Từ báo Quốc hội đến Báo Đại biểu Nhân dân

Từ báo Quốc hội
đến Báo Đại biểu Nhân dânChỉ tồn tại trong thời gian ngắn (17.12.1945 - 6.1.1946), ra được 15 số, nhưng báo Quốc hội đã hoàn thành nhiệm vụ lớn lao, góp phần quan trọng vào thành công của Tổng tuyển cử đầu tiên bầu Quốc hội Việt Nam. Tờ “nhật báo chỉ ra trong kỳ tổng tuyển cử” cũng có thể coi như manh nha đặt nền móng cho sự ra đời của khối báo chí Quốc hội sau này, đặc biệt là Báo Đại biểu Nhân dân.

“Vẫn chưa thừa”

Sự cần thiết ra đời của nhật báo Quốc hội được lý giải trong bài viết “Vẫn chưa thừa” trên số đầu tiên. Trong bối cảnh từ Nam đến Bắc, đâu cũng xôn xao về Tổng tuyển cử, báo chí không ngày nào không bàn đến sự hệ trọng này, việc ra “tờ Quốc hội chỉ chuyên nói về Tổng tuyển cử và chỉ ra đến ngày Tổng tuyển cử, có lẽ thừa chăng?”. Đặt câu hỏi vậy, song bài viết cũng nhấn mạnh: Quốc hội đối với ngoài là một bản cáo trạng lên án lũ thực dân Pháp, là sự kết tinh của ý chí một dân tộc quyết sống tự do như trong bốn tháng nay; đối với trong là câu trả lời đích đáng cho bọn bán nước muốn phá hoại, là sự hoan nghênh chế độ dân chủ cộng hòa, thì hẳn cũng phải thấy cần có một cuộc vận động rầm rộ.

Truyền đơn, biểu ngữ, phỏng vấn, mít tinh, mọi hình thức cổ động thông thường đều đã được đem ra dùng cả. Tiến hơn một bậc nữa, có người đã dùng cả vô tuyến truyền thanh. “Chúng tôi lại muốn cho ra một tờ báo riêng này nữa không ngoài cái ý định đem lại một phương tiện tuyên truyền mới hơn nữa”.

Báo Quốc hội, phát hành trong kỳ Tổng tuyển cử, năm 1946. Ảnh: tư liệu

“Chúng ta có bổn phận mang lại cho cuộc tổng tuyển cử những kết quả cực tốt đẹp, để Quốc hội sớm thành. Vì lẽ, Quốc hội là phương thuốc thần, đã chữa khỏi trạng thái hoang mang do bọn bán nước gây nên, lại trị đến gốc cái cuồng vọng của quân xâm lăng ghê tởm. Vì Quốc hội là sự mất còn của dân tộc”, bài viết kết luận.

Mục đích của báo Quốc hội là: định rõ giá trị cuộc Tổng tuyển cử đối với ngoài nước và trong nước; giải thích thể lệ Tổng tuyển cử cho công dân Việt Nam hiểu quyền hạn và bổn phận của mình trong khi chọn và cử người đại biểu vào Quốc hội; giúp các cơ quan vận động bầu cử giới thiệu thành tích, khả năng và chương trình của mình.

Báo Quốc hội, phát hành trong kỳ Tổng tuyển cử, năm 1946. Ảnh: tư liệu

Cùng với các cơ quan thông tin đại chúng khác, báo Quốc hội giữ vai trò quan trọng trong việc hướng dẫn, cổ vũ quần chúng đi bầu cử; đồng thời đấu tranh, phê phán sự xuyên tạc của các lực lượng chính trị đối lập. Đây cũng là một kênh để các ứng cử viên thể hiện quan điểm và lời hứa khi được bầu là đại biểu Quốc hội. Ngoài những bài viết giới thiệu thân thế, sự nghiệp, học vấn, thành tích, cũng như đường lối, chiến lược và chương trình hoạt động sau khi trúng cử, báo còn có mục cố định “Chúng tôi phỏng vấn” để cử tri theo dõi và lựa chọn những đại biểu xứng đáng.

Nhật báo Quốc hội do ông Trần Hữu Tri làm chủ nhiệm, tòa soạn đặt tại 71 Hàng Trống, Hà Nội. Từ ngày 17/12/1945 - 6/1/1946, báo ra tổng cộng 15 số, thỉnh thoảng có ngày không xuất bản. “Sự thành công của cuộc Tổng tuyển cử để đi đến Quốc hội đầu tiên của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa sẽ ghi cuộc sống phù du của báo Quốc hội. Cho nên chúng tôi tươi vui mà từ biệt bạn đọc, tin tưởng mãnh liệt ở tương lai Tổ quốc. Quốc hội phải thành!” (Mấy lời cùng bạn đọc Quốc hội, số ra ngày 6/1/1946).

