Từ baguette đến bánh sừng bò - Câu chuyện lịch sử và văn hóa của nước Pháp

Lịch sử Pháp là một bức tranh đa màu sắc, với những chủ đề nổi bật như quân sự, chủ nghĩa thực dân, ảnh hưởng văn hóa và các cuộc cách mạng. Để hiểu rõ về một đất nước vĩ đại như Pháp, người ta có thể dành cả đời nghiên cứu. Tuy nhiên, ngay cả khi không có nhiều thời gian, chúng ta vẫn có thể khám phá một phần lịch sử Pháp qua những chiếc bánh ngọt.

Bánh mì baguette và bánh sừng bò không chỉ là những món ăn ngon mà còn là những biểu tượng văn hóa của nước Pháp. Lịch sử hình thành và phát triển của các loại bánh này gắn liền với những biến động lịch sử của đất nước.

Ví dụ, sự ra đời của baguette gắn liền với cuộc Cách mạng Pháp, khi người dân Paris đòi hỏi một loại bánh mì rẻ, chất lượng và dễ mang theo. Còn bánh sừng bò lại mang đậm dấu ấn của Áo, được du nhập vào Pháp và trở thành một phần không thể thiếu trong văn hóa ẩm thực của người Pháp.

Qua việc tìm hiểu về lịch sử của các loại bánh này, chúng ta có thể hiểu rõ hơn về văn hóa, xã hội và con người Pháp. Đồng thời, chúng ta cũng khám phá ra rằng, lịch sử không chỉ tồn tại trong các cuốn sách giáo khoa mà còn ẩn chứa trong những điều giản dị nhất của cuộc sống hàng ngày.

Bánh mì baguette

Mặc dù nguồn gốc chính xác của bánh mì baguette vẫn còn là một ẩn số, nhưng nhiều người tin rằng loại bánh mì này ra đời vào thời kỳ Cách mạng Pháp.

Năm 1792, sau khi chế độ quân chủ sụp đổ, Hội nghị Quốc gia đã ban hành một sắc lệnh, yêu cầu tất cả các lò bánh chỉ được làm một loại bánh mì duy nhất cho mọi tầng lớp xã hội, nhằm thể hiện sự bình đẳng. Chính từ sắc lệnh này, nhiều người cho rằng bánh mì baguette đã ra đời.

Bánh mì baguette với đặc điểm vỏ giòn, ruột mềm, dễ sản xuất với số lượng lớn và giá thành phải chăng đã trở thành biểu tượng cho sự bình đẳng và dân chủ trong thời kỳ cách mạng.

Tuy nhiên, cũng có những giả thuyết khác cho rằng bánh mì baguette đã xuất hiện từ trước đó, nhưng chính cuộc Cách mạng Pháp đã giúp loại bánh này trở nên phổ biến và được công nhận rộng rãi. Bên cạnh đó, một số người lại cho rằng hình dạng dài và đặc trưng của baguette có liên quan đến việc vận chuyển bằng xe ngựa, giúp bánh mì không bị bẹp khi di chuyển.

Trong nền kinh tế làm bánh hiện đại của Pháp, lý thuyết về nguồn gốc của bánh mì baguette liên kết với Cách mạng Pháp dường như đã mất đi phần nào sức thuyết phục.

Mặc dù bánh mì baguette vẫn giữ được vị trí đặc biệt trong văn hóa ẩm thực Pháp, thậm chí còn được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể, nhưng những thách thức kinh tế đang đe dọa đến sự tồn tại của những tiệm bánh truyền thống.

Chi phí nguyên liệu tăng cao khiến giá bánh mì baguette tăng đáng kể, điều này không chỉ ảnh hưởng đến người tiêu dùng mà còn đặt ra câu hỏi về tính bền vững của một biểu tượng văn hóa.

Tuy nhiên, câu chuyện về nguồn gốc của bánh mì baguette vẫn là đề tài gây nhiều tranh cãi. Một giả thuyết khác cho rằng bánh mì baguette ra đời vào thời kỳ Napoléon, khi ông ra lệnh làm loại bánh mì dài và mỏng để thuận tiện cho việc mang theo trong quân đội. Dù nguồn gốc thực sự của bánh mì baguette là gì, loại bánh này vẫn mang trong mình những ý nghĩa lịch sử sâu sắc.

Bánh mì baguette không chỉ đơn thuần là một món ăn, mà còn là biểu tượng của nhiều giá trị văn hóa, xã hội. Nó có thể là đại diện cho sự bình đẳng, dân chủ, hoặc là biểu tượng của một đế chế hùng mạnh. Dù với ý nghĩa nào đi nữa, bánh mì baguette vẫn luôn là một phần không thể thiếu trong cuộc sống của người dân Pháp và là niềm tự hào của ẩm thực nước Pháp.

