Tự chủ đại học không có nghĩa là tăng học phí vô tội vạ
Đó là lời nhấn mạnh của Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ tại lễ khai khóa năm học 2019-2020 của ĐH Quốc gia TP.HCM, tổ chức sáng 5-10.
Chủ đề của lễ khai khóa năm nay của Đại học (ĐH) Quốc gia TP.HCM là “Tự chủ ĐH - Đổi mới và sáng tạo”.
Đây cũng là hoạt động truyền thống và mang bản sắc riêng của ĐH Quốc gia TP.HCM sau chuỗi sự kiện đón chào tân sinh viên, các lễ khai giảng của các đơn vị thành viên và trực thuộc.
Phát biểu tại buổi lễ, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ đánh giá cao đơn vị đã phát triển mô hình ĐH đa ngành, đa lĩnh vực, chất lượng cao trong hoạt động đào tạo và nghiên cứu khoa học, chuyển giao công nghệ, phục vụ cộng đồng, đóng góp tích cực cho kinh tế - xã hội đất nước, góp phần xác lập vị thế và uy tín giáo dục ĐH Việt Nam trong hệ thống giáo dục toàn cầu.
Phó Thủ tướng mong muốn thầy cô giáo, các nhà khoa học và sinh viên tiếp tục phát huy hết tài năng và trí tuệ, niềm đam mê khoa học, những khát khao khám phá để làm tốt vai trò đầu tàu ĐH chất lượng cao.
“Với sinh viên, các em khi lên đỉnh núi cao không phải để đất nước nhìn thấy mình mà là để các em có điều kiện nhìn rõ hơn thế giới và quê hương, đất nước. Tôi mong các em hãy cần tận dụng tối đa hiệu quả thời gian, cơ hội để học tập, nghiên cứu tốt, có trách nhiệm với cộng đồng, đất nước” - Phó Thủ tướng gửi gắm.
Với vai trò là diễn giả về chủ đề tự chủ ĐH, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cho rằng quyền tự chủ ĐH càng cao, chất lượng càng được nâng lên, số lượng công trình nghiên cứu khoa học, giáo sư, phó giáo sư của các trường này tăng. Chất lượng đào tạo tăng lên, thu nhập giảng viên tốt hơn.
Theo Phó Thủ tướng, tự chủ ĐH thể hiện ở ba khía cạnh, đó là tự chủ học thuật, tự chủ tổ chức bộ máy - nhân sự và tự chủ tài chính. Từ đó, ĐH đổi mới quản trị, tăng cường vai trò của hội đồng trường và trách nhiệm công khai, tăng trách nhiệm giải trình, minh bạch các điều kiện đảm bảo chất lượng, tỉ lệ việc làm của sinh viên tốt nghiệp.
Tại buổi trò chuyện, một số sinh viên bày tỏ lo ngại khi các trường tự chủ ĐH sẽ kéo theo tăng học phí, thông tin chất lượng không minh bạch sẽ gây khó khăn cho phụ huynh, sinh viên.
Về vấn đề này, Phó Thủ tướng cũng cho biết: Với việc mở rộng quyền tự chủ của ĐH, sinh viên càng có thêm cơ hội để chủ động trong kế hoạch học tập, rút ngắn thời gian xuống ba năm. Quỹ thời gian còn lại có thể dùng để học thêm một ngành mới hoặc nâng cao trình độ lên cao học.
Ông cho rằng: "Tự chủ không có nghĩa là để trường "tự bơi, tự lo hết" hoặc tăng học phí vô tội vạ, mở ngành tràn lan. Mà tự chủ là các trường được chủ động hơn về mọi mặt, trong đó có quyết định về tài chính. Việc tăng học phí phải có lộ trình, cao hay thấp phải phù hợp với chất lượng đào tạo. Việc kiểm định chất lượng giáo dục cũng sẽ tăng cường hơn, các trường phải tăng trách nhiệm giải trình, công khai lượng sinh viên tốt nghiệp có việc làm để xác định việc tuyển sinh và để phụ huynh, học sinh nắm thông tin để lựa chọn”.
Đồng thời, Nhà nước vẫn có những chính sách đặt hàng, đào tạo, đầu tư, hỗ trợ phát triển, cùng với những chính sách xã hội hóa và đóng góp nguồn lực từ các doanh nghiệp, cựu giáo viên, cựu sinh viên".
Với ĐH Quốc gia TP.HCM, Phó Thủ tướng yêu cầu ĐH này phải từng bước thực hiện tự chủ với đặc thù của mô hình này và phù hợp với các trường thành viên. Từ đó, ĐH này sẽ đóng vai trò định hướng, tạo điều kiện về mặt cơ chế, chính sách để các đơn vị phát huy thế mạnh của mình; giữ vai trò kết nối, chia sẻ, cùng khai thác hiệu quả nguồn lực của hệ thống.
Theo báo cáo, ĐH Quốc gia TP.HCM là một hệ thống bao gồm 36 đơn vị, với hơn 6.000 cán bộ, viên chức, giảng viên, nghiên cứu viên, kỹ sư và người lao động, với gần 1.300 tiến sĩ, gần 400 giáo sư, phó giáo sư.
Tính đến tháng 4-2019, ĐH này dẫn đầu cả nước về số lượng các chương trình đạt chuẩn chất lượng khu vực và quốc tế với tổng cộng 60 chương trình được đánh giá và công nhận đạt chuẩn. Từ năm 2013 đến nay, ĐH này luôn được xếp trong tốp 150 trường tốt nhất châu Á theo bảng xếp hạng QS Asia và trong nhóm 701-750 ĐH tốt nhất thế giới theo QS World năm 2018 và 2019. Tháng 9-2019, ĐH Quốc gia TP.HCM đứng trong tốp 301-500 các trường ĐH có tỉ lệ sinh viên tốt nghiệp có việc làm tốt nhất thế giới theo bảng xếp hạng QS GER.