Tiếp nối tinh thần báo Quốc hội

Với tinh thần đổi mới của Đại hội Đảng lần thứ 6 và theo yêu cầu của nhiều đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng Nhân dân các cấp, ngày 5/10/1988, tập san Thông tin Quốc hội được đổi tên thành tập san Người Đại biểu Nhân dân, trở thành cơ quan ngôn luận của hệ thống cơ quan dân cử cả nước và phát hành rộng rãi để phục vụ đông đảo bạn đọc. Có thể nhận thấy, tinh thần của báo Quốc hội đã được tiếp nối. Quốc hội đã thành, và nay Quốc hội nói riêng, hệ thống cơ quan dân cử cả nước nói chung cần có một tờ báo riêng, “để các đại biểu Quốc hội và Hội đồng nhân dân các cấp gửi gắm những tình cảm và suy nghĩ của mình, trao đổi về lý luận và kinh nghiệm thực tiễn hoạt động ở các ngành và các địa phương; là nơi để các nhà hoạt động xã hội, các chuyên gia nghiên cứu có thể đóng góp sáng kiến với Quốc hội, Hội đồng Nhà nước và hệ thống cơ quan dân cử; là nơi để nhân dân có thể phản ánh những nguyện vọng, thắc mắc và ý kiến xây dựng của mình” (trích thư của Chủ tịch Hội đồng Nhà nước Võ Chí Công gửi Ban Biên tập tập san Người Đại biểu Nhân dân nhân dịp ra số đầu tiên).

Các ấn phẩm của báo Đại biểu Nhân dân

Cùng với sự đổi mới hoạt động của Quốc hội và Hội đồng nhân dân các cấp, đáp ứng nhu cầu thông tin ngày càng tăng, tập san Người Đại biểu Nhân dân đã phát triển thành tuần báo (ngày 1/1/2002), nhật báo (1/1/2006), rồi nâng cấp và đổi tên thành Báo Đại biểu Nhân dân (20/10/2009) như hiện nay, là Tiếng nói của Quốc hội, diễn đàn của đại biểu Quốc hội, Đại biểu Hội đồng Nhân dân và cử tri. Bắt kịp xu thế, Báo Đại biểu Nhân dân hiện cũng đã xây dựng được hệ sinh thái số, đưa thông tin lên các nền tảng mạng xã hội, vẫn giữ vững tiêu chí “sang trọng và đĩnh đạc”, đưa tiếng nói của Quốc hội đến với người dân và ngược lại, một cách chính thống và nhanh nhất.

37 năm qua, các thế hệ lãnh đạo, cán bộ, phóng viên, biên tập viên, người lao động của Báo Đại biểu Nhân dân đã liên tục kế thừa, phát huy, hoàn thành tốt sứ mệnh vẻ vang là “Tiếng nói của Quốc hội, diễn đàn của đại biểu Quốc hội, Hội đồng Nhân dân và cử tri”, ngày càng khẳng định vị thế và uy tín của một cơ quan báo chí chủ lực của Quốc hội, một trong 12 cơ quan báo chí chính trị chủ lực của quốc gia với những bước phát triển mới.

Hệ sinh thái số của báo Đại biểu Nhân dân

Đặc biệt, báo phát huy ngày càng hiệu quả vai trò “cầu nối” tin cậy giữa Quốc hội với cử tri và Nhân dân, là phương thức hữu hiệu truyền tải những chủ trương, đường lối của Đảng được Quốc hội thể chế hóa cũng như lan tỏa những thông điệp quan trọng, những nội dung Quốc hội xem xét, quyết định đến với cử tri và Nhân dân. Đồng thời, phản ánh trung thực hơi thở cuộc sống tại diễn đàn Quốc hội và là kênh để cử tri, Nhân dân giám sát hoạt động của Quốc hội nói riêng, của các cơ quan nhà nước nói chung.

“Đặc biệt, từ đầu nhiệm kỳ Quốc hội Khóa XV đến nay, Báo đã chủ động đổi mới toàn diện, nâng cao chất lượng tuyên truyền trên các nền tảng số, mở rộng phạm vi, có trọng tâm, trọng điểm, kết nối sâu rộng hoạt động của Quốc hội, Hội đồng nhân dân, góp phần lan tỏa mạnh mẽ tinh thần đổi mới, hành động quyết liệt, hiệu lực, hiệu quả của Quốc hội”, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh trong phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị Cộng tác viên toàn quốc của Báo Đại biểu Nhân dân năm 2024.

Trong bối cảnh Quốc hội không ngừng đổi mới hoạt động, Tổng Biên tập Báo Đại biểu Nhân dân Phạm Thị Thanh Huyền cho biết, báo xác định phải đẩy mạnh chuyển đổi số, phát triển các sản phẩm báo chí số, các nền tảng phân phối nội dung số, làm chủ nền tảng phân phối nội dung trên không gian mạng để tiếp tục tuyên truyền một cách hệ thống, chân thực và sinh động hơn nữa, góp phần thiết thực nâng cao vị thế, vai trò, hiệu lực, hiệu quả hoạt động của Quốc hội và Hội đồng nhân dân các cấp trong quá trình xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam của dân, do dân, vì dân.

Anh Minh