Trường ĐH ủng hộ tăng thời gian thực hành, thực tế với ngành Vi mạch bán dẫn

Việc xây dựng chuẩn chương trình đào tạo ngành Vi mạch bán dẫn ở trình độ đại học và thạc sĩ là cơ sở để các trường đại học triển khai chương trình đào tạo, phát triển đội ngũ nhân lực trình độ cao cho ngành công nghiệp bán dẫn.

Trong đó, chuẩn chương trình yêu cầu khối lượng thực hành thí nghiệm, trải nghiệm thực tế khi đào tạo ngành vi mạch bán dẫn tối thiểu bằng 25-30% tổng số tín chỉ. Nội dung này nhận được nhiều sự ủng hộ từ cơ sở giáo dục đại học.

Tăng thời lượng thực hành, trải nghiệm thực tế mới có thể đáp ứng yêu cầu của ngành công nghệ cao

Chia sẻ với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Văn Chí - Trưởng khoa Điện tử, Trường Đại học Kỹ thuật Công nghiệp, Đại học Thái Nguyên cho biết, khối lượng thực hành của ngành học này tại nhà trường đang xấp xỉ 30%.

"Khoa Điện tử hiện là đơn vị chuyên môn chính để thực hiện đào tạo nhân lực về vi mạch bán dẫn tại nhà trường. Việc quy định thời gian thực hành, trải nghiệm thực tế tối thiểu bằng 25-30% tổng số tín chỉ đào tạo sẽ giúp sinh viên có đủ thời gian tích lũy và rèn luyện các kỹ năng cần thiết. Khối lượng thực hành của ngành học này tại nhà trường là khoảng 40 tín chỉ, xấp xỉ 30%.

Sinh viên sẽ được thực hành các nội dung gồm điện tử cơ bản, thiết kế các mạch điện tử tương tự, mạch điện tử số, vi mạch tích hợp, kiểm tra mạch điện tử và kỹ thuật đóng gói vi mạch. Nhà trường rất mong muốn qua quá trình đào tạo có thể giúp sinh viên nhanh chóng ứng dụng kiến thức được học vào thực tiễn.

Theo tôi, cần chú trọng đến hoạt động thực hành tại phòng thí nghiệm hoặc các dự án thực tế, bởi điều này sẽ giúp sinh viên áp dụng kiến thức vào giải quyết vấn đề nhanh nhất. Hơn thế, ngành vi mạch bán dẫn đòi hỏi kỹ thuật cao và khả năng giải quyết các bài toán phức tạp trong môi trường công nghiệp nên tăng thời lượng thực hành, trải nghiệm thực tế là hoàn toàn phù hợp".

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Văn Chí (bên phải) - Trưởng khoa Điện tử, Trường Đại học Kỹ thuật Công nghiệp, Đại học Thái Nguyên. (Ảnh: website nhà trường)

Về phía Trường Đại học Khoa học, Đại học Huế, Tiến sĩ Nguyễn văn Ân - Trưởng khoa, Khoa Điện, Điện tử và Công nghệ vật liệu chia sẻ:

"Trường Đại học Khoa học, Đại học Huế hiện tại đang đào tạo hệ kỹ sư với ngành Vi mạch bán dẫn, thời gian đào tạo là 5 năm. Thời lượng thực hành của sinh viên ở ngành học này khoảng 30 - 35% tổng số tín chỉ. Điều này giúp sinh viên sau khi hoàn thành chương trình đào tạo được trang bị đầy đủ kiến thức, kỹ năng cũng như năng lực làm việc tại doanh nghiệp tương ứng.

Quá trình thiết kế và sản xuất sản phẩm vi mạch trải qua nhiều giai đoạn khác nhau, trong đó các kỹ sư Việt Nam đang tham gia vào hầu hết các giai đoạn này. Nếu có thể tăng thêm khối lượng thực hành, trải nghiệm thực tế cho sinh viên lên cao hơn hiện tại, tôi thấy rằng đây là vấn đề nên được cân nhắc, có thể lên tới 40% trên tổng số tín chỉ".

Tiến sĩ Nguyễn Văn Ân (áo xanh) - Trưởng khoa, Khoa Điện, Điện tử và Công nghệ vật liệu, Trường Đại học Khoa học, Đại học Huế. (Ảnh: website nhà trường)

Cùng quan điểm về việc tăng cường thời lượng thực hành, trải nghiệm với ngành Vi mạch bán dẫn, Tiến sĩ Thân Thanh Sơn - Trưởng phòng, Phòng đào tạo, Trường Đại học Công nghiệp Hà Nội cho rằng điều này giúp sinh viên có nhiều cơ hội tiếp cận thực tế, đáp ứng yêu cầu công việc trong tương lai.

