn có và định hướng đúng đắn, Quảng Ninh hoàn toàn có thể trở thành một điểm đến thân thiện, hấp dẫn với khách Hồi giáo trong khu vực và thế giới.

Sinh viên Khoa Du lịch Trường Đại học Hạ Long trong một buổi học thực hành (Ảnh: NTCC)

Tình hình phát triển du lịch hiện nay trên thế giới nói chung và ở Quảng Ninh nói riêng

Trao đổi với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Vũ Văn Viện - Trưởng khoa Du lịch Trường Đại học Hạ Long cho biết: Theo Báo cáo Chỉ số Du lịch Hồi giáo Toàn cầu (Global Muslim Travel Index - GMTI, 2023), năm 2022 có khoảng 110 triệu lượt khách Hồi giáo quốc tế, chiếm hơn 12% tổng lưu lượng du lịch toàn cầu, với tổng chi tiêu đạt gần 189 tỷ USD. Dự kiến đến năm 2030, con số này sẽ vượt ngưỡng 230 triệu lượt khách và chi tiêu đạt hơn 341 tỷ USD.

Còn đối với du lịch Quảng Ninh, sau đại dịch COVID-19 cũng đã có những bước phát triển vượt bậc, cụ thể như:

Năm 2024, cơ cấu khách quốc tế đến Quảng Ninh chủ yếu là khách Châu Á (75%), tiếp đó là khách Châu Âu (16%), Châu Mỹ (5%) Châu Đại Dương (4%).

Chi tiêu bình quân/1 khách du lịch năm 2024 là 2.450.000 đồng/khách/lượt, tăng 14% so với năm 2023 (năm 2023: 2.141.000 đồng/khách/lượt)

Thời gian lưu trú bình quân/lượt khách du lịch năm 2024 là 2,56 ngày (năm 2023 là 2,34 ngày, năm 2022 là 2,22 ngày).

Cũng theo báo cáo số 1952 ngày 26 tháng 12 năm 2024 của Sở Du lịch Quảng Ninh (nay là Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch) cơ cấu khách du lịch đến Quảng Ninh trong năm 2024 có 10 thị trường khách quốc tế hàng đầu, trong đó thị trường khách Ấn Độ đứng ở vị trí thứ 4, chỉ sau thị trường khách Trung Quốc - Hàn Quốc - Đài Loan.

Như vậy có thể thấy, thị trường khách du lịch Hồi giáo (thị trường Halal) là một thị trường du lịch quốc tế tiềm năng mà Việt Nam nói chung cũng như Quảng Ninh nói riêng đang có định hướng để khai thác và phục vụ.

Quảng Ninh - với di sản vịnh Hạ Long nổi tiếng thế giới, hệ thống danh thắng phong phú và hạ tầng du lịch ngày càng hoàn thiện đang vươn lên trở thành một trung tâm du lịch quốc tế.

Khu Di tích và Danh thắng Yên Tử - gắn liền với tên tuổi Phật hoàng Trần Nhân Tông (1258 - 1308). Đây cũng là nơi mà từ ngày 25 đến 28/5/2025, xá lợi Đức Phật Thích Ca Mâu Ni - Quốc bảo thiêng liêng của Ấn Độ được tôn trí tại cung Trúc Lâm Yên Tử.

Một số khu nghỉ dưỡng tại Hạ Long cũng đã được lựa chọn là nơi tổ chức đám cưới cho các tỷ phú Ấn Độ và nhiều quốc gia trên thế giới như: Vinpearl Resort and Spa Hạ Long,...

Từ đầu năm 2023 đến nay, Quảng Ninh đón 875.000 lượt khách quốc tế. Trong đó, thị trường khách Ấn Độ có tăng trưởng ấn tượng.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Vũ Văn Viện - Trưởng khoa Du lịch Trường Đại học Hạ Long. Ảnh: NVCC

Ông Shammi Singh Thakur, đại diện hãng lữ hành Travel Seasons (Ấn Độ) cho biết: “Quảng Ninh là tỉnh tiên phong của miền Bắc đón đầu xu hướng du lịch Ấn Độ và du khách Halal. Hiện đang có nhiều đơn vị du lịch của Quảng Ninh quan tâm tiếp cận dịch vụ du lịch dành cho khách Halal giúp chúng tôi có thêm nhiều lựa chọn để giới thiệu đến du khách”.

