TS Nguyễn Tùng Lâm: Tiêu chí đánh giá, xếp loại học sinh chưa khách quan

Ông có ý kiến gì về dự thảo Thông tư Sửa đổi, bổ sung một số điều của Quy chế đánh giá, xếp loại học sinh (HS) THCS và THPT của Bộ GD&ĐT đang được lấy ý kiến đến hết ngày 16/7/2020?

- Dự thảo này đã được bổ sung những quy định cụ thể hơn so với Thông tư số 58/2011/TT-BGDĐTvàtiếp cận được cách đánh giá hiện đại. Bên cạnh hình thức chấm điểm thì có đánh giá khuyến khích HS, chẳng hạn như: HS có tiến bộ, HS có cố gắng, HS thực hiện được những yêu cầu học tập.... Tuy nhiên, với cách đánh giá bằng nhận xét, giáo viên sẽ thêm phần vất vả vì phải mất thời gian làm công việc này.

Đọc hết bản dự thảo Thông tư, tôi nhận thấy Bộ GD&ĐT có quy định cụ thể về điểm kiểm tra đánh giá (KTĐG) thường xuyên, giữa kỳ và cuối kỳ. Đặc biệt là, Bộ chấp nhận hình thức kiểm tra qua máy tính, bài tập hỏi đáp, chứ không phải chỉ một kiểu làm bài kiểm tra viết.

Bộ cũng chú ý đến việc đánh giá HS khuyết tật và đưa ra những quy định để động viên, khuyến khích sự nỗ lực và tiến bộ của các em. Chẳng hạn như những môn HS khuyết tật được miễn sẽ không KTĐG. Nhưng, các môn học hoặc hoạt động giáo dục HS khuyết tật không có khả năng đáp ứng yêu cầu, thì đánh giá theo kết quả thực hiện kế hoạch giáo dục cá nhân. Như vậy là cụ thể và rất tốt.

TS Nguyễn Tùng Lâm cho rằng, dự thảo tiêu chí đánh giá, xếp loại học sinh do Bộ GD&ĐT xây dựng chưa khách quan.

Nhiều ý kiến cho rằng, đánh giá HS bằng nhận xét là nhân văn nhưng làm sao đảm bảo công bằng khách quan khi có yếu tố cảm tính?

- Việc đặt ra vấn đề không khách quan là có. Bất cứ một nhận xét nào cũng đều có cảm tính. Nhưng ở đây chúng ta đặt ra hai vấn đề khác nhau. Thứ nhất, giáo viên phải quan tâm đến sự phát triển của học trò cả phẩm chất và năng lực mới là quan trọng. Giáo viên có thể lúc đầu chưa làm quen với cách đánh giá bằng nhận xét nhưng sau đó sẽ thay đổi dần, chứ không phải chỉ ghi chung chung là HS có tiến bộ.

Nhưng để đảm bảo quyền lợi của HS, Bộ GD&ĐT nên cần đưa thêm quy định: HS được quyền khiếu nại với những nhận xét của thầy cô mà em đó cảm thấy chưa thật đúng, thỏa đáng. Như thế sẽ khách quan, đảm bảo quyền dân chủ của người học; tránh được tình trạng giáo viên trù úm, thành kiến với học trò.

Với quy định, KTĐG định kỳ gồm giữa kỳ và cuối kỳ có đủ? Việc không giới hạn KTĐG thường xuyên, có dẫn đến trường lạm dụng khiến HS bị áp lực?

- Quy định KTĐG định kỳ gồm giữa kỳ và cuối kỳ là đủ vì có tính hệ số. Còn kiểm tra thường xuyên, Bộ GD&ĐT quy định rõ, môn học có 35 tiết trở xuống/năm học có 2 điểm KTĐG thường xuyên, từ 35 tiết đến 70 tiết có 3 điểm KTĐG thường xuyên, môn học từ 70 tiết trở lên có 4 điểm KTĐG thường xuyên.

Ở đây Bộ GD&ĐT cũng đặt vấn đề khuyến khích HS nếu các em làm bài KTĐG thường xuyên chưa đạt yêu cầu được phép làm lại, để lấy điểm tốt nhất. Cho dù Bộ không quy định số lần nhưng chúng ta không lo HS bị áp lực vì giáo viên cũng không thích thú kiểm tra nhiều. KTĐG thêm chỉ áp dụng phần lớn cho HS học kém để các em có cơ hội cải thiện điểm số.

Với yêu cầu thêm cách đánh giá, xếp loại HS bằng điểm số, giáo viên phải thay đổi thế nào?

- Quy định KTĐG HS bằng điểm số và nhận xét có tiến bộ nhưng giáo viên phải được làm quen để thực hiện; và có hướng dẫn cho giáo viên cách nhận xét rất cụ thể theo từng học kỳ, chứ không chỉ ghi chung chung. Thực tế, có những trường hợp giáo viên rất ngại khi nhận xét vào học bạ, chỉ ghi chung chung vài chữ loằng ngoằng như: Tiến bộ, đạt yêu cầu...

Xin cảm ơn ông!

Oanh Trần