"Thời lượng thực hành của sinh viên ngành Vi mạch bán dẫn tại nhà trường hiện đang chiếm hơn 25% trên tổng số tín chỉ. Thời gian tới, tôi nghĩ thời lượng thực hành và trải nghiệm thực tế này nên được tăng thêm, nhằm tạo nhiều cơ hội cho sinh viên để phát triển kỹ năng chuyên môn sau này.

Một điều tự hào là các chương trình đào tạo liên quan đến công nghiệp vi mạch bán dẫn tại Trường Đại học Công nghiệp Hà Nội như: Công nghệ Kỹ thuật Điện tử Viễn thông, Công nghệ Kỹ thuật Điện, Điện tử, và Khoa học máy tính, đều đã đạt chuẩn kiểm định ABET của Mỹ (đây là tiêu chuẩn "vàng" của thế giới trong việc đánh giá chất lượng đào tạo kỹ thuật và công nghệ của một trường đại học). Đây là tín hiệu tích cực để sinh viên có thể yên tâm học tập, phát triển tối đa kỹ năng về ngành học", thầy Sơn chia sẻ.

Để công tác thực hành, trải nghiệm thực tế của sinh viên được thuận lợi, các cơ sở giáo dục đại học không chỉ chú trọng đầu tư vào nội dung giảng dạy mà còn tập trung đầu tư không gian thí nghiệm.

Trưởng khoa Điện tử, Trường Đại học Kỹ thuật Công nghiệp, Đại học Thái Nguyên thông tin: "Trong những năm tới nhà trường sẽ tiếp tục đầu tư các thiết bị thí nghiệm thực hành cho ngành điện tử bán dẫn. Đặc biệt là Đại học Thái Nguyên được chính phủ phê duyệt là một trong 18 cơ sở đào tạo được ưu tiên đầu tư phòng thí nghiệm tiêu chuẩn. Điều này sẽ giúp nhà trường có cơ hội sử dụng trang thiết bị, phần mềm bản quyền để nâng cấp và hiện đại hóa các phòng thí nghiệm bán dẫn.

Bên cạnh đó, chúng tôi cũng sẽ tiếp cận nguồn lực của những công ty có sử dụng nhân lực ngành điện tử bán dẫn, khuyến khích họ đầu tư, trang bị thêm thiết bị thí nghiệm thực hành để sinh viên đáp ứng tiêu chuẩn của chính các công ty này".

Cũng là một trong 18 trường được ưu tiên đầu tư phòng thí nghiệm bán dẫn, Trường Đại học Công nghiệp Hà Nội đã chuẩn bị mọi điều kiện để tham gia đào tạo ngành này, đặc biệt chú trọng vào kỹ năng thực hành của sinh viên.

"Nhà trường tiếp tục nghiên cứu, đề xuất đầu tư cơ sở vật chất kỹ lưỡng, đảm bảo sử dụng hiệu quả nguồn lực của nhà nước trong việc đào tạo nhân lực bán dẫn. Nhờ sự hỗ trợ này nhà trường sẽ giảm gánh nặng về đầu tư, thúc đẩy quá trình phát triển chất lượng cao.

Chúng tôi đã kí kết hợp tác với nhiều công ty về thiết kế, đóng gói và kiểm thử vi mạch trong phát triển, cập nhật chương trình đào tạo, tổ chức các hoạt động tham quan, trải nghiệm, thực tập doanh nghiệp, đồng hướng dẫn đồ án tốt nghiệp, tuyển dụng… Trong đó, chúng tôi có hợp tác với Đại học Khoa học và Công nghệ Minh Chí – Đài Loan về đào tạo ngành Công nghệ Kỹ thuật Điện tử Viễn thông định hướng về vi mạch bán dẫn.

Với sự đầu tư có trọng điểm từ Chính phủ, cùng với việc hợp tác chặt chẽ với các doanh nghiệp và tổ chức quốc tế, nhà trường sẽ không ngừng cải tiến và cập nhật chương trình đào tạo, nâng cao chất lượng giảng dạy và nghiên cứu", thầy Sơn nhấn mạnh.

Tiến sĩ Thân Thanh Sơn - Trưởng phòng, Phòng đào tạo, Trường Đại học Công nghiệp Hà Nội. (Ảnh: Mộc Trà)

Hợp tác với doanh nghiệp là một trong những kế hoạch lâu dài thúc đẩy sự phát triển chất lượng đào tạo vi mạch bán dẫn. Đây cũng là đề xuất của Tiến sĩ Nguyễn Văn Ân.

"Nhà trường đang lên kế hoạch hợp tác với một số doanh nghiệp để đào tạo về ngành vi mạch bán dẫn, với mong muốn tăng cường chất lượng giảng dạy ngành học này trong tương lai. Điển hình là mối quan hệ hợp tác với Công ty Cổ phần Huetronics (đơn vị hoạt động trong lĩnh vực sản xuất, kinh doanh các sản phẩm điện tử và công nghệ thông tin tại Việt Nam), mỗi năm đơn vị này sẽ nhận 10 sinh viên xuất sắc nhất vào làm việc tại nhà máy của hệ thống.