Bánh sừng bò

Khi nghĩ đến ẩm thực Pháp, hình ảnh những chiếc bánh sừng bò giòn tan, vàng óng chắc chắn sẽ hiện lên trong tâm trí của nhiều người. Tuy nhiên, ít ai biết rằng nguồn gốc của loại bánh này lại bắt nguồn từ Vienna, Áo. Trải qua nhiều thế kỷ, bánh kipferl của Áo đã được người Pháp cải tiến và trở thành biểu tượng ẩm thực nổi tiếng toàn cầu.

Theo truyền thuyết, bánh kipferl ra đời để kỷ niệm chiến thắng của quân đội Vienna trước quân Ottoman vào thế kỷ 17. Người ta kể rằng, một người thợ làm bánh đã tạo ra loại bánh hình lưỡi liềm để chế giễu hình dạng của lá cờ Ottoman. Tuy nhiên, các nghiên cứu lịch sử đã chứng minh rằng bánh kipferl đã xuất hiện từ rất lâu trước đó.

Dù nguồn gốc thực sự của bánh sừng bò có thể còn nhiều tranh cãi, nhưng không thể phủ nhận tầm quan trọng của nó trong văn hóa ẩm thực Pháp. Bánh sừng bò không chỉ là một món ăn ngon mà còn là biểu tượng cho sự giao thoa văn hóa giữa Áo và Pháp, đồng thời phản ánh quá trình phát triển của ngành công nghiệp bánh ngọt.

Vậy làm thế nào mà bánh kipferl, một loại bánh truyền thống của Áo, lại trở thành biểu tượng của ẩm thực Pháp? Câu trả lời nằm ở một người thợ làm bánh người Áo tên là August Zang.

Năm 1838, ông đã mở một tiệm bánh ở Paris và giới thiệu loại bánh kipferl của mình đến người Pháp. Mặc dù vẫn giữ hình dạng lưỡi liềm đặc trưng, nhưng bánh kipferl của Zang có kết cấu mềm mịn hơn, tạo tiền đề cho sự ra đời của bánh sừng bò như ngày nay.

Chỉ trong một thời gian ngắn, bánh kipferl của Zang đã trở nên phổ biến ở Paris. Người Pháp đã yêu thích loại bánh mới này và nhanh chóng biến nó thành một phần không thể thiếu trong bữa sáng. Để chỉ định loại bánh mì hình lưỡi liềm làm từ bơ và bột mì, người Pháp đã đặt tên cho nó là "croissant".

Đến đầu thế kỷ 20, bánh sừng bò đã có một bước tiến hóa mới khi các thợ làm bánh Pháp bắt đầu sử dụng bột xốp (pate feuilleteé) để làm bánh. Sự kết hợp giữa bột xốp và men nở đã tạo ra một loại bánh sừng bò giòn tan, nhiều lớp, trở thành phiên bản hoàn thiện của bánh kipferl.

Như vậy, bánh sừng bò hiện đại mà chúng ta biết ngày nay thực chất là một biến thể của bánh kipferl Áo, được người Pháp sáng tạo và phát triển. Sự du nhập và biến đổi của bánh kipferl đã tạo nên một câu chuyện thú vị về giao lưu văn hóa và sự phát triển của ẩm thực.

Sự khác biệt về mức độ phổ biến toàn cầu giữa bánh sừng bò và kipferl không chỉ đơn thuần là vấn đề ẩm thực, mà còn phản ánh những diễn biến lịch sử và văn hóa sâu sắc. Bánh sừng bò, với nguồn gốc từ Pháp, đã nhanh chóng lan rộng trên toàn thế giới, đặc biệt là ở các quốc gia từng là thuộc địa của Pháp. Điều này cho thấy tầm ảnh hưởng văn hóa rộng lớn của nước Pháp. Trong khi đó, kipferl, mặc dù cũng là một loại bánh ngon, lại không có được sự phổ biến như vậy.

Tại Pháp, bánh sừng bò không chỉ là một món ăn, mà còn là biểu tượng của một cuộc đấu tranh. Sự phát triển của ngành công nghiệp bánh ngọt đã đe dọa đến các tiệm bánh thủ công truyền thống.

Nhiều người thợ làm bánh đã đứng lên bảo vệ nghề nghiệp của mình và kêu gọi bảo vệ chất lượng của bánh sừng bò. Cuộc đấu tranh này gợi nhớ đến tinh thần của Cách mạng Pháp, khi người dân Pháp đấu tranh cho sự bình đẳng và tự do.

Bánh sừng bò, mặc dù không gắn liền với một sự kiện lịch sử cụ thể nào, lại là một biểu tượng văn hóa đặc trưng của nước Pháp.

Cùng với bánh mì baguette, bánh sừng bò phản ánh những chủ đề sâu sắc trong lịch sử và văn hóa Pháp. Không chỉ là một món ăn ngon, bánh sừng bò còn là minh chứng cho sự giao thoa văn hóa, sự đổi mới và cả những cuộc đấu tranh xã hội.

Hàn Mai