Bên cạnh đó, Sở Du lịch Quảng Ninh (nay là Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch) đã luôn kịp thời có những chủ trương, định hướng nhằm thu hút và hướng tới phục vụ thị trường khách du lịch Hồi giáo như: Sở đã có ban hành Kế hoạch số 1436/KH-SDL ngày 17/8/2023 tổ chức Hội nghị “Giải pháp thu hút thị trường khách du lịch Hồi giáo (du lịch Halal)” tại thành phố Hạ Long ngày 12/9/2023;

Tổ chức Chương trình tập huấn kỹ năng phục vụ khách du lịch Hồi giáo và Ấn Độ cho cán bộ, công chức, viên chức của các cơ quan quản lý nhà nước, doanh nghiệp du lịch trên địa bàn tỉnh; Tổ chức đón các đoàn khách Halal đến Quảng Ninh: Từ ngày 29/8 đến ngày 06/9/2024, Sở đã tổ chức đón đoàn 4500 khách của tỷ phú Ấn Độ đến tham quan và trải nghiệm các dịch vụ tại Hạ Long, Quảng Ninh;

Tham dự Hội nghị Halal toàn quốc do Thủ tướng Chính phủ chủ trì vào ngày 22/10/2024 tại Hà Nội; Phối hợp với các cơ quan, tổ chức chuyên ngành về thị trường Halal tổ chức khảo sát thực tế: Tổ chức chương trình làm việc với Công ty Trách nhiệm hữu hạn Halal Quốc gia Việt Nam và khách sạn Delasea Hạ Long nhằm xúc tiến, thúc đẩy dịch chuyển từng phần nhà hàng và khách sạn để đón dòng khách du lịch Halal; Tổ chức chương trình khảo sát hoạt động “Du lịch thân thiện với người Hồi giáo” tại 9 khách sạn hạng 4-5 sao trên địa bàn thành phố Hạ Long.

Ngày 14/5/2025: Sở Ngoại vụ ra văn bản số 673/SNGV-QHQT về việc tham gia ý kiến về việc triển khai Đề án “Tăng cường hợp tác quốc tế để xây dựng và phát triển ngành Halal Việt Nam đến năm 2030” tại tỉnh Quảng Ninh trong năm 2025.

Và đặc biệt ngày 30/5/2025: Trường Đại học Hạ Long với phối hợp Viện Nghiên cứu Nam Á, Tây Á và Châu Phi (ISAWAAS) đã tổ chức hội thảo quốc tế “Phát triển Quảng Ninh thành một trong những điểm đến du lịch thân thiện với người Hồi giáo hàng đầu tại Việt Nam”.

Trường Đại học Hạ Long phối hợp với Viện Nghiên cứu Nam Á, Tây Á và Châu Phi (ISAWAAS) tổ chức hội thảo quốc tế với chủ đề “Phát triển Quảng Ninh thành một trong những điểm đến du lịch thân thiện với người Hồi giáo hàng đầu tại Việt Nam” tại Khách sạn Sài Gòn Hạ Long. Ảnh: NTCC

Ưu điểm và hạn chế, tồn tại trong phát triển du lịch phục vụ khách Hồi giáo

Trên cơ sở về sự phát triển hoạt động du lịch phục vụ cho thị trường khách Hồi giáo tại Quảng Ninh hiện nay, Trưởng khoa Du lịch Trường Đại học Hạ Long đã chỉ ra một số ưu điểm và hạn chế còn tồn tại.

Thứ nhất, về vị trí địa lý: Tỉnh Quảng Ninh có vị trí địa lý thuận lợi, nằm ở cửa ngõ Đông Bắc Việt Nam, có hệ thống đường cao tốc hiện đại, cửa khẩu quốc tế,cảng hàng không quốc tế Vân Đồn, cảng biển quốc tế;

Thứ hai, Quảng Ninh là một trung tâm du lịch hàng đầu của cả nước, sở hữu hạ tầng giao thông phát triển, sản phẩm du lịch đa dạng, hấp dẫn;

Thứ ba, Quảng Ninh có nhiều thắng cảnh đẹp, tài nguyên du lịch phong phú đa dạng, có di sản thế giới Vịnh Hạ Long nổi tiếng; người dân Quảng Ninh thân thiện hiếu khách, hào sảng;

Thứ tư, chính quyền luôn kịp thời đề ra các chủ trương, chính sách, những định hướng để có thể thu hút và phục vụ được thị trường khách Halal;

Thứ năm, Quảng Ninh có Trường Đại học Hạ Long - cơ sở giáo dục đào tạo nhân lực du lịch uy tín, luôn đáp ứng nhu cầu của xã hội nói chung và xu thế phát triển du lịch của tỉnh nói riêng;

Thứ sáu, trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh có Khách sạn Delasea Hạ Long được Công ty Halal Quốc gia Việt Nam cấp chứng nhận Halal công nhận các sản phẩm/dịch vụ dành cho người Hồi giáo.

