Trượt lớp 10 công lập, phụ huynh tìm lối khác cho con
Sau khi điểm thi vào lớp 10 THPT tại các tỉnh, thành phố được công bố, không ít học sinh hụt hẫng vì kết quả chưa như mong đợi. Thế nhưng, thay vì trách mắng hay buông xuôi, nhiều phụ huynh đã chọn cách đồng hành cùng con, lặng lẽ mở ra những lối đi khác - nhẹ nhàng hơn, thực tế hơn, nhưng vẫn tràn đầy hy vọng và yêu thương.
Dù kỳ vọng không như mong đợi
“Em là chị của một bé vừa thi lớp 10. Ngày xưa em được gần 40 điểm nên cả nhà kỳ vọng vào bé lắm. Nhưng bé chỉ đạt 18,25. Bố mẹ buồn, không khí trong nhà nặng nề, em không biết làm sao để xoa dịu…”, chia sẻ từ một bạn trẻ trên diễn đàn giáo dục, chỉ một ngày sau khi điểm thi được công bố, đã nhận được nhiều sự đồng cảm và sẻ chia từ cộng đồng.
Thí sinh thi tuyển sinh 10 làm thủ tục vào phòng thi.
Câu chuyện ấy phản ánh tâm trạng chung của hàng trăm gia đình đang loay hoay đối diện với kết quả thi lớp 10 chưa như mong đợi. Nhiều học sinh hụt hẫng, thậm chí thu mình lại vì cảm giác “không xứng đáng”, trong khi các bậc cha mẹ cũng rơi vào trạng thái tiếc nuối, lo lắng cho tương lai con. Tuy vậy, thay vì tạo áp lực, nhiều phụ huynh đã chủ động tìm đến các hội nhóm trên mạng xã hội để hỏi han, tìm giải pháp phù hợp để đồng hành cùng con vượt qua giai đoạn khó khăn.
Trên các diễn đàn giáo dục, không ít phụ huynh chia sẻ những câu chuyện “vượt vấp” đầy cảm động. Chị Vũ Nhung, từng là học sinh rớt chuyên Hóa trường Biên Hòa (Hà Nam) chia sẻ câu chuyện đời mình như một lời động viên đầy sức nặng: "Tôi từng nghĩ rằng “trượt cấp 3 là dấu chấm hết”. Nhưng nhờ lời động viên của mẹ: “Ngọc cứ mài thì ở đâu cũng sáng” nên đã tiếp tục đi học một trường làng, rồi từ đó vươn lên, giành học bổng du học Nga và tiếp tục học Thạc sĩ – Tiến sĩ tại Tây Ban Nha. Tôi biết rõ cảm giác đó và tôi tin, nếu các con không dừng lại, không ai có quyền viết kết thúc thay cho chúng”.
Chị Thanh Hoài cũng kể về cháu mình, một học sinh giỏi suốt 4 năm và từng tham gia kỳ thi học sinh giỏi cấp quận. Vì quá tự tin, cháu chọn ba nguyện vọng đều ở nhóm cao, không có phương án dự phòng nên rớt cả ba. Hiện cháu đang học tại trung tâm GDTX, với lộ trình học văn hóa kết hợp định hướng nghề nghiệp. “Gia đình không trách móc vì hiểu rõ, cháu là người buồn nhất. Điều quan trọng là không để con cảm thấy bị bỏ lại”, chị Thanh Hoài chia sẻ.
Một phụ huynh khác tâm sự: “Em trai tôi chỉ được 5,75 điểm. Mất căn bản từ lớp 7, nhưng cả nhà vẫn nỗ lực cho con theo đến hết lớp 9. Dù không đỗ trường công, gia đình vẫn muốn tìm nơi phù hợp để con tiếp tục học, ít nhất là có bằng tốt nghiệp THPT. Nếu vội ép học nghề khi con chưa sẵn sàng, sẽ dễ sinh tâm lý bỏ cuộc”.
Tại quận Tân Phú (TP Hồ Chí Minh), chị Phương Lê cũng trong hoàn cảnh tương tự: “Con tôi chỉ được 14 điểm. Cháu buồn suốt mấy ngày nhưng vợ chồng tôi không mắng. Chúng tôi chọn cách nhẹ nhàng nói với con: "Học trường tư cũng được, miễn sao con được học tiếp trong môi trường phù hợp, dần lấy lại tinh thần. Một kỳ thi không thể định nghĩa tương lai của con”".
Những câu chuyện ấy cho thấy, điều các con cần nhất lúc này không phải là kỳ vọng bị dồn nén hay những lời trách móc, mà là một gia đình sẵn sàng lắng nghe, thấu hiểu và cùng con đi qua quãng đường gập ghềnh, để rồi mạnh mẽ bước tiếp.