Ngành này đòi hỏi sự đầu tư vào các thiết bị thí nghiệm hiện đại và công nghệ cao với chi phí khá lớn. Vì vậy, việc hợp tác giữa nhà trường và các doanh nghiệp còn được coi là một trong những chiến lược quan trọng để không ngừng nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, đặc biệt trong công nghiệp công nghệ cao".

Tăng cường nâng cao chuyên môn, nghiệp vụ của đội ngũ giảng viên

Liên quan đến đội ngũ giảng viên và nhân lực hỗ trợ, Trưởng khoa, Khoa Điện, Điện tử và Công nghệ vật liệu, Trường Đại học Khoa học, Đại học Huế đề xuất cần tăng cường hoạt động nâng cao năng lực giảng dạy và nghiên cứu cho giảng viên, khuyến khích họ tham gia hội thảo chuyên ngành.

"Tương lai hy vọng sẽ có thêm chính sách để nâng cao năng lực của giảng viên, tạo điều kiện để thầy cô được học nâng cao chuyên môn nghề nghiệp. Trước đây khi vi mạch bán dẫn là một học phần nhỏ trong chương trình, việc tham gia thực hành còn chưa phong phú. Hiện nay, khi được tách thành một ngành riêng để đào tạo chuyên sâu thì việc đòi hỏi giảng viên phải học tập, phát triển trình độ là vô cùng cần thiết. Bên cạnh đó, cơ sở vật chất cũng nên được xem xét đầu tư phù hợp với hoàn cảnh riêng của từng cơ sở đào tạo để đảm bảo nâng cao chất lượng.

Ở khía cạnh khác, Việt Nam được đánh giá là thị trường tiềm năng của ngành sản xuất chip và linh kiện bán dẫn. Vì vậy, nếu có sự đầu tư hợp lý đây sẽ là ngành học thu hút nhiều sinh viên giỏi, tạo ra nguồn nhân lực chất lượng cao cho thị trường".

Sinh viên tham gia thực hành tại 3 cơ sở giáo dục. (Ảnh: website nhà trường)

Đồng tình với quan điểm này, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Văn Chí cho rằng, việc khuyến khích giảng viên và học viên tham gia các nghiên cứu liên quan đến vi mạch bán dẫn, đồng thời tạo điều kiện để thầy và trò được hợp tác với các doanh nghiệp, viện nghiên cứu để nắm bắt xu hướng công nghệ mới là vô cùng cần thiết.

"Trong quá trình học tập, ngoài giờ thực hành trong chương trình đào tạo, chúng tôi tạo điều kiện để sinh viên đi thực tập trải nghiệm tại doanh nghiệp sản xuất và đóng gói vi mạch và bán dẫn, tham gia vào các cuộc thi thiết kế vi mạch. Để thực hành có hiệu quả chúng tôi cũng đã hợp tác với một số doanh nghiệp như Amkor, Tektronics,... qua đó tận dụng tài liệu và những khóa đào tạo về kỹ năng thực hành trên các thiết bị của hãng".

Trong khi đó, Tiến sĩ Thân Thanh Sơn khẳng định, đào tạo đội ngũ giảng viên chất lượng cao cho ngành Vi mạch bán dẫn đòi hỏi nhiều điều kiện khắt khe.

"Là một ngành rất cạnh tranh nên phải chọn nguồn nhân lực đào tạo rất kỹ nếu không sẽ khó đáp ứng được quy mô đào tạo. Để nâng cao trình độ đội ngũ cán bộ, giảng viên đáp ứng yêu cầu giảng dạy các học phần liên quan đến vi mạch bán dẫn, Trường Đại học Công nghiệp Hà Nội ưu tiên cử nhiều giảng viên tham gia các hội nghị, hội thảo, chương trình đào tạo, tập huấn ngắn hạn,… liên quan đến thiết kế, lắp ráp, đóng gói và kiểm thử vi mạch bán dẫn.

Cùng với đó, nhà trường cũng cử nhiều giảng viên đi đào tạo bậc tiến sĩ chuyên sâu về lĩnh vực này. Hiện chúng tôi đang triển khai đề án thu hút giảng viên trình độ cao (giáo sư, phó giáo sư, tiến sĩ có chỉ số trích dẫn công trình khoa học cao) về công tác tại trường với nhiều chế độ đãi ngộ hấp dẫn.

Ngoài ra, việc ủng hộ, khuyến khích và có chính sách phù hợp với những nhóm tham gia nghiên cứu chuyên sâu về thiết kế vi mạch là tiềm năng để phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao cho nhà trường trong tương lai", thầy Sơn nêu quan điểm.

Thảo Lê