Bên cạnh những ưu điểm và điểm mạnh nói trên, ngành du lịch Quảng Ninh vẫn còn tồn tại một số hạn chế như:

Thiếu chiến lược khai thác thị trường khách du lịch Halal; nguồn cung dịch vụ phục vụ cho dòng khách Halal còn thiếu, nhiều khách du lịch không quay trở lại do cơ sở hạ tầng, dịch vụ chưa đáp ứng yêu cầu; chưa có sự gắn kết các loại hình dịch vụ để tạo thành một chuỗi dịch vụ trọn gói, khép kín phục vụ khách du lịch Halal;

Sự kết nối hàng không từ Việt Nam nói chung và Quảng Ninh nói riêng (sân bay Vân Đồn) đến Ấn Độ và nhiều quốc gia Hồi giáo chưa thuận lợi, chưa có đường bay thẳng đến Quảng Ninh;

Nhân lực có khả năng đáp ứng phục vụ du khách Halal còn thiếu về kỹ năng phục vụ và ngoại ngữ, hiểu biết về văn hóa Hồi giáo còn ít, đặc biệt là đội ngũ hướng dẫn viên, đầu bếp, nhân viên lễ tân, bán hàng…

Hiện nay trên toàn tỉnh chỉ có 4 nhà hàng có thực đơn Halal, nhưng chưa được cấp chứng nhận chính thức từ các tổ chức uy tín. Cơ sở lưu trú đạt tiêu chuẩn phục vụ khách Halal còn quá ít; Thiếu cơ chế chính sách hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi, đầu tư sản phẩm dịch vụ Halal.

Lễ ký kết hợp tác giữa Trường Đại học Hạ Long và Công ty Trách nhiệm hữu hạn Đào tạo Halal Raja Việt Nam. Ảnh: NTCC

Ông Mohamed Jinna, Chủ tịch Cơ quan Halal Ấn Độ, Đại sứ Halal toàn cầu, trong chuyến tham quan Vịnh Hạ Long và làm việc với ngành du lịch của Quảng Ninh và Thành phố Hạ Long cuối tháng 10 năm 2024, đã nói rằng: “Tôi tin tưởng một cách chắc chắn rằng với những giá trị và sản phẩm du lịch hiện có tại đây, Hạ Long đã, đang và sẽ là một trong những điểm đến yêu thích của khách Halal.

Tuy nhiên, để thực sự trở thành lựa chọn của khách Halal khắp nơi trên thế giới thì chúng ta cần phải giải đáp được cho khách những câu hỏi như nơi họ lưu trú có phòng cầu nguyện, hoặc không gian phù hợp cho việc cầu nguyện hay không, thực phẩm họ sử dụng có chứng nhận Halal hay không, và những điều đó có dễ dàng tiếp cận tại điểm đến này không... Nếu như giải đáp được những câu hỏi này, tôi tin rằng, khách Halal sẽ đến với Hạ Long nhiều hơn nữa trong tương lai”.

Một số đề xuất, kiến nghị nhằm thu hút được thị trường khách du lịch Hồi giáo

Từ thực tế đó, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Vũ Văn Viện đã có một số đề xuất, kiến nghị nhằm thúc đẩy sự phát triển du lịch dành cho khách Hồi giáo tại Quảng Ninh.

Thứ nhất, cần tăng cường kêu gọi đầu tư cơ sở vật chất, hạ tầng du lịch, nâng tầm dịch vụ du lịch phục vụ nhu cầu đặc biệt của dòng khách du lịch Halal;

Thứ hai, triển khai xúc tiến đường bay, tìm kiếm thị trường, chia sẻ thông tin để hỗ trợ các doanh nghiệp du lịch, các khách sạn trong việc giới thiệu sản phẩm dịch vụ, tiếp cận khai thác các thị trường khách Hồi giáo;

Thứ ba, tập trung đẩy mạnh hoạt động quảng bá du lịch tới thị trường khách du lịch Halal (Hỗ trợ kết nối, giới thiệu phóng viên, báo chí, các hãng lữ hành quốc tế từ các quốc gia Hồi giáo và Ấn Độ đến khảo sát, làm việc với các cơ quan quản lý du lịch của Quảng Ninh, góp phần xúc tiến quảng bá hình ảnh du lịch của Quảng Ninh đến với các quốc gia Hồi giáo và Ấn Độ);

Thứ tư, khuyến khích các doanh nghiệp du lịch tiếp tục đầu tư nâng cấp cơ sở vật chất kỹ thuật, dịch vụ chuyên biệt phục vụ khách Hồi giáo; liên kết xây dựng chuỗi dịch vụ chuyên biệt phục vụ dòng khách Hồi giáo và Ấn Độ;

Thứ năm, xây dựng chính sách hỗ trợ cho các doanh nghiệp chuyển đổi, đầu tư sản phẩm dịch vụ Halal, đặc biệt là gắn chứng nhận Halal cho các sản phẩm dịch vụ phục vụ riêng cho du khách Hồi giáo, Ấn Độ.

Thứ sáu, tổ chức các chương trình hợp tác đào tạo, bồi dưỡng tập huấn về văn hóa, tín ngưỡng, phong tục, tập quán và thói quen tiêu dùng…của người Hồi giáo (mời chuyên gia) cho nhân viên tại các cơ sở phục vụ khách du lịch Hồi giáo.

LÃ TIẾN