Nhiều lối đi khác từ trường tư đến GDTX và trung cấp nghề
Bên cạnh những lời chia sẻ, động viên tinh thần, các diễn đàn giáo dục cũng trở thành nơi để phụ huynh đặt câu hỏi thực tế: Có nên cho con học lại, thi lại vào năm sau, hay nên tìm một hướng đi khác như trường tư thục, trung tâm GDTX hoặc chuyển sang học nghề hệ 9+?
Tại TP Hồ Chí Minh, nhiều địa chỉ đã được phụ huynh chủ động chia sẻ như Trường Trí Đức, Thành Nhân, Trần Cao Vân, Nguyễn Bỉnh Khiêm… Đây đều là những trường tư thục có chỉ tiêu ổn định, mô hình linh hoạt và học phí phù hợp. Một số phụ huynh cũng quan tâm đến các trung tâm giáo dục thường xuyên (GDTX) tại Quận 10, Gò Vấp, Tân Phú - nơi chú trọng hỗ trợ học sinh trung bình, yếu bằng các lớp phụ đạo, giúp duy trì nhịp học và tránh đứt gãy nền tảng kiến thức.
Thí sinh nghe phổ biến nội quy tại điểm thi trường THCS Kiến Thiết, Quận 3.
Một giáo viên Trường liên cấp Ngô Thời Nhiệm chia sẻ: “Học sinh theo học GDTX, nếu được bổ trợ tốt các môn chính như Toán - Văn - Anh, vẫn có thể thi tốt nghiệp THPT và xét tuyển đại học như học sinh hệ phổ thông. GDTX không phải là ‘lối rẽ xuống hạng’ như nhiều người nghĩ, mà là con đường khác, bền bỉ và đòi hỏi sự kiên trì”.
Đồng quan điểm, chị Khánh Mỹ (Quận 5) cho rằng, nhiều học sinh có thể thay đổi tích cực nếu được học trong môi trường phù hợp. “Không ít bé học yếu ở cấp 2 nhưng lại tiến bộ rõ rệt khi vào cấp 3 nhờ được thầy cô theo sát. Trường Nguyễn Bỉnh Khiêm (đường Ngô Quyền) là một ví dụ, mô hình giáo dục ở đó rất linh hoạt, giúp học sinh từng bước lấy lại tự tin và động lực”.
Với những học sinh có điểm quá thấp (dưới 15 điểm), một số phụ huynh cũng cân nhắc hướng đi khác: Học trung cấp nghề ngay từ lớp 10 (hệ 9+). Dù chưa có điểm chuẩn chính thức của các trường công lập, nhiều gia đình đã chủ động tính trước khả năng trúng tuyển. Thay vì chờ “nước tới chân mới nhảy”, họ sớm tìm hiểu, thậm chí “chốt” phương án học nghề khi thấy con phù hợp. Theo đó, học sinh hệ 9+ sẽ học song song chương trình văn hóa 7 môn và kiến thức nghề, làm nền tảng để vừa có bằng THPT, vừa có tay nghề vững.
Tuy nhiên, nhiều phụ huynh cũng cho rằng, không nên xem học nghề là giải pháp tình thế. Nếu con chưa thật sự hiểu rõ sở thích, năng lực và định hướng bản thân, tốt nhất nên học tiếp lên THPT để có thời gian chuẩn bị. “Bằng cấp 3 vẫn là bước đệm quan trọng. Sau đó, con có thể học nghề, học ngoại ngữ, rồi liên thông lên cao đẳng, đại học. Nếu bắt học nghề khi con chưa sẵn sàng, rất dễ bỏ cuộc giữa chừng”, chị Nguyễn Quyên (Đà Nẵng) chia sẻ.
Một phụ huynh khác cũng kể lại trải nghiệm của gia đình: “Em trai tôi từng trượt công lập, vào học ở một trường nhỏ gần sân vận động Hoa Lư. Lúc đó không ai kỳ vọng gì nhiều, vậy mà sau này cậu ấy thi đỗ Đại học Công nghiệp 4, rồi lại là người thành công nhất nhà”.
Theo các chuyên gia giao dục, không đậu lớp 10 công lập chưa bao giờ là dấu chấm hết. Đó có thể là cơ hội để các em và gia đình nhìn lại, chọn một hướng đi mới phù hợp hơn với năng lực, hoàn cảnh và tâm lý từng đứa trẻ. Điểm số chỉ là nhất thời, nhưng sự đồng hành bền bỉ, lựa chọn đúng lộ trình và sự tin tưởng vào khả năng của con mới là yếu tố quyết định tương lai.
Dù học trường tư, GDTX hay trung cấp nghề, nếu có môi trường phù hợp, thầy cô tận tâm và gia đình luôn bên cạnh, học sinh vẫn có thể tiến bộ và bứt phá. Như lời giảng viên Vũ Nhung từng nói: “Trượt cấp 3 không phải là dấu chấm hết. Một kỳ thi không thể định nghĩa cả cuộc đời”. Và sau mỗi cú vấp, điều các con cần nhất không phải là kỳ vọng mà là sự yêu thương, thấu hiểu và cùng nhau đi tiếp.
